Citaten uit het boek der natuur

[p. 325]

Verantwoording

‘Over nationale stijl en wetenschappelijke cultuur in Nederland’ werd speciaal voor deze bundel geschreven.

‘Geleerdheid, vernuft en wetenschap in de Gouden Eeuw’ is een bewerking van ‘De geleerde’, in: H.M. Beliën, A.Th. van Deursen en G.J. van Setten (red.), Gestalten van de Gouden Eeuw. Een Hollands groepsportret, Amsterdam 1995, p. 185-217.

‘De illusies van Martinus Hortensius’ is een bewerking van ‘Alexandrië aan de Amstel? De illusies van Martinus Hortensius (1605-1639), eerste hoogleraar in de wiskunde in Amsterdam’, in: E.O.G. Haitsma Mulier e.a. (red.), Athenaeum Illustre. Elf studies over de Amsterdamse Doorluchtige School 1632-1877, Amsterdam 1997, p. 201-225.

‘Citaten uit het boek der natuur’ is een bewerking van ‘Citaten uit het boek der natuur. Zeventiende-eeuwse Nederlandse naturaliënkabinetten en de ontwikkeling van de natuurwetenschap’, in: E. Bergvelt en R. Kistemaker (red.), De wereld binnen handbereik. Nederlandse kunst- en rariteitenverzamelingen, 1585-1735, Zwolle 1992, p. 169-191.

‘Vermeer en de verbeelding van de wetenschap’ is niet eerder verschenen, maar borduurt voort op eerdere artikelen: ‘Vermeer en de verbeelding van de wetenschap/Vermeer and the representation of science’, in: T. Brandenbarg (red.), De wereld der geleerdheid rond Vermeer/The scholarly world of Vermeer, Zwolle 1996, p. 13-23; ‘Vermeer, Leeuwenhoek en de astronoom’, in: Vrij Nederland 24 februari 1996, p. 62-67; ‘Johannes Vermeer und Antoni van Leeuwenhoek’, in: M. Maek-Gérard (red.), Johannes Vermeer. Der Geograph und Der Astronom nach 200 Jahren wieder vereint, Frankfurt am Main 1997, p. 23-30; en ‘Vermeer and the representation of science’, een op 4 november 1997 aan de Indiana University in Bloomington gegeven voordracht.

[p. 326]

‘Een onwillige mecenas?’ verscheen eerder in J. Bethlehem en A.C. Meijer (red.), voc en cultuur. Wetenschappelijke en culturele relaties tussen Europa en Azië ten tijde van de Verenigde Oostindische Compagnie, Amsterdam 1993, p. 39-58 en gaat terug op een lezing ter gelegenheid van het in 1987 in Middelburg gehouden congres ‘voc en cultuur’.

‘De oude en de nieuwe universiteit’ is een bewerking van de tekst van een op 11 november 1997 in Groningen gehouden voordracht in het kader van het studium generale ‘De Tweede Gouden Eeuw’.

‘Dirk Huizinga en de gesluierde Isis’ is een bewerking van ‘Dirk Huizinga als redacteur van Isis (1872-1875). Een Groningse bijdrage aan de popularisering van de natuurwetenschap in negentiende-eeuws Nederland’, in: K. van Berkel, H. Boels, W.R.H. Koops (red.), Nederland en het Noorden. Opstellen aangeboden aan prof.dr. M.G. Buist, Assen-Maastricht 1991, p. 184-207.

‘Natuurwetenschap en cultureel nationalisme in negentiende-eeuws Nederland’ verscheen eerder (in iets uitgebreidere vorm) in: Tijdschrift voor Geschiedenis 104 (1991) 574-589.

‘Wetenschap en wijsbegeerte in het werk van Jacob Clay’ is een bewerking van een artikel in: A.F. Heijerman en M.J. van den Hoven (red.), Filosofie in Nederland. De internationale School voor Wijsbegeerte als ontmoetingsplaats 1916-1986, Amsterdam 1986, p. 65-92. De aansporing tot het schrijven van deze bijdrage aan het herdenkingsboek van de Internationale School kwam van Paul Wouters.

‘Heimans en Thijsse en het boek der natuur’ is niet eerder verschenen, maar steunt op een college over ‘Natuurbeleving in Nederland rond 1900’ dat ik in 1997 in Groningen gaf.