Proeven voor het verstand, den smaak en het hart

[p. 1]

Aan lezers en lezeressen

Het ontwerp van de Schrijvers dezer mengelstukjes is in de daad te eenvouwig, te zeer ontdaan van allen dien pracht, welken menig boek ter hulp roept, om eene gelukkige intrede in de waereld te doen, dan dat men daarvan breed zoude opgeven. - Zij zoeken hunne medemenschen, te gelijk met zichzelven, wijzer en beter te maken, daartoe geven zij een kleene verzameling af van stukken, betreklijk tot eenen goeden smaak, gezond verstand en edele gevoelens; waarvan de verscheidenheid zich uitstrekt tot allerleie vakken van studie en genie; bij voorbeeld, Wijsgeerte, Mensch- en Staatkunde, Zedenleer. Satyre en Dichtkunde - en waarvan men hoopt, dat de oorspronglijkheid eenigen goeden reuk verspreiden moge! In deze jaren van navolging en vertaling hebben de Schrijvers het niet van zich konnen verkrijgen, hunnen Landgenoot te belasten met meer, dan een enkel kleen uitlandsch stukje, dat het oog van iedere natie schijnt te verdienen, en waarvan men gezind is de bronnen getrouwlijk op te geven.

Men heeft geöordeeld, dat, naardien de vaste verbindtenis van een perodiek werk aan eenig tijdstip, grootendeels den Schrijver

[p. 2]

bloot stelt aan die zelve ongemakken, welke gepaard gaan met de al te bepaalde bestemming der uuren, tot eeten, drinken en flapen; het beter ware, dat men den tijd aan de stof, dan deze aan den tijd onderwierp - men geeft dus een Eerste Stukje af, zonder juist te willen voorspellen, wanneer een tweede volgen zal; 't geen zo lang onbeslist blijft, tot dat het, billijkerwijs, verschijnen kan: de nieuwheid van dit plan, die zekerlijk de besten uwer niet mishagen moet, bestaat hier in, dat het tegenwoordig geschrift den middenstand bekleedt van periodieke, en niet periodieke werkjes; gelijk ook elke afgifte onafhanglijk is van de overigen.

Indien de pogingen der Schrijveren, die niet felruilen, dan om hun schrift van uitgebreider nut te doen zijn, eenige toejuiching verdienen mochten, zouden zij dezelve alleen daarin wenschen te ontmoeten, dat men zich het zelve ten nut maakte, ter bevordedering van deugd en wijsheid, door het gebrekkige, waar men dit vinde, menschen-vriendelijk te verschonen, en het goede, dat er in heerschen mag, dankbaar aan God, naar zich te nemen, met die rechtmatige gevoelens, die beslist hebben over het wankend besluit der uitgeveren, om, tot de beschrevene waereldschepping, iets bij te dragen: - tevens zal men, onder beding van kostloze bezorging aan den Drukker, origineele toegezondene proeven van anderen aannemen, toetsen, en, zo zij verdienste hebben, vriendelijk plaatzen.

Dit zij genoeg! -