Briefwisseling en aantekeningen. Deel 2

[p. 33]

357
Abr. van den Heuvel¹⁾ aan J. de Back

[B.M., Eg. 1745]

1) Abraham van den Heuvel, vice-hoogschout van Maastricht. Zie Ned. Jb. 1749, p. 396.

Maastricht, 10 juni 1748

Mij niet durvende verstouten direct S.D.H. lastigh te vallen, neeme ick de vrijheijt, profiterende van de gelegentheijt die U Weledgeb. mij heeft gelieven te procureeren, U Weledgeb. voor te dragen de verlegentheijt waerin de Brabantse leden²⁾ van de magistraet alhier sigh bevinden, door de komst van twee commissarissen des konings dewelcke hier ondersoeck gedaen hebbende nae het gene in den jaere 1673 onder de Franse regeringe is voorgevallen, sigh met eene hebben uijtgelaten, dat in 't korte souden wederkomen als commissarissen deciseurs³⁾ en met benevens die van den heere prince van Luyck de magistraet souden veranderen: waertoe eene derselve de heer Magis⁴⁾ reets met commissie van S.M. was bekleed, met expresse insertie van in de plaets der gereformeerde roomsch catholiquen aen te stellen.

Mij is daerbij versekert, dat dese commissie, hoewel tegens den sin der Luyckse heeren, binnen drie weecken haer voortgang sal hebben, dogh te gelijck dat wegens de gereformeerden uijt den raed te setten geen questie sal weesen, alsoo men die alle sal continueren en alleen van het eene in het ander collegie verplaetsen soo als

2) Dat wil zeggen de leden door de Staten Generaal aangesteld. Na de verovering der stad in 1632 bleef het condominium van Luik en Brabant met gezamenlijke jurisdictie in Maastricht bestaan, met dien verstande dat de Staten Generaal in de rechten van de Brabantse hertog traden. Zie Fruin, p. 190.

3) Twee commissarissen-deciseurs vanwege de Staten Generaal en twee dergelijke functionarissen vanwege de bisschop van Luik bestelden om de twee jaren gezamenlijk de magistraat van Maastricht. Zie Van Hardenbroek I, p. 232.

4) Hoogstwaarschijnlijk Paul François Magis, resident van Luik te 's-Gravenhage.

[p. 34]

de recessen mede brengen⁵⁾. Dat men uijt deselve een borgemeester in de plaets van de heer Pesters sal benoemen, als oock een oud-raedsverwant in de plaets van de gedimitteerden heer schepen De Hertogh. De reden hiervan is dat men anders doende bedught is, dat de stad weder aen Haer Ho.Mo. gerestitueert wesende (soo als wij dese tijt met verlangen tegemoet sien) den voet die anno 1678 gehouden is, weder sal gevolght werden, wanneer S.H. glorieuser memorie bij Haer Ho.Mo. geauthoriseert geworden om de regeringsforme tot Maestricht te bestellen, ingevolge van welcke alle roomsche soo Luijckse als Brabantse gedimitteert sijn geworden en eenige provisioneele regenten van de gereformeerde religie aengestelt, aen welcke eenige jaeren het geheele stadsbestuijr is verbleeven.

Verders dewijl de tegenswoordige regenten van de Brabantse sijde (die tegens sin in de regeringe continueren alleen voor best van de stad en goede ingesetenen) swarigheijt souden kunnen maken om den eed, soo als die in dese tijt gepresteert soude moeten werden, af te leggen, soo heeft men onder de hand voorgeslagen geen nieuwen eed af te neemen, maer de regeringe soo als die verandert sal sijn, te continueren op den eed hier voormaels gepresteert; mits men daer gaern bijvoeghde den eed van getrouwigheijt aen den koning soo langh als de stad onder desselfs maght soude weesen. Dogh dit vind meede weijnigh ingressie bij de Brabantse leden die alle geresolveert schijnen de magistraet en de stad des noots te verlaten⁶⁾.

5) De Indiviese Raad van Maastricht kende drie gerechtsinstanties, veelal aangeduid als ‘collegiën’, te weten het Luikse hooggerecht, het Brabants-Staatse hooggerecht en het Indiviese laaggerecht. Voor het leven benoemd waren hoogschouten, pensionarissen en secretarissen De andere functies werden om de twee jaren vernieuwd. Gebruikelijk was echter de leden van de Raad te ‘continueren’, namelijk de te vervangen schepenen als gezworenen en de te vervangen gezworenen als schepenen te benoemen. Vandaar de woorden: ‘alleen van het eene in het andere collegie verplaetsen’. Waar het hier de (staats-) gereformeerde regenten betreft, heeft de verwisseling uitsluitend betrekking op het Brabants-Staatse hooggerecht en Brabants-Staatse helft van het laaggerecht. De Luikse gedeelten werden altijd door rooms katholieken bezet. Zie Suringar, p. 215 vlg.

6) De inwoners mochten, zo was bij de overgave bepaald, desgewenst binnen drie maanden uit de stad verhuizen. Zie Ned. Jb. 1748, p. 398.

[p. 35]

Ick voor mij, die als vice-hoogh schout in den particulieren eed van Haer Ho.Mo. staen en die desen eed van de veranderde Brabantse magistraet soude moeten affneemen, vermeene sulx niet te kunnen doen en derhalven van d'exercitie van het ampt sal moeten abstineren. Dogh dewijl nogh de Brabantse leden nogh ick in desen niets gedencken te onderneemen, dan het geene het goetvinden van S.D.H. moghte wegdraeghen, soo neeme de vrijheijt U Weledgeb. ootmoedigh te versoecken ons soo doenlick het selve te willen mede deelen.