Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Meint Joustra]

JOUSTRA (Meint), in 1871 geboren, ontving zijn opleiding van het Nederlandsch Zendelinggenootschap te Rotterdam en werd den 11en Juli 1894 afgevaardigd en bestemd voor het zendingswerk op Oost-Java, in 't bijzonder Semarang, om daar den zendeling Hoezoo ter zijde te staan. Vóór zijn vertrek, dat in September zou plaats hebben, kwam het bericht, dat zendeling Wijngaarden in Deli was overleden en daar dit werk, in 1890 op verzoek van de tabaks-maatschappijen aangevangen, nog in 't begin was en voortgezet moest worden, besloot men, Joustra daarheen te zenden. Hij begreep, dat men het vertrouwen der bevolking moest winnen en daarvoor haar taal leeren kennen, zoodat hij met zijn bijzondere begaafdheid voor taalstudie, zich in de eerste plaats daarop ging toeleggen. Ook meende hij, dat de zetel van het zendingswerk op de hoogvlakte moest gevestigd worden, wat hem echter eerst in 1903 gelukte. Daarbij verkreeg hij de hulp der zendelingen Neumann en Guillaume, waarvan de laatste vooral het onbekende land doorkruiste, terwijl Joustra zich met de taalstudie bezig hield. De vruchten hiervan waren in de eerste plaats spel- en rekenboekjes voor het onderwijs, in het Karo-Bataksch geschreven, verder een catechismus en een verzameling van 104 bijbelsche verhalen, de laatste door het Ned. Bijbelgenootschap uitgegeven. Ook schreef hij artikelen over taal, zeden en gewoonten der Karo-Bataks in de Mededeelingen en Karo'sche taalstudiën in de Bijdr. tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Ned.-Indië, 1904.

In 1905 met verlof naar Nederland teruggekeerd, volgde hij de colleges in het Maleisch van Prof. van Ophuysen en in land- en volkenkunde van Prof. Nieuwenhuis. In 1908 werd echter het Bataksch Instituut gesticht, om alle gegevens omtrent dat volk wetenschappelijk te verwerken en het curatorium stelde Joustra daarbij eerst tot laborant, later tot archivaris aan; deze, hoewel met hart en ziel zendeling, meende op deze wijze het volk der Bataks het best te kunnen dienen en heeft zich aan dezen arbeid gewijd, ook toen

[p. 597]

het Bataksche Instituut vier jaar later in het Koloniaal Instituut werd opgenomen. Hij gaf cursussen in het Maleisch aan hen, die naar Indië gingen en onderwees dezelfde taal aan de Zendingsschool te Oegstgeest. Ook ondernam hij nog een reis naar Deli, die aanleiding gaf tot de uitgave van zijn geschriften: Van Medan naar Padang en terug (Leid. 1915) en De toestanden in Tapanoeli en de Regeeringscommissie 1918 (Leid. 1918). Onder de Vrijzinnig-Hervormden bepleitte hij met nadruk de belangen der zending in De beteekenis der zending toegelicht voor vrijzinnig-godsdienstigen (Baarn 1913). Nog in de kracht van zijn leven is Joustra op 20 October 1926 te Leiden overleden; hij werd den 23en d.a.v. te Sneek begraven. In 1895 was hij gehuwd met Mej. H. Velds, die hem trouw in zijn levenstaak heeft bijgestaan.

Het meest bekende werk van Joustra is zijn Karo-Bataksch Woordenboek (Leid. 1907), uitgegeven van wege het Departement van Koloniën, terwijl hij verder op dit gebied gaf: Litteratuur-overzicht der Batak-landen (Leid. 1907), Hygiënische misstanden in het Karoland (1909), Nederlandsch-Karosche Woordenlijst (Leid. 1912; 2e dr. ald. 1923), De Bataks (1912), Batakspiegel met 1e Supplement (Leid. 1913) en 2e Suppl. (Leid. 1917), Toeri-Toerin Karo (Leid. 1914) en Karo-Bataksche vertellingen in de Verhand. v.h. Batav. Gen., LVI, 1 (1905). De meeste uitgaven zijn vanwege het Bataksche Instituut geschied, waarvan hij ook een Kroniek, 1913-1917, 1919 schreef. Verder gaf hij nog verschillende artikelen over de Bataks in tijdschriften. Behalve aan de Bataklanden heeft Joustra zijn aandacht gewijd aan Minangkabau, het zuiverst Maleische gebied aan de W. kust van Sumatra en voor het in 1917 opgerichte Minangkabau-Instituut, dochter-instelling van het Koloniaal Instituut, schreef hij: Minangkabau. Overzicht van land, geschiedenis en volk ('s-Grav. 1921, 2e dr. ald. 1923). Ook is hij redacteur geweest van Indië. Geillustreerd weekblad voor Nederland en koloniën.

Een portret van Joustra komt voor in het Ned. Zendingsblad, 1926, no. 12.

Litteratuur: Hedend. Zending in onze Oost, 1e dr., 29, 227. - Ned. Zendingsblad, 1926, no. 12. - Nieuwe Rott. Cour., 22 Oct. 1926, Avondblad A.