Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Hans Alenson]

ALENSON (Hans). Zijn geboorte- en sterfjaar zijn beide onbekend gebleven. Hij behoorde tot de Waterlandsche Mennoniten en diende eerst te Delft. Hier bezaten de Mennoniten, die in twee hoofdfracties verdeeld waren, twee kerken. De grootste, die der Waterlanders, was zeer eenvoudig ingericht, met een preekstoel van grenenhout zonder klankbord. De andere secte, die der Vlamingen, was minder sterk in aantal, maar haar kerk was netjes ingericht (zie D. van Bleyswijck, Beschrijvinge der Stadt Delft, Delft 1667, blz. 462). In die eenvoudige kerk der Waterlanders, heeft Alenson een tiental jaren gearbeid. Daarna nog een twintigtal jaren te Haarlem, waar hij na 1630 ‘met eene geruste hoope is overgescheept na de zalige eeuwigheid’. (Schijn a.w., III, blz. 129). Hij teekende het besluit der twaalf leeraren tegen Nittert Obbensz (zie in voce Anslo), en gaf bovendien een tractaatje uit onder den titel: Tegenbericht op de Voorreden van 't Groote Martelaars Boek der Doopsgezinden, enz. Haarlem 1630. 8^o.

[p. 83]

Aanleiding tot deze uitgave was, dat sommige Mennoniten, Oude Friezen genaamd, in 1626 het Martelaarsboek met enkele veranderingen hadden uitgegeven. In de voorrede hadden de bezorgers van dezen druk beschuldigingen ingebracht tegen hen, die het in 1615 te Haarlem hadden uitgegeven. Hans de Ries had in 1614 een Martelaarsboek uitgegeven: Historie der Martelaren, die in 1617 te Hoorn herdrukt werd. In 1626 werd te Hoorn een uitgave naar de editie van 1615 tot stand gebracht, waarin de uitgevers der editie van 1617 beschuldigd werden, dat zij de gevoelens der Doopsgezinde Martelaren in zake de Vleeschwording des Woords, den Ban, afzondering en mijding der afgezonderden niet juist hadden weergegeven. Hiertegen nu protesteerde Hans Alenson in zijn boekje, waarin hij tevens betoogde, dat de druk van 1626 niet was tot stand gebracht door Pieter Jansz. Twisk, gelijk beweerd werd. Ook gaf hij eene beschouwing over de zooeven genoemde punten, zooals die door den alleroudste Doopsgezinden werd voorgestaan. Volgens hem naderden de oudste Doopers meer tot een Gereformeerde opvatting dan Menno en de Vlaamsche en Friesche Mennonieten. Een uitreksel van het tractaat is opgenomen bij Schijn a.w., dl. III, blz. 129-147. Aldaar is ook Alenson's portret te vinden.

Litteratuur: Geschiedenisse der Mennoniten door H. Schijn, vert. door H. Maatschoen, dl. III, blz. 129 v.v. S. Blaupot ten Cate ll. dl. I. blz. 210 en 273.