Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Gerardus Balthazar Bosch]

BOSCH (Gerardus Balthazar) werd te Utrecht geboren den 4^den Sept. 1794 als zoon van Johannes en Gerarda Catharina Poel. Na het noodig voorbereidend onderricht te hebben ontvangen in zijn geboorteplaats, werd hij aldaar den 31^sten Dec. 1810 ingeschreven als student in de godgeleerdheid (Alb. Stud. kol. 208). Geacht bij zijn leermeesters, vol ijver voor de studie, deed hij uitmuntende examina en reeds in 1815 werd hij, door bijzondere aanbeveling, ofschoon nauwelijks 20 jaar oud, benoemd tot predikant te Curaçao. Om zijn vaderland te helpen verdedigen, trok hij evenwel mee ten strijde tegen den uit Elba teruggekeerden Napoleon, waardoor hij zich later genoodzaakt zag, voor eigen rekening naar West-Indië te trekken.

Op Curaçao was Bosch steeds ijverig werkzaam en hij was bemind bij allen die met hem in aanraking kwamen. Hij wist de verwikkelingen tusschen de leden van verschillende Protest. kerkgenootschappen bij te leggen en ze allen tot één gemeente te vereenigen. Ook stichtte hij een evangelische gemeente te Aruba. Veel werd door den ijverigen man ook gedaan voor het onderwijs en hij zag zich tot schoolopziener aangesteld. Voor al zijn verdiensten werd hij door Willem I begiftigd met de orde van den Nederlandschen leeuw.

Tijden zijn verblijf op Curaçao schreef hij, dewijl hij veel reisde in N.- en Z.-Amerika, in de Vaderl. Lttteroefeningen een en ander over zijn tochten. In 1829 met verlof in Nederland, tot herstel zijner gezondheid, verzamelde hij die stukken bijeen en gaf ze uit onder den titel: Reizen in W.-Indië en door een gedeelte van Amerika. 1^ste dl. (Utr. 1829), later verscheen het 2^de dl. in 1836, terwijl het 3^de deel, bewerkt door zijn broeder L.E. in 1843 het licht zag. In dit deel, dat meer in het bijzonder over Suriname handelt, trekt hij zeer te velde tegen den slaven-

[p. 525]

handel en wordt niet alleen de mogelijkheid, maar ook de noodzakelijkheid betoogd, om dien menschonteerenden handel af te schaffen.

Uit zijn geschriften leeren we Bosch kennen, ‘als een man begaafd met een geest van fijne opmerking, die zeer goede inzichten had, ook in die onderwerpen, die niet tot zijn betrekking behoorden, als een man, die nuttig trachtte te zijn, niet alleen door prediking en leering in zijn gemeente, maar door ten goede te werken ook in uitgebreider kring.’ Hij was correspondeerend lid van de Nederl. Maatsch. ter bev. van Nijverheid. Den 1^sten April 1837, maakte de dood, terwijl hij op het buitengoed Leeuwenstein, nabij Arnhem was, een einde aan zijn nuttig leven. Van hem zagen ook eenige preeken het licht.

Litteratuur: v.d. Aa, ll. dl. II, blz. 992 en 993. Woordenboek voor N.- en Z.-Nederl. Letterk. Nieuwe druk, blz. 97.