Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Petrus Koumans Brouwer]

BROUWER (Petrus Koumans) zag in Augustus 1771 het levenslicht te Leeuwarden als zoon van H. Brouwer en diens vrouw Dirkje Koumans. Hij volgde de lessen aan het gymnasium in zijn geboorteplaats, onder leiding van den beroemden rector Slothouwer en werd later student te Franeker, waar hij de lessen volgde van de hoogleeraren Wassenberg, Meijer en Verschuur, wier onderricht hij vijf jaren genoot. De Friesche universiteit werd verwisseld met die te Leiden, alwaar hij den 10^den Sept. 1794 werd ingeschreven (Alb. Stud. kol. 1182).

In Juli 1796 door de classis van Leeuwarden geëxamineerd en onder het getal der candidaten opgenomen, werd hij al spoedig daarop beroepen te Haamstede, waar hij nog in hetzelfde jaar zijn dienst begon. Ongeveer 10 jaar lang heeft hij hier op voorbeeldige wijze zijn ambt vervuld en ofschoon meer dan eens in de gelegenheid gesteld elders heen te gaan, heeft hij dit nooit gewild. Geen wonder dat hij met vaste banden aan zijn eerste standplaats verbonden was en dat men hem niet dan noode, den 8^sten Juni 1806, na met Joh. XVI:16a afscheid gepreekt te hebben, naar Donkerbroek zag vertrekken, alwaar hij den 29^sten Juni bevestigd werd. Verder is hij predikant geweest te Peperga (afsch. te Donkerbroek 12 Juni 1808, intree 26 Juni, afsch. 30 Sept. 1810), te Joure (intree Oct. 1810), alwaar hij den 5^den Juni 1825 in den ouderdom van 53 jaar en 10 maanden stierf. Toen hij ontsliep was hij lid van het prov. kerkbestuur van Friesland, en niet dan met diep leedwezen, zag hem zijn laatste gemeente, den 11^den Juni ten grave dalen. Den 12^den Juni hield zijn vriend T.L. Spanneberg te Oosterhaule een lijkrede, naar aanleiding van Job VII:10. Vóór zijn vertrek naar Joure, wijdde hij den 23^sten Sept. 1810 de nieuwe kerk in te Peperga ‘gesticht op dezelfde plaats, waar voorheen de oude, bouwvallige, voor de ongemakken van weder en wind naauwelijks meer beveilgende kerk’ gestaan had, met Luc. XIX:46m.

Van hem werd gedrukt:

Beknopt onderwijs in den godsdienst, voornamelijk uit de Bijbelsche geschiedenissen.

Als uitbreiding hiervan verscheen in 1819 te Leeuwarden: Leesboek over de Christelijke godsdienstleer, getrokken voornamelijk uit de Bijbelsche geschiedenissen.

[p. 659]

Het doel dat K. Brouwer zich voor oogen stelde toen hij dit geschrift de wereld inzond was, dat het gebruikt zou worden als een ‘godsdienstig huisboek.’

Tweetal leerredenen over Joh. V:35. De eene uitgesproken, den 21 December 1820, ter nagedachtenis van den beroemden hoogleeraar Elias Anne Borger, op deszelfs geboorteplaats te Joure in Vriesland. Leeuw. 1821. Beide preeken hebben denzelfden tekst. De eerste is, de laatste over een reeks leerredenen, door Brouwer gehouden over den persoon enz. van Johannes den Dooper, en ofschoon niet voor de pers bestemd, is ze op verzoek gedrukt, tot een voorlooper van de tweede preek ‘acht dagen later gehouden, voor de Gereformeerde gemeente op de Joure, te meer beroemd geworden, als de geboorteplaats, van den ongemeen geleerden, zeer verstandigen en met regt beroemden E.A. Borger.’

Zestal leerredenen over de verzoekingen des Heilands in de woestijn. Arnh. 1823.

Twee leerredenen. Leeuw. 1815.

De voorspelling van Jezus aan Petrus, Matth. XVI:18 en 19 overwogen. Amst. Leeuw. 1817.

Aanmerkingen op de vertaling van Rosenmullers beschouwing der achttiende eeuw.

Litteratuur: Boekzaal 1825b blz. 90.