Het verschijnsel Bob Evers

[p. 52]

I.7 Hoe fictie en werkelijkheid verweven raken

We hebben al gezien dat Willy van der Heide de gewoonte had om persoonlijke ervaringen te verwerken in de serie. Hoewel dit reeds opmerkelijk was, ging hij nog een stap verder: hij liet zijn geesteskinderen daadwerkelijk tot leven komen door ze ten tonele te voeren met bestaande personages. We zullen hier enkele voorbeelden van behandelen.

Voorbeeld A. Het is deel 14 waarin dit proces begint. De eerste bestaande persoon die hierin geïntroduceerd wordt - als een kennis van Jan Prins - is Sjoerd van Hasselt, die op een boot, de Roussalka, woont. Van Hasselt woonde in werkelijkheid óók op de Roussalka en was een vriend van Willy van der Heide.

Voorbeeld B. Maarten Rikkers, die in deel 34 en 35 een rol van betonconstructeur vervult, blijkt eveneens een oude bekende van Willy van der Heide te zijn.

Voorbeeld C. Hetzelfde geldt voor wachtmeester van Praay, die in deel 15 opduikt. (Lees: Toen ik een nieuw leven ging beginnen, en andere waargebeurde verhalen uit de jaren vijftig.)

Voorbeeld D. Mike Podulka uit deel 34, de Amerikaan die in opdracht van pa Evers, Houston en Sunderland een smaragdmijn exploiteert, is ook iemand uit Willy van der Heide's bekendenkring; in werkelijkheid heet hij echter Mike Podulk.

Voorbeeld E. In deel 14 lezen we op bladzijde 46 hoe Jan Prins in café De Bontekoe een glaasje cola drinkt en naar Detectivebureau Pijnenborg opbelt. De eigenaar van De Bontekoe wordt omschreven als een man met een snorretje, resp. ‘de

[p. 53]

jeugdige eigenaar’. Willy van der Heide omschreef hiermee Jan van Ees jr., die inderdaad vanaf medio jaren '50 tot eind jaren '60 De Bontekoe runde op het Kaageiland. (Zie afbeelding 5.) De vader van Jan van Ees jr. (Jan van Ees sr.) was de befaamde acteur/toneelspeler, die onder andere zeer bekend werd door de hoorspelen waarin hij de rol van Paul Vlaanderen vertolkte.

Voorbeeld F. Peter Schilperoort - de leider van het Dutch Swing College - is natuurlijk de bekendste van allemaal. Aan het einde van deel 25 ontmoeten Bob, Jan en Arie hem, om in deel 26 met het gehele gezelschap op te trekken. Overigens is Peter Schilperoort ook deelgenoot op de tocht met de Maia!

Orkestleider Schilperoort vertelt hierover het volgende:

Kijk, Willy van der Heide heb ik in de jaren '50 leren kennen toen hij zich op het Kaageiland vestigde, waar ik ook woonde. Dat hij vanaf dat moment vrij snel deel ging uitmaken van mijn vriendenkring had verschillende oorzaken. Hij bleek namelijk een man te zijn die over een enorm gevoel voor humor beschikte; dit conform de Bob Evers-boeken, die mij reeds welbekend waren. Daarbij kwam nog dat hij een groot liefhebber en kenner van jazz-muziek was. Met deze twee feiten is natuurlijk al iets gezegd over de basis die aan zovele vriendschappen ten grondslag ligt, namelijk: de wederzijdse interesse voor elkaars werk.
Een vraag die nu wellicht bij u zal rijzen, betreft de manier waarop de delen 25 en 26 van de Bob Evers-serie inhoudelijk tot stand zijn gekomen. Aan het eind van Een vliegtuigsmokkel met verrassingen vervul ik immers een rol en in Stampij om een schuiftrompet ben ik een van de hoofdpersonen. Het antwoord zal u verbazen: dat Willy van der Heide mij met het DSC hierin ten tonele had gevoerd, ervoer ik pas toen hij op zekere dag de twee zojuist voltooide manuscripten van genoemde boeken liet zien met de mededeling dat ik die eens moest doorlezen. Ik moet zeggen dat ik aanvankelijk verbaasd was toen ik kennis nam van de inhoud; doch vrij snel maakte deze verbazing plaats voor

[p. 54]

geamuseerdheid. De sfeer van het DSC tijdens de repetities en de karaktereigenschappen van haar leden had hij namelijk op onnavolgbare wijze weergegeven. Kortom: het was allemaal zo leuk en waarheidsgetrouw beschreven, dat ik geen bezwaar had tegen publikatie.
Een ander punt, dat alleraardigst is om te vermelden in het kader van de Bob Evers-serie, is dat ik inderdaad zelf veel gevlogen heb met een vliegtuig als de Tiger Moth, hetgeen strookt met de feiten die de afloop van deel 25 doen bepalen. In werkelijkheid heeft Willy van der Heide mij vaak vergezeld tijdens mijn vluchten; gelegenheden waarvan hij overigens zichtbaar genoot en waarbij hij de nodige technische kennis vergaarde over vliegtuigen, die hij weer dankbaar toepaste in de delen 25 en 27 van de serie.

Tot zover de toelichting van dhr. Schilperoort.

Voorbeeld G. Dat een en ander ook omgekeerd kan werken, blijkt uit het feit dat de naam van een der verhaalfiguren uit de Bob Evers-serie is gaan dienen als artiestennaam voor een bekende uit de Nederpop.

We praten hier over Theo van Scherpenseel, die vanaf 1975 door het leven gaat als Specs Hildebrand. Voor degenen die hem nog niet kennen volgt hier een kleine samenvatting.

Theo van Scherpenseel is een verdienstelijk zanger/gitarist, afkomstig uit Volendam, die reeds in de prille jaren '70 zijn sporen verdiende toen hij deel uitmaakte van de groep Jen Rog.

Toen hij - nu alweer ruim vijftien jaar geleden - zijn solocarrière startte, zat hij echter met een probleem: welke artiestennaam zou zijn handelsmerk gaan worden? Uiteindelijk was het Jip Golsteijn, de Telegraafjournalist met wie hij songs schrijft, die met de oplossing kwam. Deze was een hartstochtelijk Bob Evers-lezer en had aan de naam Specs Hildebrand de volgende voordelen geconstateerd: 1. hij is in alle talen goed uit te spreken, 2. hij ligt goed in het gehoor. Bovendien draagt van Scherpenseel een bril; dit overeenkomstig de bijziende brandkastenkraker uit de Bob Evers-boeken.

[p. 55]

Afbeelding 5. Links op de foto het houten huisje op Kaageiland, alwaar menig Bob Evers-boek is geschreven. Rechts op de voorgrond het terras van café ‘De Bontekoe’, thans café ‘De Kaagtuinen’.

Het zal duidelijk zijn dat Van Scherpenseels probleem toen snel was opgelost. Zo kon het gebeuren dat de Nederpop in 1975 een ‘nieuwe’ artiest rijker werd: Specs Hildebrand, van wie in de jaren daarna de volgende LP's verschenen: File under popular (1975), Loners and losers (1980), Time is on my side (1981), A left-handed signature (1984), I cast myself to play the lead (In the story of my life) (1989) en Christmas 4 A.M. alone (1990).

Wel is er een onduidelijkheid in het spel, die iedere Bob Evers-kenner vroeg of laat zal opmerken. De naam Hildebrand wordt in de delen 22, 23 en 24 van de serie namelijk met een t op het eind gespeld. In het exemplaar Hoog spel in Hong Kong van Jip Golsteijn (een gebonden boek; hoogstwaarschijnlijk een eer-

[p. 56]

ste druk) treft men de naam Hildebrand echter aan met als slotletter een d. De meest voor de hand liggende mogelijkheid is dat er sprake is van een incidentele tikfout, die tot een systematische zetfout heeft geleid en die in de daaropvolgende druk weer gecorrigeerd is. Een tweede mogelijke oorzaak is wellicht het feit dat Willy van der Heide bevriend was met de toenmalige autocoureur Tonio Hildebrand en dat deze geprotesteerd heeft toen de boeken uitkwamen, waarin hij zijn achternaam verbonden zag aan de brandkastenkraker/juwelendief. Dat kan er dus evengoed toe geleid hebben dat de naam Hildebrand veranderde in Hildebrant. Desgevraagd heeft dhr. T. Hildebrand mij laten weten dat dit inderdaad het geval geweest kan zijn. Zekerheid heeft hij daar echter niet over, omdat het inmiddels al bijna 35 jaar geleden is.