Gedichten. Nog eens winterloof en Dennenaalden

De Grieksche zanger onder de Turksche Overheersching.
Lord Byron. (Don Juan C. III. 1820.)

O Hellas, Hellas! Heerlijk land
Van lust en leven, glans en gloed,
Der Wijsheid en der Kunst verpand,
Tooneel van oorlogsroem en moed!
Uw zon bedekt u, als voorheen,
Met luister, maar - uw zon alleen!

't Homerisch lied van speer en zwaard,
't Anacreontisch, zoet en zout,
Vond weer- en nagalm over de aard,

[p. 27]

 

Met lof en roem, die gij 't onthoudt;

 

't Verst westen naar de tonen haakt,

 

Door eigen land en volk verzaakt.

 

 

 

De bergen zien op Marathon,

 

En Marathon op 't bruisend meer.

 

Mij, die een uur daar mijmren kon,

 

Scheen Grieken vrij gelijk weleer.

 

Wie, voelt zich slaaf en onderjukt,

 

Wiens voet het graf des Perzers drukt?

 

 

 

Een koning, zeetlende op een rots,

 

Zag, voor 't omgolfde Salamis,

 

Zijn honderd schepen, met den trots

 

Die van zijn voorspoed zeker is.

 

Hij telde ze, als de morgen blonk -

 

Waar waren ze, als de dagtoorts zonk?

 

 

 

Waar waren zij? - En waar zijt gij,

 

Mijn land? Uw kust is stil en stom;

 

Daar klinkt geen helden-poëzij,

 

Daar gaat geen helden-geest meer om;

 

Daar is de luite, goden waard,

 

In handen als de mijne ontaard.

 

 

 

Nog iets is 't, waar ons de eer ontbreekt,

 

Nog iets is 't bij der ketens prang,

 

Zoo 't vaderlandsche hart nog spreekt

 

In 't rood, dat doorbreekt op de wang.

 

Wat blijft den Zanger? Bij hun schand'

 

Een blos voor 't volk, een traan voor 't land.

 

 

 

Hoe? Tranen, tranen, week en laf!

 

De vaadren hebben bloed gestort....

 

Spartanen in uw bloedig graf!

 

Staat op en brengt ons wat ons schort.

 

Drie der Driehonderd, steunt mijn beê!

 

En 'k zie een nieuw Termopylae.

 

 

 

Wat? Stilte alom? Gij slaapt, en zwijgt!

 

Neen, neen! 't Ontwakend heldenheir

 

Gelijkt een vloed die bruisend stijgt!

 

Ik hoor hun stem: ‘Wij komen weer!

 

Stel slechts een levende aan ons hoofd!’

 

- Maar al wat leeft is uitgedoofd.

[p. 28]

 

Welaan mijn luite; een andre klank!

 

‘Vul hoog den kelk met Samos' wijn!

 

Laat Turken tuk op krijgsroem zijn:

 

Ons eerloof is de wijngaardrank!’.....

 

Hoor, hoe de dronken feestgalm rijst,

 

En 't bachanaal zijn zanger prijst!

 

 

 

Den dans van Pyrrhus danst gij veel;

 

Maar Pyrrhus' phalanx komt niet wéer.

 

Waarom vergeten 't beste deel

 

En 't manlijkst van de dubble leer?

 

Van Cadmus houdt gij 't letterschrift:

 

Een slavenvolk onteert zijn gift.

 

 

 

‘Vul hoog den kelk met Samos' wijn,

 

En spaar ons preek en zedeles!

 

't Deed Teios zanger zanger zijn,

 

Hij diende’.... Wien? Polycrates.

 

‘Een dwingland’.... Maar in elk despoot

 

Stak toen voor 't minst een landgenoot.

 

 

 

De Chersonesische tiran

 

Was vrijheids eerste en eelste Vrind

 

Och, baarde ons 't huidig uur een man,

 

Miltiades, als gij gezind!

 

Waar zulk een vorst en heer gebiedt,

 

Verbindt de band en knelt hij niet.

 

 

 

‘Vul hoog den kelk met Samos' wijn!’

 

Op Souli's bergen, Parga's kust,

 

Moet nog een overblijfsel zijn,

 

Zijn Dorische afkomst zich bewust;

 

Daar mooglijk wordt een zaad geteeld,

 

Waar Heraclidisch bloed in speelt.

 

 

 

Wacht van den Frank geen heul of scherm!

 

Een Franken-koning veilt en koopt.

 

Des landzaats zwaard, des landzaats arm

 

Is 't, waar een volk zijn heil van hoopt!

 

Maar schut noch schild, hoe machtig, baat

 

Bij Turksch geweld, Latijnsch verraad.

 

 

 

‘Vul hoog den kelk met Samos' wijn!’

 

In 't lommer danst een maagdenrei,

 

Haar oogen schittren, maar het mijn

[p. 29]

 

Blinkt van de tranen die ik schrei.

 

Moet, zucht ik, moet een slaafsch gebroed

 

Aan zulke boezems zijn gevoed!

 

 

 

Plaats mij op Suniums steile rots!

 

Daar zal de zee mijn klacht verstaan,

 

Als ik, haar klagend golfgeklots;

 

Daar sterve ik zingende, als de zwaan!

 

Geen slavenland kan 't mijne zijn -

 

Aan gruis, gij kelk met Samos' wijn!

Toelichting.

Op Souli's bergen, Parga's kust. De dapperheid der Soelioten, krachtige volkstam (Epirus), die zijn akker bebouwde met het zwaard in de hand, en zijn oogst onder de aarde verborg, had uitgeblonken bij de overwinning in 1790 op Ali Pacha behaald, en in den wanhopigen, maar somtijds zegevierenden tegenstand, in 1792 en 1800 tegen hem volgehouden.

De bewoners van Parga (Rumenië) in 1814 door Ali Pacha belegerd, hadden de hulp der Engelschen ingeroepen, met den wensch hun grondgebied met het gemeenebest der Iönische eilanden vereenigd te zien, maar werden door hen aan Ali Pacha overgeleverd. Verontwaardigd, verlieten zij hunne stad, liever dan onder Turksche heerschappij te leven. 1819.