Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Johannes van Acronius]

ACRONIUS (Johannes van of à Buma), kleinzoon van Johannes (blz. 22-44) en zoon van Johannes, die eerst predikant was te Velp (1621-1627) en daarna te Wageningen, alwaar hij omstreeks 1635 het levenslicht aanschouwde. ‘De naam

[p. 39]

à Buma of à Bouma, welken hij voerde, doet vermoeden, dat hij van grootmoederszijde afstamde van Gellius Faber de Bouma, den bekenden hervormingsprediker. Men treft dan ook den voornaam Gellius in het geslacht Acronius aan¹⁾.’ Hij studeerde te Franeker in de godgeleerdheid en genoot het onderricht van Christanus Schotanus Sterringa, Johannes Cloppenburch en van zijn oom van vaderszijde Dominicus Acronius à Buma (1611-15 Maart 1656. Prof. in de geschiedenis te Franeker van 19 Febr. 1647 - zijn dood), onder wiens leiding hij een carmen reciteerde, dat tot titel had: Iter ad Inferos somnio poetico adumbratum. Dit gebeurde den 4^den Maart 1655 en spoedig daarna zag dit gedicht in 4^o, in de Friesche academiestad het licht. Na 't volbrengen van zijn godgeleerde studien, werd hij in 1659 predikant te Loenen op de Veluwe. Terwijl hij hier stond, zag te Zutphen het licht, een nieuwe uitgave van het werk van zijn grootvader Onderrichtinge van de Beroepinge der Predicanten,.... enz.²⁾. Was tot nu toe onbekend, wanneer ongeveer gemeld boekje te Zutphen verscheen, de verzen (1 in 't Latijn en 3 in onze taal, onderteekend J.A. à B. Predicant tot Loenen), dier er achter geplaatst zijn, wijzen er op dat dit in elk geval moet gebeurd zijn, toen onze Acronius in zijn eerste gemeente werkzaam was. In 1672 ging hij naar Beekbergen, waar hij den 10^den April beroepen was, en het is in deze plaats geweest, dat hij in 1705 stierf.

Bepaalde godgeleerde werken schreef Acronius à Buma niet. Wat hij gaf, waren gedichten in de Latijnsche-, zoowel als in de Nederlandsche taal. Voor zoo ver ik kon nagaan gaf hij uit:

Argo belgica sive de expeditione Belgico in Africa et America sub propaefectura ... M. Ruteri^3). Carmen chronicum, annum congruum 1665.

Uraniae cantus durus et mollis cet. Daventriae. Typis J. Columbij. 1670. 8^o.

Irenarchia Europaea cet. Harderovici, typis Alberti Sas, Academiae Typographi. Anno 1678. 8^o.

Hyems sesqui - millesima, centesima, septuagesima nona, genuinis sermonibus delinita, in magnatum et legatorum otium ingenuum. Harderovici, typis Elberti Sas, Academiae Typographi. Anno 1679.

Scenopegia super technophio sinonio lojolitico ad sedi romanae thronum britannicum partu ficto supponendum, at divinitus deluso per Guilielmum Heuricum cet. Daventriae; ex officinis Arnoldi Curtenii [1689]. 8^o,

Christus patiens nostri Causa, celebratus et cultus carmine elegiaco. Daventriae exc. Arn. Curtenius 1688. 8^o.

Floa Guilielmaea super Guilielmi Henrici M. Brit. regis invict. adv. Sultanio-Gallum auspic. reditu etc. 1692.

Gulielmidos, panegyris ad Gulielmum III. etc. 1701.

Bethlehemsche Mengelzangen enz. 1681.

Litteratuur: Van der Aa; Biogr. Woordenb. 2^de dl. 2^de stuk. blz. 1559. Of het hier opgenoemde bundeltje Misselykdom of Zweerdigtjes over eenige Paapsche ongerymdheden. 4^o, Acronius moet worden toegeschreven, bleek mij niet. Dat de

1) Mr. W.B.S. Boeles; ll. 2de dl. 1ste helft blz. 194 en Vriemoet, ll. fol. 396.

2) Zie voor den volledigen titel onder Johannes Acronius.

3) Cf. over den tocht van M.A. de Ruyter naar de kust van Africa, Jhr. Mr. J.C. de Jonge; Gesch. van het Nederl. Zeewezen. 1ste dl. 2de stuk. Haarl. 1858. blz. 603-607 en over zijn tocht naar Amerika. 2de dl. blz. 39 en 40.

[p. 40]

Heydelb. Catech. die in 1716 in 8^o het licht zag, niet van hem is, leert ons Doedes; Coll. van Rariora. 2^de uitgaaf. Utrecht. blz. 37.