Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Willem van den Bergh]

BERGH (Willem van den), geboren te 's Gravenhage den 5^den Febr. 1850 als zoon van den notaris Johannes Willem en Grietje van Hettinga Tromp, werd, na het gymnasium in zijn geboortestad te hebben bezocht, den 16^den Sept. 1868 ingeschreven als student in de rechten te Leiden. Later ging hij ook theologie studeeren, met dien verstande evenwel dat de studie in de rechtsgeleerdheid niet werd vaarwel gezegd. Een dubbel doctoraat èn in de rechten èn in de godgeleerdheid bekroonde zijn arbeid. De eerste waardigheid verkreeg hij den 29^sten Juni 1878 met een dissertatie: De strijd tegen de prostitutie, de tweede den 30^sten Sept. 1879 met de verdediging van een acad. proefschrift: Calvijn over het genadeverbond. Beslist van Gereformeerde overtuiging, heilig doordrongen van de waarheid van het Kalvinisme komt in zijn acad. proefschrift, zijn geloofsovertuiging op heldere en klare wijze uit.

Behalve aan de studie deed van den Bergh als student reeds veel aan philanthropie, en met al de kracht die in hem was bestreed hij de prostitutie. Waar deze gewichtige aangelegenheid besproken of behandeld werd, daar kon men van den Bergh vinden. Met het woord en met de pen bestreed hij haar, en meer dan één bijdrage van zijn hand in de studenten-almanakken uit de jaren, waarin hij leerling was aan de Leidsche universiteit, leggen hiervan getuigenis af. Wat hij destijds schreef trok de aandacht van velen, 't maakte het onderwerp uit van gesprekken onder de studenten, het tintelde van gloed en warmte, men kon het voelen dat het

[p. 428]

uit het hart voortkwam. Geen wonder dat hij zich voelde aangetrokken tot den arbeid van den edelen Heldring, predikant te Hemmen en van dien van Ds. H. Pierson. Na het sterven van Ottho Gerhard Heldring (den 11^den Juli 1876) herdacht hij diens verdienste in: Na het ontslapen van O.G. Heldring. Amst. 1876.

Kandidaat bij het prov. kerkbestuur van Friesland Mei 1879, werd van den Bergh den 25^sten Sept. van dat jaar beroepen te Schaarsbergen, alwaar hij den 7^den Dec. 1879 bevestigd werd door zijn schoonvader H. Pierson, directeur der Heldring gestichten. Hij werd met 2 Tim. II:15 bij de gemeente ingeleid en ving zijn werk aan met een leerrede naar aanleiding van Ezech. 32:10 en 11. Terwijl van den Bergh te Schaarsbergen werkzaam was, kreeg hij tal van beroepen, waarvoor hij telkens bedankte, totdat hij eindelijk den 26^sten Mei 1884, de op hem uitgebrachte roeping naar Voorthuizen aannam. Hier begon hij den 12^den Oct. zijn werk met Psalm 51:19^b en 20. Den 11^den Febr. 1886 scheidde van den Bergh zich vrijwillig van de N.H. kerk af om zich bij de zoogen. doleantie aan te sluiten. Hij trad van af dien dag op als predikant bij de Gereformeerde gemeente te Voorthuizen, bij welke hij werkzaam is gebleven tot zijn dood te Montreux, den 20^sten April 1890.

Was van den Bergh reeds als student fel gekant tegen de prostitutie, dat hij dit voortaan blijven zou, mocht van een man, met zoo'n degelijk en ernstig karakter als hij bezat, verwacht worden. Proeven daarvan waren; de strijd tegen de prostitutie in Nederland. 's Gravenh. 1878; Wetgeving op de ontucht in Nederland en besluiten der congressen, te Genève, Genua en 's Gravenhage, met een voorrede en slotwoord. Den Haag 1883 en Een ouderloos en verwaarloosd kind. Utr. 1884.

Behalve het reeds genoemde zag nog van hem het licht: Kalender der Leidsche academie en naamlijst harer professoren, 1575 tot 1875, zooveel mogelijk met hunne geboorten en sterfdagen. Leiden 1875, terwijl hij met zijn schoonvader redigeerde het maandblad: Getuigen en redden.

Het evangel. jaarboekje Magdalena had in jg. 29-32 als redacteuren H. Pierson en W. van den Bergh.