Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Petrus Abraham Borger]

BORGER (Petrus Abraham), zoon van E.A. werd den 16^den Juni 1815 te Leiden geboren. Op vijfjarigen leeftijd reeds ouderloos, zag hij zich toevertrouwd aan de leiding van zijn oom Dr. G.J. Schacht, predikant in zijn geboorteplaats en die uitnemend voor zijn opvoeding zorg heeft gedragen. Na aan het Leidsche gymnasium het noodige voorbereidend onderricht te hebben ontvangen, werd hij den 16^den Febr. als student in de godgeleerdheid ingeschreven bij de universiteit, die eenmaal zijn vader onder haar hoogleeraren had geteld. (Alb. Stud. kol. 1298).

Den 3^den April 1840 werd hij met een dissertatio theologica exegetico moralis de parte epistolae Pauli ad Romanos paraenetica, bevorderd tot doctor in de godgeleerdheid. Het proefschrift handelt over Rom. XII-XV:1-13. In het eerste gedeelte vinden we de uitlegging van den zin, van woorden en phrasen, terwijl in de tweede afdeeling gesproken wordt 1^o over de Christelijke liefde (H. XII en XIII:8, 14); 2^o over de onderlinge plichten van overheid en ingezetenen (H. XIII:1-7); 3^o over de Christelijke verdraagzaamheid jegens anderen, verschillend denkende medechristenen (H. XIV en XV:1-13). Van dit derde hoofdstuk wordt gezegd dat het met veel nauwkeurigheid bewerkt is, terwijl het den geest van

[p. 510]

's apostels redeneering voortreffelijk uitdrukt. Het ‘neemt behoorlijk de vereischte onderscheidingen in acht, beantwoordt de gemaakte tegenbedenkingen juist, wijst overtuigend het nut aan, hetwelk nog van dit gedeelte der H. Schrift gemaakt kan en behoort te worden, en leert, uit het door Paulus gezegde, aanleiding te nemen, om van het bijzondere hier voorkomende te besluiten tot de Christelijke verdraagzaamheid in het algemeen, wel te onderscheiden van los- en ligtzinnig- en laakbare onverschilligheid.’ Duidelijk blijkt hieruit, dat Borger behoort gerangschikt te worden onder de verdraagzamen.

Candidaat bij het prov. kerkbestuur van Z.-Holland, werd hij den 6^den Juli 1841 beroepen tot predikant te Amerongen en den 7^den Nov. d.a.v. bevestigd door zijn oom en pleegvader, den emeritus predikant Schacht, met Tit. II:15a: ‘Spreek dit’, welke rede werd uitgesproken door den emeritus hoogleeraar aan de Leidsche universiteit Dr. J. Clarisse. Het dienstwerk werd aanvaard met 2 Cor. V:19, laatste gedeelte (Boekzaal 1841b blz. 674 en 675). In 1856 werd Borger emeritus, waarna hij zich metterwoon vestigde te Arnhem, alwaar hij den 1^sten Aug. 1882 overleed. Hij schreef in het Kerkel. Arch. dl. I (1857) blz. 503 en 504 ‘Lijst der predikanten van Amerongen’, dl. III (1862) blz. 140-160 en dl. IV (1866) blz. 410-412: ‘De zegels en zinnebeelden der Nederl. Herv. Kerken. Deze arbeid is een voortzetting, immers 5^de en 6^de gedeelte, van hetgeen bereids door Prof. N.C. Kist, over dit onderwerp in genoemd archief geschreven was.

In handschrift liet Borger na een biographisch woordenboek van vaderlandsche predikanten van de reformatie tot op 1850. Geput meest uit gedrukte bronnen, berust het HS. op de bibliotheek der Amst. universiteit en munt uit door groote uitvoerigheid en nauwkeurigheid. Het heeft eenige overeenkomst met den arbeid van wijlen den veldprediker den heer W. Ziepprecht, die almee heeft saamgesteld lijsten van vaderlandsche predikanten, ingericht naar de standplaatsen, naar de alphabet. volgorde der gemeente. Ziepprecht gebruikte bij het vervaardigen van zijn werk de handelingen der synode. Zijn arbeid, die hoogst naauwkeurig is, berust in MS. in de acad. bibliotheek te Leiden.