Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Benjamin Frieswijk]

Frieswijk (Benjamin), zoon van Willem Hendrik Frieswijk, pensionaris van Leeuwarden en R. van der Hoeff, broeder van H. Frieswijk, predikant te Groningen, werd den 18^en April 1731 te Leeuwarden geboren. Hij bezocht in deze stad de voorbereidende scholen, studeerde te Franeker en te Utrecht en werd den 7^en Augustus 1753 bij de classis Leeuwarden proponent. Beroepen te Britzum en aldaar den 28^en April 1754 bevestigd, verbond hij zich den 8^en Mei d.a.v. aan deze gemeente met Coll. 4:3. Hier heeft hij ‘door zijn bevallige talenten, gemoedelijke predikwijze, getrouwe Herderzorge en voorbeeldigen wandel’ de gemeente negen jaar gesticht, tot hij den 5^en Februari 1763 te Zierikzee beroepen, den 15^en Mei d.a.v. door zijn ambtgenoot G. van Hoogendorp met den eigenaardigen en op zijn voornaam passenden tekst Deut. 33:8-12 bevestigd werd en des namiddags met Zach. 6:15a intrede deed. Reeds twee jaar later verliet hij deze gemeente voor zijn geboortestad Leeuwarden, waar men hem den 8^en Juni 1765 beroepen had en hij den 22^en September werd bevestigd. Door Ds. D. Folperda van Hempens (zie boven) werd hem een Welkomst-Groet toegebracht, die in de Boekzaal (Jaarg. 1765b, blz. 525-528) is opgenomen.

Ondanks al die goede wenschen nam Frieswijk reeds het volgend jaar een beroep naar Rotterdam aan, hield den 2^en November 1766 zijn afscheidsrede en deed den 23^en November intrede in zijn nieuwe gemeente, na daar den vorigen Zondag tegelijk met B. van Velzen bevestigd te zijn. Ten slotte den 4^en Juni 1772 te 's-Gravenhage beroepen, nam hij den 20^en September ‘een dankbaar en teder afscheid’ van Rotterdam, om den 27^en September het dienstwerk in den Haag te aanvaarden, waar hij tot zijn emeritaat, dat den 21^en Augustus 1804 inging, werk-

[p. 133]

zaam bleef. In 1786 namen Gecommitteerde Raden het besluit, op hem en Petrus Nieuwland een wakend oog te houden, omdat men hen verdacht, van den kansel den oproerigen geest onder het volk te hebben bevorderd, welk besluit na de omwenteling buiten werking werd gesteld, met kennisgeving, dat zij van de schandvlek, daardoor op hen geworpen, gezuiverd waren.

Den 4^en November 1809 overleed Frieswijk algemeen geacht, daar hij ‘met uitgebreiden zegen volijverig gearbeid heeft’, terwijl ‘allen, die de vruchten zijner bediening smaakten, erkennen met dankbaarheid, dat zijn arbeid niet ijdel was in den Heere.’ Hij is eerst gehuwd geweest met Jonkvr. Isabella Allegonda Vegelin van Claerbergen, die in 1769 overleed, en daarna met Maria Adriana van Alphen, weduwe van J.C. van den Broek, Burgemeester en raad van Zierikzee, gestorven in 1807.

Theologische werken heeft Frieswijk niet geschreven. Wel was hij lid van het genootschap ‘Kunstliefde spaart geen vlijt’ en in de werken van dat Genootschap (dl. V, blz. 174) komt een vertaling van De gewekte min, door de la Motte, van zijn hand voor.

Er bestaat een afbeelding van hem, door Bolomey vervaardigd, en één door Schmidt geschilderd en door M. de Sallieth gegraveerd, met het volgende bijschrift van den dichter Johan van Hoogstraten:

In Frieswijk schetst de kunst den braafsten menschenvrind,

Die, warsch van huichlaarij en schuw van broedertwisten,

Aan God en Land getrouw, Oranje en Vrijheid mint:

Een schrandren Bijbeltolk en onbesproken Christen;

De Haagsche Kerkbruid zag 's Mans beeld - bleef spraakloos staan,
Zij drukte 't aan heur borst - en stortte een heete traan.

Litteratuur: V.d. Aa, Biogr. Wdb., i.v. - Romein, Pred. Friesland, blz. 35, 36, 76. - De Bie, Hofstede, blz. LXXXII, LXXXIII, LXXXVI, XCI, XCII. - Cat. Burgersdijk & Niermans, blz. 774, n^o. 293, 294. - Boekzaal, Jaarg. 1753b, blz. 240; 1754a, 349, 599, 600; 1763a, 387, 388, 643; 1765a, 810; 1765b, 106, 108, 249, 405; 1766b, 360, 485, 609, 615; 1772a, 732; 1772b, 382, 524; 1809b, 574.