De schat der gezondheid

Sproeten

Op de opperhuid kunnen zich vooral in de zomer sproeten vertonen. Het is net of deze vlekjes overal op de huid gezaaid of gedruppeld zijn. Ze zijn bruinachtig van kleur, een beetje als dorre bladeren en bezorgen geen pijn of andere overlast.

Sproeten zijn een teken van verbrand bloed, dat in de opperhuid wordt gestremd voordat het langzaam afgevoerd wordt. Een stevige huid bevordert ze dan ook. Ze komen relatief weinig voor op de wangen want die zijn los en open van nature en wasemen de verbrande dampen meteen uit; het voorhoofd, waar de huid meer gesloten is, houdt de dampen langer vast en vertoont meer sproeten. Mensen met een overvloed aan grove en verbrande gal lijden er het meest aan. Dit is te zien bij de genezing van galachtige ziekten en bij zwangeren, maar ook bij ongetrouwde vrouwen, vanwege een uitblijvende menstruatie; soms komen sproeten op bij aambeien, als het zwaarmoedig

[p. 37]

bloed zijn weg zoekt. Bovendien worden ze veroorzaakt door een speciaal gebrek van de huid, waardoor het voedsel, al is het zuiver en goed, bederft en van kleur verandert.

Sproeten zitten het meest in het aangezicht, de hals, de handen en andere delen die aan de lucht blootstaan. Sommige komen in de zomer en vergaan weer in de winter; andere blijven altijd. Ze zijn ongevaarlijk en Celsus zegt daarom niet ten onrechte dat het bijna malligheid is ze te willen genezen. Voor hen die het toch precies willen weten, zal ik een middeltje beschrijven. Men kan het sap van het speenkruid, van bonenbloesem en van vlier met een beetje kamfer in brandewijn smelten en ook vocht van slakken, alles vermengd met Spaanse zeep of honing. Hiermee moet men zich dikwijls wassen.