Gezangen mijner jeugd

[p. 3]

2. Aan mijne lier (3) ^2.

Mijn lier, 'k heb u welëer besnaard, ^1-3

Om voor mijn Vaderland te zingen;

Ik zong van Bato's heldenäart, ³

Maar - dit deedt fluks uw snaaren springen. ⁴

Ik sloeg beschaamd mijne oogen neêr,

En spande op nieuw de dunne snaaren.

Ik zong - maar, ach! ook deze keer

Is mij dezelfde ramp weêrvaaren.

2. Aan mijne lier. Geschreven in vierjambische verzen met gekruist rijm. Volgens Nijland I, p. 127 ‘doet de inhoud denken aan de Ie Ode van Anakreon’ (Anakreontea, nr. 1). Ter vergelijking citeer ik deze ode in de vertaling van Meerwaldt, p. 16:

Ik wil de Atreiden zingen
Ik brengen Kadmos prijs,
Maar cither, niet te dwingen,

Zij zingt minnewijs.

Korts, wisslend al mijn snaren,
Ja, heel mijn speeltuig, zong 'k
Van Herkles' kampgevaren...

Spel van minne klonk.

Voor goed dan, al gij sagen,
Gij helden al, vaarwel;
Mijn lier wil eenmaal dragen

Enkel minnespel.

We vinden dit anakreontisch motief ook bij Poot in zijn Gestuit voornemen des dichters (Minnezangen, ed. C.M. Geerars, Zwolle 1964, p. 53). Bellamy verbindt het echter met een andere voorstelling, namelijk van de inspiratie door de Liefdegod die de dichter het beeld van zijn meisje voor ogen tovert. Anakreontisch is weer wèl het omkranste hoofd in vs. 31-32.

1-3 Deze regels zijn in zoverre misleidend, dat ze de indruk wekken als zou Bellamy nu gebroken hebben met zijn verleden van patriottisch dichter. Hij werkte echter ook in de Utrechtse periode (tot 18 oktober 1783) nog volop mee aan het Patriottisch weekblad De Post van den Neder-Rhijn. Zijn bundel Vaderlandsche Gezangen verscheen pas in december 1783.

3 Bato: legendarische stamvader der Batavieren; titelheld van Hoofts bekende tragedie; hier metonymisch voor ‘het Bataafse volk’, de nederlanders.

4 fluks: aanstonds.

[p. 4]

 

Toen heb ik u, mijn lieve Lier,

10

Mistroostig aan den wand gehangen.

 

De droefheid bluschte 't edelst vier -

 

'k Was wars van forsche heldenzangen. ¹²

 

 

 

Zoo snelden dag aan dag voorbij;

 

Geen eerzucht kon mijn ijver wekken.

15

Geen roem van heldenpoëzij

 

Kon mij uit mijnen sluimer wekken.

 

 

 

Maar, toen ik in dien donk'ren nacht

 

Van lusteloosheid lag verzonken,

 

Deedt mij een Godheid onverwacht ¹⁹

20

Op nieuw in edel vuur ontvonken.

 

 

 

De Liefde bragt het minlijkst beeld,

 

Den roem der schoonheid voor mijne oogen.

 

Straks door dien zuiv'ren glans gestreeld, ²³

 

Werd ik in zanglust opgetogen.

 

 

25

Toen greep ik u, mijn lieve Lier,

 

En spande uw vaak gesprongen koorden. ²⁶

 

De Liefde gaf mijn zangen zwier,

 

Gaf kragt en luister aan mijn woorden.

 

 

 

Mijn Speeltuig, nu zult gij voordäan

30

Alleen ter eer van Fillis klinken;

 

Terwijl een krans van mirteblaên ³¹

 

Altoos om mijne kruin zal blinken!

12 wars: afkerig.

19 een Godheid: Cupido, cf. vs. 21 en nr. 3, vs. 20.

23 straks: weldra.

26 koorden: snaren.

31 mirteblaên: de zgn. myrtus communis is een altijd groene heester, vooral groeiend aan de kust der Middellandse zee. Het fraaie loof werd bij feestelijke gelegenheden gebruikt om het hoofd te bekransen. De mirte is (evenals de roos) om zijn liefdewekkende geur aan Venus gewijd; cf. Pauly-Wissowa XVI, 1, S. 1171-1183. Overigens is in de anakreontea gewoonlijk sprake van een rozenkrans.