Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 2

[Paulus Cordes]

Cordes (Paulus) werd in 1613 te Hamburg geboren en studeerde achtereenvolgens te Rostock, Wittenberg en Jena. Op elk dezer plaatsen hield hij een Latijnsche disputatie. Als proponent kwam hij te Amsterdam en hij werd hier ‘na het houden van zes predikbeurten voor de Amsterdamsche Luthersche gemeente,’ beroepen en er den 12den September 1641 bevestigd. Wegens den toenemenden bloei der gemeente, werd de Oude-kerk te klein, ‘zoodat het pakhuis de kroon, op de Brouwersgracht tusschen Keizers- en Prinsengracht, waarin de gemeente gedurende het bouwen van de kerk vergaderd was geweest, weder werd gehuurd, tot predikplaats ingerigt, en op den eersten Kersdag 1659 door ds. Paulus Cordes ingewijd.’

[p. 251]

De preek bij die gelegenheid uitgesproken verscheen als: predicatie tot inwijding van het pakhuis, over Luk. II:14.

In 1670 werd hij emeritus met een pensioen van f 1000, en hij stierf den 11den December 1674. ‘Hij onderscheidde zich door eene onderhoudende predikwijze,’ maar tegen andersdenkenden kon hij wel eens heftig uitvaren. Cordes was een niet onverdienstelijk dichter en zijn zinspreuk was: ‘Mea portio Christus homo.’

Er bestaat van hem een portret, gesneden door Cr. van der Pas, met een Lat. vers van Schelhammer (Luth. predt. te 's Gravenhage), en een Holl. vers van Visscher (Luth. predikant te Amsterdam).

Behalve het reeds genoemde schreef hij nog:

Bijbelsche Categismus-school. Amst. 1673. Herhaaldelijk herdrukt. (Dit boek wordt besproken door Schultz Jacobi in het 1ste stuk der Bijdragen enz.).

Stem te Middernagt, uyt Matth. XXV:6 enz. of Het geest-rijk lied van wijlen Dr. Philippus Nicolai, waak op, ons roept van de muure enz. Schriftmatig verklaart in drie predikatien, door wijlen Mr. Paulus Cordes enz. 1655. Uit het Hoogd. vertaald, op nieuw uitgegeven 1738. Een en ander over deze preeken geeft H.J. Domela Nieuwenhuis in de Bijdragen enz. 7de stuk blz. 23-28.

Litteratuur: v.d. Aa, ll. dl. III. blz. 715 en de op blz. 716 geciteerde litteratuur.