De schat der gezondheid

De blaas

Vanuit de nieren wordt het water via de urineleiders ontvangen in de blaas, als in een regenton. Deze kan zich uitrekken wanneer er meer urine in vloeit. Mensen hebben maar één blaas, al vond Coiter er ooit twee.

De blaas is langwerpig rond en wordt aan de krop met een ringspier gesloten, die als een portier werkt. Als er te veel water in komt, spant ze geweldig op en ontstaat er een verstopping. Zo vertelt Paré van een jongeman te paard die grote nood had, maar niet durfde te urineren omdat hij ook zijn meisje vervoerde. Toen hij haar thuis gebracht had, had hij zijn water zo lang opgehouden dat hij het niet meer kon lozen. Zijn buik deed ondraaglijk zeer, hij had krampen, zweette over zijn gehele lichaam en viel bijna flauw. Paré bracht een holle catheter in de blaas en liet het water - twee pond - ontsnappen door op de buik te drukken. Dit lukt evenwel niet altijd. Vrouwen in het

[p. 129]

kraambed hebben dikwijls moeite met urineren en de verstopping kan zelfs dodelijk zijn. Een zeker edelman, te gast bij de graaf van Hohenlo, dronk meer dan hij gewend was, maar uit beleefdheid ging hij niet van tafel. Bij thuiskomst voelde hij zich ziek en hij kon met geen enkel middel nog wateren. Daarop volgden koorts, spruw en de dood.

Wat nu precies de oorzaak van de verstopping is, vormt een punt van discussie onder geneeskundigen. Ik denk dat Galenus het bij het rechte eind heeft: de blaas wordt door de grote hoeveelheid water zozeer verdoofd dat ze ongevoelig wordt en niet meer denkt aan urineren. Naast ongevoeligheid kan verlamming de oorzaak van de verstopping zijn, zoals ik meermaals waargenomen heb. We zullen nog zien dat verstopping een van de belangrijkste oorzaken van steengroei is.