XVII
Door de storm der Franse revolutie, door de oorlogen der Napoleontische tijden, door de verwikkelingen der politieke rumoeren na Wenen is de naam Joseph Kirchhoffs niet uitgewist. Zijn leven en daden werden en worden nog verteld aan de huiselijke haard, in de herbergen van dit land, op de kermissen door de vertellers, die hun verhaal met bloedige prenten verluchten. Het geheim van zijn leven nam hij mee in het graf, een onvindbaar misdadigersgraf aan de voet van de galg.
Wanneer hij echter eenmaal in onze verbeelding getreden is, dan verdwijnt hij daaruit niet meer. Wie hij was en wat hij wilde, zal in diepste wezen altijd zijn geheim blijven. Het is niet veel wat ons over hem beschreven bleef, maar hij moet een hartstochtelijk mens geweest zijn, die velen wist mee te voeren naar het land van zijn waan, van zijn illusie of van zijn stoutmoedig koel-berekend avontuur.