Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Petrus Kaas]

KAAS (Petrus), geboren te Rotterdam den 23en Maart 1742 uit het huwelijk van L. Kaas en Aagje Bergman, bezocht in zijn vaderstad de Latijnsche Scholen, ontving daarna nog voorbereidend academisch onderwijs bij Ds. J. van den Nieburg, pred. te Ede, en bezocht vervolgens de Utrechtsche hoogeschool (ingeschr. 1762); hier behoorde o.a. G. Bonnet tot zijn leermeesters. Hij verdedigde er den 19en Juni 1762 een exercitatio philologica over Houbigants Prolegomena (zie onder). Den 4en Sept. 1764 praeparatoir geëxamineerd door de Classis Schieland, en den 24en Apr. 1765 peremptoir door de Classis Amersfoort, werd hij den 26en Mei d.a.v. bevestigd te Eemnes-Binnen door Ds. W. Lootsman, pred. te Zuilen (m. Ps. LXXII:17; intr. m. Jes. XXXVIII:20). In 1767 bedankte hij voor een beroep naar Kloetinge, maar in het volgende jaar vertrok hij naar Lekkerkerk, waar hij

[p. 640]

den 4en Dec. 1768 bevestigd werd door Ds. Th.I. v. Essen, pred. te Groot-Ammers (m. 1 Thess. V:12, 13; intr. m. 1 Sam. XVI:5, 4; afsch. te Lekkerkerk 20 Nov. m. Hand. XVIII:19-21). Zijn derde gemeente was Sluis, waaraan hij zich den 18en Nov. 1770 verbond (afsch. te Lekkerkerk 4 Nov. 1770 m. Hand. XIX:10); zijn vierde was Brouwershaven, waar hij den 14en Aug. 1774 bevestigd werd door zijn oom D. Kaas, pred. te Goes¹⁾ (m Ps. XC:16, 17 intr. m. Hand. X:29). Het laatst en het langst diende hij de gemeente te Rotterdam; hier had den 15en Juli 1787 zijn bevestiging plaats door Ds. A. Voorduin (m. Dan. XII:3 ⁿ²⁾; intr. m. Genes. XXXI:3; afsch. te Brouwershaven 17 Juni m. 2 Cor. II:12, 13). Gedurende zijn laatste levensjaren leed hij veel door lichaamsongesteldheden, zoodat hij niet in staat was zijn 25 jarigen dienst te Rotterdam openlijk te herdenken en evenmin zijn 50-jarige bediening. Het laatst preekte hij den 31en Oct. 1815. Hij overleed den 20en Febr. 1816.

Hij was een zeer geacht voorganger, die zich meermalen van scherts bediende, maar op wien de laster toch nooit zijn pijlen had durven richten.

Hij was ongehuwd en liet bij zijn overlijden een broeder en een zuster na.

Afbeeldingen worden van hem niet vermeld.

Van hem verscheen in druk zijn voormeld proefschrift, waarvan de volledige titel luidt:

Exercitatio philol. in Car. Fr. Houbigant oratorii D.J. Sacerdotis Prolegomena in Scripturam Sacram Caput Secundum, quam sub praesidio Sebaldi Ravii S.S. Theol. D. Linguar Orient. et Ant. Hebr. Prof. ordin. defendet. D. XIX Junii. Tr. ad Rh. MDCCLXII. 4^o. (Univ. Bibl. Utr.).

Als student leverde hij een bijdrage in den bundel Lijkzangen, door hem met eenige medestudenten uitgegeven onder den titel: Reverere ‘Dei Ministros’ Utr. 1760. Zie hiervóór D. IV, blz. 469.

Litteratuur: Boekz. 1816a, 353-356. - v. Harderwijk, Pred. Rotterdam, blz. 100, 101. - Alb. Stud. Rh. Traj., k. 158.

1) Dirk Kaas, geb. te Rotterdam 1722, was pred. resp. te Aarlanderveen (1747), Loosduinen (1750), Sluis (1754), Goes (1763), emer. 1802; overl. 1806. Door toedoen van dezen voorganger, wiens herinnering nog lang te Goes is bewaard gebleven, werd het kerkgezang ald. zeer verbeterd en de nieuwe Psalmberijming zonder veel moeite doorgevoerd. Van hem verscheen een Afgeperst Antwoord op het Bericht van Ysbr. v. Hamelsveld. Goes. 1779. 8^o. Vgl. over deze polemiek tusschen hem en zijn collega te Goes hiervóór D. III, blz. 481, 484. Zie verder over D. Kaas: Nagtglas, Levensber., blz. 508; v. Iperen, Hist. Ps. gezang. II, blz. 448.

2) Een gedicht van Jac. van der Hof op zijn bevestiging te Rotterdam vindt men in Boekz. 1787b, 96, overgenomen door v. Harderwijk t.a.p.