|
| |
| |
| |
Mr. Johan Beets
Daphne, of Boschvryagie.
Het derde Deel.
Het eerste bedryf.
DOor 't ongemeten veldt, en dicht beplante boomen
Van 't Schaker-bosch ben ik nu moe en mat gekomen
Tot aen de klare stroom des Sparens, nu staet my
Voor ruim zoo grooten wegh noch, en voor eerst het Y;
De rest is voort te Scheep, en door de brakke baren
Van 't ongestuime diep met prijkel te bevaren;
Wel laet ons dan hier eerst vervarschen onze leên,
Nu afgeslooft van gaen, eer dat wy verder treên.
Ey zoete labber-koelt, komt uit het lieve Westen,
Laet uwe windtjes door deez' aengenaem gewesten
In dit geschildert velt uitblazen hare lucht,
Zoo wordt daer door verkoelt mijn brandende gezucht.
Ach windtjes, windtjes ach! gelijk de koele regen
Brengt vrughten op 't gebloemt, dat aen deez' groene wegen,
En 't klaver-rijke veldt op hare struikjes bralt,
Toont u ook zoo, ik zweert, dat ghy my meest bevalt.
Ha windtjes nergens kan ik aengenamer vinnen,
Wat ook te minnen is u zoek ik meest te minnen.
| |
| |
In al het Wereldts rond is niet zoo hoogh gezien,
Is niet, of ziet, ik wilt om uwen 't wille vliên.
Nu laet uw' zoet geruis door deze bruine blaren
Tot aen uw' nare slaef een blaesje maer vergaren.
Is 't niet genoegh gequelt, ik min u al zoo zeer,
(Ey) of ghy Daphne waert, u zy zoo grooten eer,
Zoo groot als ooit het puik van al onz' Herderinnen,
Ja Tyter barst van brandt, hier 's niet voor u te winnen,
Ach, ach versteen de windt in 't midden van mijn loop
(Neemt ghy ha altewreed) beneemt ghy my de hoop
By Daphne wederom te zullen immer komen;
Eer ik ooit vruchten heb van mijn gevry vernomen!
Ey windtjes ey dan eens, meê-dooght noch met mijn smart,
Toont noch wat koelts, of aêrs vermoort de zwoelt mijn hart,
Zoo niet, zoo sterf ik heen, verbrandt van al de vonken,
Die Daphne in my brocht door haer te zoete lonken,
En door de heete zon, die dit vermoeide lijf
Door 't reizen nu verslapt heeft, maer terstont aen stijf
Zal wezen, mits de doodt zich spreit door al de leden;
Ha Daphne! of ik schei, 'k zal lijk mijn tijdt besteden,
Doch met mijn bloode schim en zweven u omtrent,
Zoo heeft noch tijdt noch doodt mijn trouwe min geschent.
Venus. Cupido.
EY Moeder zullen wy dit langer noch verdragen;
Ziet hier de trouste die d' aerdbodem heeft gedragen,
Maer die ik stadigh voor mijn beste woonplaets hiel.
Waer om vermoogt g' hem dan deez' straffen op te leggen?
Hy is een voorbeeld van wiens min zond ieder zeggen.
Dus plaeght ghy dagelijx uw' beste vrienden meest.
En volgens is 't niet vreemt dat u een ieder vreest.
Ik doe't om u ontzagh te brengen in de menschen.
Daer is ook niet waer na ik meer en hooger wensche:
| |
| |
Maer nochtans is het hert, te sterven nu hy heeft
Zoo groot ellendigheidt om onzen wil beleeft.
Ten was mijn meningh niet; maer ik woud na dit lijden.
Hem weder brengen tot zijn wenschingh en verblijden;
Was hy maer t' huis 't was wel; want ik heb nu het hert
Van Daphne zoo geraekt, en in mijn maght verwert,
Dat zy haer leven niet zal yet wes anders willen,
Als met omhelzingh zijn gedragen pijn te stillen.
Wat is 't, dat het belet?
Ik vind mijn zelfs bezwaert,
Om dat hy yligh dreight te trekken op de vaert;
En ghy weet, hoe alree de winden zich vergaren,
En willen zonder room vrybuiten door de baren:
Licht krijght deez' Herder dan het lijf vol brakke vloedt.
Hoe dat en heeft geen noot, als Thetis hem behoedt:
Men dien het haer eens aen, ik zal my derwaerts spoeden.
En ik terwijl hem voor de droeve doodt behoeden.
Van waer Tithoni Vrouw haer blont gezicht komt toonen
Tot daer de gulde Zon zijn Paerden gaet verschoonen,
Van 't reizen vuil bezweet in d' ouden Oceaen,
Van daer de groote Beir niet magh in 't water gaen,
Tot daer de harde Kreeft van hetten schijnt te smachten,
Daer toon ik over al mijn Goddelijke maghten:
Deez' quets ik met mijn pijl, die raek ik met mijn vlam,
Doch zoo, dat niemand ooit of gat of buil vernam,
Waer door ik heb gewont. Wie magh zich vergelijken
By my, voor wien de Goôn al t' zamen moeten wijken,
Hem die de blixem werpt met ongemeten kracht,
Dien heb ik menighmael gehadt in mijne maght.
De razerny van Mars en zijn bebloede handen
Heb ik al overlang' geboeit in mijne banden.
Apollo door wiens schicht het Python leit gevelt.
Hoe dik heeft hy betoont te zijn in mijn gewelt,
| |
| |
Wanneer hy snorkte van zijn scherp gevijlde schichten,
Doen toond ik, hoe de zijn ver voor de myne zwichten,
En als Coronis hem deê treden van zijn raên,
En Clymene zijn koets aen d' Hemel stil deê staen.
Ik leerde Jov is Soon zijn Omphale beminnen.
Ik leerde Jovis Soon voor Omphale te spinnen.
Wat raes ik van het oudt; ziet hier, ziet hier alreê
Een voorbeelt waer in ik mijn krachten blijken deê.
Deez' afgesloofde knecht, dien 't herte wil verbranden,
Weet van geen slaverny, als maer van mijne banden.
Deez' slaeft om eer, om goet een ander, die na konst;
Maer deze slaeft alleen om zijne Daphnes gonst.
Moght hy een windtje maer van Daphnes aessem krijgen,
Zoo zoud de bleeke doodt weêr van zijn lippen zijgen,
Die hem nu heeft vermant, indien ik niet en zie,
Hoe ik hem op 't bequaemst mijn trouwe hulpe bie,
Deez' kruiden zal ik hem wat in zijn lippen douwen
En wrijven, zoo zal hy zijn leven wel behouwen.
En met deez' weier best is 't m' hem in 't aenzicht wait,
Op dat zijn ongeval terstondt wat van hem scheit.
Na 't Schip, op dat de winden
Weest daerom niet t' onvree,
En schroomt niet, ik zal 't maeken,
Dat ghy zult yligh raeken
't Loon van uw' slaverny.
'k Word nieuwe kracht gewaer.
| |
| |
Mijn Ziel voelt nieuwe gaven;
Wat komt mijn tonge laven?
Van mijn vermoeide leden,
Ach windtje ach! ik kniel
Voor u, om 't geen ghy dede,
Na 't Schip, om door de baren
Uw' waerdste na te varen.
Ha! dat de Schipper my wou zetten aen het roer;
'k Wed, dat ik vaerdigh ons gewenschte wit bevoer.
De trekkingh van 't Kompas na 't buyigh guire Noorden,
Wiens deelen dat ik nooit den Schipper noemen hoorde,
Die heb ik niet van doen, wegh met die voddery,
Mits ik de draeyingh van 't Kompas hier binnen ly:
Hier heb ik streek op streek, en na deez' vaste streeken,
Magh ik wel onbeschroomt van 't vaste Landt afsteeken.
Mijn Noordtstar is mijn Nymph, mijn Lely mijn gemoedt,
En mijn genegentheidt, die na mijn waerdste spoedt,
Het windtje, dat ik zoek de gonst mijns Herderinnen,
Op die wijs zal ik ons gewenschte haven vinnen:
Ey machtighst' vande Goôn! Kupido neemt ghy maer
My in het dullediep in uwe goe bewaer,
Zoo zal ik, als ik by mijn Nymph koom op d' Outaren
Van uwe God'lijkheidt veel offerhand vergaren,
Geen vet gemesten Stier, gelijk als voor Jupijn.
Geen dartel jonge geit, die voor Godt Pan moet zijn.
Geen Paert, geen Zwijn, geen Schaep, geen Wierook, dat de Goden
Ons menschelijk geslaght te offeren geboden;
Maer op uw' Outaer zal ik liever brengen, dat
U is het aengenaemst, en my de waerdste schat,
| |
| |
Dat zijn de kusjes, die ik aen de lieve wangen,
Of ooit gehangen heb of steels gewijs zal hangen
Van mijn beliefde Vrouw, dat is u aengenaemst;
Ha groote Godt! en voor een minnaer het bequaemst.
Venus. Thetis.
GOd in die woonplaets houdt in 't diepste dezer baren,
Vertoont eens uit het schuim uw' wit gekruifde hairen,
Vertoont uw' groen gezicht, op dat ik u vertrek
De oorzaek, waerom ik u uit uw' gronden wek.
Wat komt my voor geluit daer klinken inde ooren.
Zijt ghy 't Dione, die uw' stem aen my laet hooren?
En d'oorzaek van 't geluit?
Godt AEolus die laet zijn dulle winden uit,
En geeftze lossen toom, haer onbedwongen grepen
Die zullen menigh Schip tot op de stranden slepen,
En brengen zoo den mensch in 't uitterste gevaer;
Doch ik zorgh maer voor een, neemt die in uw' bewaer.
Is Menelaüs weêr na Kreten toegevaren,
En laet zijn Huisvrouw van een vreemdelingh bewaren?
Moet mijn Acchilles na 't meineedigh Trojen weêr,
En vallen daer (ha heldt!) van Paris handen neêr?
Een zoogende Leeuwin van teere Schapen tanden!
Of moeter ergens noch een grooter Trojen branden?
Ziet Xanthus geeft noch vlam uw' Simöis braekt bloedt
En zoud ik zoo een gast weêr nemen in behoed?
My dunkt, ik zie noch hoe de winden zich verheffen,
De zanden van de grondt tot aen de wolken treffen,
En hoe den Hemel schuilt en geeft aen 't Scheeps gezicht
Niet, als des blixems slagh en schrikkelijke licht.
Hoe 't steven 't steven treft, en hoe de zwakke zijden
Van duizent Schepen niet malkander konnen mijden:
Deez' drijft hier op een plank, die hanght daer aen de mast;
En geene houdt zich aen zijn medemakker vast,
| |
| |
En zinkt met hem gelijk. Elk een beklaeght het sterven,
Om dat zijn doode Lijk moet 't vier ja d' aerde derven:
Een ieder lukkight dien wie Hektors kloeke handt
Heeft van de ziel verlost voor Trojen op het Landt.
Waer toe deez' oude wrok my weder toe te smijten,
Waer toe dit reis op reis my weder te verwijten;
Beklaeght ghy dat alleen? wat Goden Kinders zijn
Hier al gebleven! ja de Zoonen van Jupijn.
Maer dit 's een ander zaek, het is een slechten Herder,
Die door het brakke Y, en noch moet wezen verder;
Een Herder van wie niet het alderminste quaet
Het alderkleinste leet iemand te wachten staet.
Die noit de wapens heeft met quade handt gegrepen,
Maer op zijn boersche fluit veel zoet gezangh gepepen,
Dat d' oude Glaucus Rei hem springende na raest,
En uwe Tritons schilp met heesch geluit na blaest,
Dat ik Cymodore heb dikmael hooren zingen,
Dat ik u dikmael door uw' eigen keel hoor dringen.
Waer moet den Herder zijn.
Gints daer de dorre strandt
Van achteren is met veel rieden dicht beplant.
Recht Noord ten Westen van dat merk en kleine baren,
Die van het luchtigh gout van outs haer naem bewaren.
Zeer wel: is 't zoo? ik zweer by Stygis zwarte stroom,
Dat hem geen water krenkt voor dat hy ginder koom.
Vaert wel Goddin, ik zal bevelen mijne Reien,
Dat of hy schipbreuk leed, z' hem lijkewel geleien.
Vaert wel Godin, en waer mijn hulpe u gebreekt,
Of van mijn Zoon, zoo bid ik u, dat ghy maer spreekt.
Nu magh ik weder na mijn Zomer-huisje treden,
En daer vol vrolijkheidt mijn vord're tijdt besteden,
Daer Tyter over langh dit brave Liedt van zonk
Zoo snel, dat het tot aen mijn grage ooren klonk.
| |
| |
Wijze:
Courante Serbande.
Vermaekelijk paedtje, ô aengename Laeu!
Waer op zoo veel bekranste linden staen,
Wiens lommer is een brandt van min,
Wiens takken dienen onz' Godin
Tot pijlen, die haer Soon Kupied
In onz' verwerde herten schiet.
Kupido zelver heeft zijnen toorts gedoopt
In 't water, dat aen beide zijden loopt,
En 't nat, dat op de graesjes leit,
Zijn traentjes, die een minnaer schreit,
En 't minne-zweet, dat haer uitbreekt,
Als Chloë met Dametas spreekt.
Hier op een bankje, daer zit een paer in 't gras,
Dat 's zoet, maer wat zit hier en daer voor 't glas,
Zijn 't Menschen? neen. Zijn 't Nymphen? neen.
Wat dan? Godinnen zoo ik meen,
Godinnen, of zoo yetwes leeft,
Dat grooter naem en eere heeft.
Ziet Daphne ginder daer in een bloemen hof,
Zy plukt een Lely en een Roosjen of;
Ey ziet het roodt, ey ziet het wit,
Schier als het op haer wangen zit:
Haer wangen wiens vermengde bloos
Verpuft de Lely en de Roos.
De droeve Tyter, maer nu van herten bly,
Staet by zijn waerde Nymph en zweert haer by
De Goden, dat haer aessem zoet
Is, ja meer als 't Viooltje doet,
| |
| |
En houdt dat d'aessem is een schijn,
Dat zy niet quaet van hert moet zijn.
En Amaryllis die tart het zoet gefluit
Des Vogels door haer aengenaem geluit,
Die klaeght van min, en Amaryl
Maekt ook bekent haer lust en wil;
Zy zinght een liedtje van een aêr,
Maer wie weet of zy't zelfs niet waer.
En ziet Hylander, die met zijn oogen start,
Hoe toont hy, dat zijn zinnen zijn verwart,
En Phyllis hanght een ander aen,
Laet Mopzus daer alleene staen;
Ey Mopzus zieje niet het scheel
Gy zijt niet over, maer te veel.
Ziet Koridon ginder met Laura in het groen.
Ach Goôn, wie weet hoe wel het haer magh doen;
En Doris met haer lief gepaert,
Zit daer te spelen met de kaert,
En Chloris knoopt de graesjes met
Dien Herder, die zy 't liefste het.
De dartele Sappho werpt Phaön met een peer,
En schuilt daer achter gene ruighte neér:
Zy schuilt, maer wil gevonden zijn,
En Dorilé is 't veinzen pijn,
Zy wijst na d' eend, die vande waerdt
Vliedt, en met hem wil zijn gepaert.
Ach boomen, ach bloemen, ach graesjes wilde gy
Ons zeggen 't geen dagelijx geschiet by dy!
't Gelonk, 't gezoen, 't gevry, 't gevley
Des minnaers en zijn droef geschrey,
Men hoord meer min, meer trouwigheidt
Als ooit van iemand is gezeit.
| |
| |
Vermaek'lijk paedtje ô aengename Laen,
Waer op verscheiden minne-baekens staen,
Het nat, dat op uw' graesjes leidt
Zijn traentjes, die een minnaer schreit,
En 't minne-zweet dat haer uitbreekt,
Als Chloë met Dametas spreekt.
Indien deez' Herder noit van herten iemand minde,
Waer zoud' hy doch van daen deez' lof mijns paedtjes vinden?
U laten het genot van uw' bemind' genieten:
Zie, 't alderhooghste wit en waerdste prijs beschieten.
|
|
Auteursrechtvrij