Niet naar de maan gaan

106.

Afgeluisterd gesprek tussen Fernando Cardona Castellón, anarchist en dichter, 31 jaar oud - en Francisco Belén Aragonés, medisch kandidaat, oud-leerling van de Staatsschool voor Journalistiek, waarnemend hoofd van Radio-Portmany, lid van de Falange, linkervleugel. Het gesprek vond plaats op het terras van het hotel España des nachts om twee uur, drie dagen na de dood van V., espa. de D.; het is voor ons genoteerd door de advocaat Ferrer, soplón.

Cardona: ‘Welk een geluk voor hem.’

Belén: ‘En welk een ongeluk.’

Cardona: ‘Je vergist je. Jij als medicus moest weten dat lichamelijke pijn van korte duur is. Hij is bevrijd, verlost als je wilt.’

Belén: ‘Ik heb geleerd dat deze vrijheid zelden tot geluk voert, de mens leeft van zijn gebondenheid aan anderen, maar alleen in een strikte orde. Anders gaat hij ten onder.’

Cardona: ‘Hij heeft zijn zonen.’

Belén: ‘En de bron des levens, Fernando?’

Cardona: ‘Alle falangisten zoals jij zijn ten slotte romantici, maar een dom en gevaarlijk soort dwepers.’

Belén: ‘Dank je. Alle anarchisten zoals jij eindigen in de volstrekte eenzaamheid, in de onvruchtbaarheid.’

Cardona: ‘Zoals Mark dus, wil je zeggen? Dan herhaal ik: welk een geluk voor hem. Slechts wie eenzaam is kan doordringen tot de grenzen van het bestaan, mijn waarde.’

Belén: ‘Geloof jij dat?’

Cardona: ‘Kende jij haar? Kende je hem?’

Belén: ‘Dat weet je wel. Maar twee weken geleden maakte ik

[p. 128]

een radio-interview met hem. Hij sprak toen over de onmogelijkheid van de liefde.’ (Nota: ook Ludwig Zweipunkt verklaarde dat M. zich bezighield met dit probleem. Zie verslag 103.)

Cardona: ‘Heb je wel eens met haar gesproken, midden in de nacht? Ik was dikwijls haar gast - wanneer hij in Nederland was. Neen, mijn jongen, neen, dat niet! Wij waren allemaal verliefd op haar, maar ik ben niet één keer gegaan omdat ik daarvan gebruik wilde maken. Weet je, in die nachtelijke gesprekken is mij duidelijk geworden dat zij een heilige was...’

Belén: ‘Beaat?’

Cardona: ‘Neen, natuurlijk niet. Maar evenmin een heilige zoals onze Teresa. Veronica was een heilige van het ongeloof, een getuige van de wanhoop, een twijfelaarster aan de menselijkheid.’

Belén: ‘Een Teresa die tegen alle hervormingen was?’

Cardona: ‘Misschien. Maar van vrouwen verwacht ik geen nieuwe wereld, van vrouwen verwacht ik alleen dat zij op de nieuwe wereld kunnen wachten! Van mannen daarentegen eis ik de nieuwe aarde, van mannen eis ik dat zij scheppend werkzaam zijn. In deze zin is Mark een gelovige, zie je?’

Belén: ‘Wij zijn dat ook, wij...’

Cardona: ‘Jullie? Mijn God, weet je nu nog niet waarom ik jullie fascisme niet verdraag? Jullie zijn evenmin creatief, jullie zijn de behouders bij uitstek. Jullie stellen de orde van het bestaande boven de liefde voor het komende. Jullie zijn moordenaars geworden in naam van de volmaakte orde.’

Belén: ‘En jullie zijn bereid te moorden opdat de orde omver gestoten wordt. Zoals Mark dus wellicht bereid is geweest hetzelfde te doen.’

Cardona: ‘Onzin. Ik vermoord jou immers ook niet hoewel je een ordenaar par excellence bent.’

[p. 129]

Belén: ‘Dat zul je wel laten.’

Cardona: ‘Zie je wel hoezeer jij in de orde gelooft! Je denkt zelfs dat je leeft dank zij de orde. Maar je lééft, mijn beste jongen, dank zij het feit dat ik nog met je spreek. Er is verkeer tussen ons. Zij die dit menselijke verkeer willen afkappen zijn jullie, jullie, beminde en gehate ordenaars.’

Belén: ‘En Mark -?’

Cardona: ‘Hij behoort tot het verkeer, tot keer en tegenkeer, zoals bij Camus. Geen wonder dat jullie Camus niet lezen. Wat zou er dan wel van jullie orde terechtkomen?’

- Meer heeft onze soplón niet genoteerd. Wij, bij de Secreta, zagen geen betekenis in het verslag van dit gesprek, maar wij vertrouwen in dezen op het oordeel van Uwe Excellentie.