|
| |
| |
| |
Het eerste bedrijf, de eerste uytcomst.
Edipe, en Antígone.
ICk ouden man heel blindt, ick moet helaes gaen dolen,
Door Bergen Bos en Dal, door Putten en door Holen.
Mijn dochter Antígoon, ick bid u doch vertreckt,
Eer dat ghy laes u selfs tot droefheyt seer verweckt:
Want ick nae Cithron gae, om t'leven daer te enden,
En nimmer sal ick weer nae dese stadt toe wenden.
Daerom soo bid ick u, laet my mijn eyghen quaet
Beweenen met veel druck, en ghy doch van my gaet.
Verslijt niet uwe jeucht, met droeffelijcke claghen,
Maer gaet weer nae het hoff: en leeft nae u behaghen
Met uwe Broeders beyd en Moer die ick beclaech.
Van u ick niet en schey: maer t'leven ick me waech,
Waer dat ghy henen gaet ick sal u staech by weesen,
Vreest ghy niet voor de doot ick ben in minder vreesen.
Ha had de kille doot! my van de aerd gheruckt
In mijne kintsche jeucht, so had het noyt gheluckt
Dat ick mijn Vader laes! ghebracht had tot der aerden,
Doch met onwetenheyt. O hemel hooch van waerden
‘Ghy die't hier alles siet, ghy die't hier alles weet,
Hoe weynich dat het is, daer's niet voor u secreet.’
Daerom ach opend Aerd', en slockt my daed'lijck inne,
Want ick hier op dees Wer'lt, gheen ruste meer en vinne,
Elck uyr is my een dach, elck dach duert my een jaer:
Om dat ick leven moet in sulcken groot beswaer.
Mijn dunckt dit hayr rijst op, als ick't gae overdencken
Al wat ick heb gedaen. Ia 'k gae mijn ziele krencken.
Ick sal gaen na den bergh, alwaer ick was ghebrocht
Al van mijn eygen moer die't leven van my socht,
Sy hinck my aen een boom tot aes der wilde dieren:
Een boom was niet genoech, maer twee ginck sy vercieren,
De armen aen een Boom, de voeten aen een ander,
En socht soo nae mijn doot, gh'lijck een wreet Salmander,
Of Leeuw of Tyger meed', die elck een brenght ter doot.
Ick worde laes ghebrocht in sucken swaren noot:
Om dat het was gheseydt van een gheleert Propheet,
Dat k'mijn Vaer dooden sou. Maer Iupijn die wel weet
t'Gront van mijn teere hert, die kan het wel ghetuyghen
Dat ick onschuldich ben, maer noch moet ick gaen buyghen,
En bidden dat hy my, mijn sonden doch vergeeft,
Daer ick soo meen'ghe jaer, Helaes! heb in gheleeft.
Ramp-salich was de Man, die my laes ginck bevrijden,
| |
| |
Van u o soete doot! 'en bracht my in verblijden
Ghelijck een Vondelingh tot Corinthen int hof:
Alwaer-men my bewees, eer, glori, ende lof.
Iae ben daer op ghevoet, tot dat ick quam tot Iaren,
En in mijn Ouderdom comt laey! mijn beswaeren.
Nu als ick weder gaen, al na den selven bergh
Waer mijn doot was na by doen ick was sonder erch.
Laet ick daer heenen gaen, om 't leven daer te laeten,
Want hoe ick langer leef, hoe ick't leven meer gae haeten.
Daerom o soete doot! het leven my afsnijt
Eer dat ick langer leef en werd' mijn sinnen quijt.
Mijn selven ick verscheur, ick treck dees grijse haeren
Wt dit bejaerde hooft: O Goon in wat beswaeren
Ben ick helaey nu? mijn dochter van my gaet,
Want hier is nu de doot, die voor mijn oogen staet,
Nu ben ick haest aent ent van al mijn droeve quel,
Nu ben ick haest aent ent van dees bedroefde hel.
Ach! waerom hout ghy my? Waerom wilt ghy niet scheyden?
Vrou Cloto comt my by ick mach niet langer beyden,
Daerom ick bid' vertreckt, en slijt u jonghe jeught
In mijn lof-waerdigh Hof sonder droefheyt met vreucht.
Ach! laet u droefheyt staen, en wilt meed heenen treden
Al na u groot Paleys, daer't al in vreucht en vreden
Sal staen als z'u weerzien.
Want hoe'k meer van't Hof hoor, hoet my helaes meer tercht
Veel liever sterf ick hier, op dese woeste velden,
Als in mijn eygen Hof vol vreuchden en vol welden,
Want 't Hof is vol bedroch en ydel mommery:
Vol twist, vol haet, en nijt en alle schelmery.
Daerom scheyd' ick daer van om boeten soo mijn sonden.
En waer ghy henen gaet, ick sal tot allen stonden
Ghetrouwelijck by u zijn, en wat u overkomt
Dat sal my oock gheschien, voor niet ben ick beschroomt.
Ick heb helaes maer u, die ick kan Vader noemen:
Ick heb helaes maer u, waer meed' ick mach gaen roemen:
Ghy zijt alleen mijn schat, ghy zijt alleen mijn troost:
Ghy zijt die ick bemin, ghy zijt die my verpoost
Van al t'gheen my gheschiet, als ick u mach aenschouwen,
Het hof ick gantsch verlaet en wil mijn by u houwen.
Mijn Broeders moghen t'saem, en oock mijn Moeder meed'
Houden het Coninckrijck in langhduerighe vreed.
Soo langh de Goden my, gunnen op aert te leven
Soo sal ick u mijn Vader nimmer noyt begheven.
Ick stel my onder u, ick doe wat ghy ghebiedt:
Maer van u wech te gaen, dat doet ick (Vader) niet:
| |
| |
t'Zy anders wat het wil, al waert om u te sterven,
Ick doet ghewillichlijck, t'leven wil ick wel derven
Om uwen't wil helaes! zoo dat u helpen mach
Tot voordeel van u quel of van u droef gheclach:
Ia eyst van my de doot, ick sal't ghewillich lijden,
Zoo k'u int minste yet, met sulckx kan verblijden.
Maer breeckt (ick bids) mijn Vaer al dese droeve quel:
Ghedenckt eens in wat vreucht, ghy hebt gheleeft seer wel.
Eeuwighe Goden groot, Regeerders aller dingen,
Hoe heb ick soo een kint, die laes! zo kan bedwinghen
Haer eyghen bly solaes? Ia al haer beste vreucht,
En doolt hier dus met my, en is noch soo verheucht,
En heeft noch sulcken moet, jae sulcken mans couragie
Dat ick verwondert ben, sy achtet geen quellagie:
Sy is heel wel gherust dat ick maer was gherust,
Maer laes! mijn hertens quel kan niet zijn uytgheblust,
Soo langh als Phoebus klaer, de aerde gaet beschijnen:
Soo langh als Phoebus doet Auroraes vocht verdwijnen:
Soo langh als Atropos mijn t'leven houden laet:
Soo langh blijft droefheyt hier en nimmer en vergaet.
Ick sal mijn Vaders doot met tranen dick beweenen.
Ach Vader maeckt een endt, en gaen wy t'samen henen.
De Goden hebben u wel met de deucht ghecroont,
Dat ghy meer by my doet als een die int hof woont.
Ghy hout u staegh by my, maer wilt my doch verlaten,
Want ghy noch niemant niet, sal my niet soo bepraten
Dat ick weer keeren sal, niemant mijn overheert:
Niemant kan my ghebien: niemant is soo veel weert:
Dat hy eens segghen kan mijn raedt moet ghy nacomen.
Voor niemant niet ick vrees, ick hoef niet eens te schroomen
Te sien hoe ick dus ben vol droefheyt en vol smert?
Beweecht u niet de mijn, die nimmeer en sal scheyden?
Eer dat de kille doot ter aerden my sal leyden?
V smerte die is groot, maer mijn die overtreft.
Ghy doet het laes u selfs, want ghy het hoogher heft
Als t'immer is van noot, en mijn is niet te helpen.
Wel Vader seght waerom? Wilt doch u droefheyt stelpen.
Mijn Vader heb ick laes! met dese handt vermoort:
d'Welck quelt mijn herte seer, en noch meer dinghen voort,
Die k'niet verhalen mach, want t'brenght my tot meer pijne,
Mijn Moeder is de u, u Moeder is de mijne.
Vader dat's niet u schult, want ghy en wist het niet,
Dat was een ongheluck: neemt ghy daer uyt verdriet?
t'Was sulcken ongheluck, my dunckt dees haeren rijsen,
| |
| |
Als ick het maer verhael, en wilt ghy dan misprijsen
Dat ick het noch beween, soo langh alst is mijn sin.
Niemant en komt tot quaet, of hy brenght zijn self daer in.
Dees woorden zijn vergeefs, dit moet alsoo gheschieden,
Want niemant die daer leeft, sal anders mijn ghebieden:
Ghelijck ick heb gheseyt, de doot voor al ick soeck,
t'Sy waer dat het mach zijn, in eenighe vuyle hoeck,
Het is my even goet, beneemt my maer het leven,
Haelt my van dese aert, k'sal mijn tot u begeven.
O doot, O soete doot, komt stopt mijn adems tocht:
En breeckt mijn oude hert, t'welck soo veel heeft besocht.
Berst uyt o inghewant, schut t'hert neer voor mijn voeten,
Laet dit vervloeckte rif, de sonden nu eens boeten.
Swelght my in u o aerdt, dat ick niet meer en voel
Het zidd'ren mijnes bloets, met hert en ziels ghewoel.
Alecto, buldert op, Megerae, wilt niet blijven,
Pluto en Tisiphon, wilt my doch eens gherijven,
Helpt nu o helsche Goôn: dat ick doch by u blijf,
Op dat ick nu vermeer u rijcke met mijn lijf:
End' met mijn ziele mee d'welck is in duysent sorghen,
Ia ginck liever van daech, als te beyden tot morghen.
Want stadich ben ick hier vol hertseer en vol rouw'.
Aurora, laet niet meer u schoon beperlde douw',
Op my hier vallen neer, want niet waert zijn mijn wercken,
Dat alder-slimste dingh datmen hier kan bemercken.
Mijn lichaem is niet waert, te komen inde aert.
Mijn lichaem is niet waert, dat menschen dat aenvaert
Om te begraven hier. Mijn daghen die verlengen.
Vermits ick word' ghewaer, dat ick niet mach ghehengen
De doot daer ick na roep, daer ick soo na verlangh.
Hoe staen ick dus versuft? hoe ben ick nu dus bangh?
Verscheurt u eygen selfs, waer na wilt ghy vertoeven?
Werpt u in d'afgronts-Hol, so sult ghy niet behoeven
Die hulp van yemant meer, so bent ghy voort aen't endt
Van al u droeve quel, van al u swaer torment.
Ay staeckt doch dit getier! Ach Vader wilt eens hooren,
Laet eens mijn droeve stem, nu comen tot u ooren,
Ten is niet dat ick wil, dat ghy weer met my keert,
Of dat ghy in u stoel u Scepter weer regeert,
Noch oock dat ghy weer sout in u Palleys weer comen,
Maer dat ghy laeten sout, 'tgheen ick vaeck heb vernomen:
Dat is dat ghy u selfs, vervloeckt in d'Hels afgront.
En roept de Helsche Goôn dat zy u swaere wont
Ghenesen met veel quaet, hoe kan u dat ghenesen?
En waert veel beter niet dat ghy by my wout wesen?
| |
| |
Neen Dochter 'twaer meer quaet,
Want hoe ick langer leef, 'tHof my meer teghen staet.
Fortuyn Ha! al te wreet, hoe cont ghy meer betoonen,
Als ghy hier blijcken laet. kunt ghy soo goet beloonen?
Ghelijck ghy 't quaet hier doet, kunt ghy een so veel lucx
Toe jagen, als ghy hier betoont nu met veel drucx?
O Iupijn die daer kunt al na u wil bestueren
Kunt ghy een mensche laes! veel meerder quel toe stueren,
Ach! had ick nu mijn wensch.
Soo waert ghy lacy! maer een seer bedroefde mensch,
Ghy wenst helaes! nae't gheen dat u niet en kan baeten,
Ghy wenscht alleen (ick hoor) om alles te verlaeten,
Ghy wenscht te zijn van hier, van't geen u meest aengaet,
Ghy wenscht te zijn van my die u wel nae bestaet.
Mijn moeder en mijn broers, ghy wenst die te verlaeten,
Ghelijck of wy te saem u dood'lijck gingen haeten.
Wat voordert doch u wensch? Wat baet u grondich treuren?
Want al daer ghy om wenscht? dat kan u niet ghebeuren.
Al roept ghy noch soo seer, de doot en comt doch niet
Om u te helpen uyt u quel en swaer verdriet.
De doot en comt so niet, gelijck wy vaeck versoecken,
‘Want quamt vaec als men 'twenst, men mocht het wel vervloecken.’
De doot comt noch te ras, aen menich snoode mensch.
De doot heeft sijn beloop, daer baet geen beed' noch wensch.
O Goôn, wanneer salt sijn? hoe lang moet ick noch beyden
Eer dat ick van dees eeuw, (helacy!) eens mach scheyden?
De quel my overheert, ick doe my selfs te cort.
De Hemel ick vervloeck, want (laes!) de quel die port
My tot veel meer quaets als ick immer soud' bedincken.
Daerom ach! opent aerd', laet my daer stracx in sincken:
Dat ick (van nu) niet meer de Goden en vervloeck,
Of dat Iupijn my niet doet schrijven in sijn boeck,
Voor een vervloeckte mensch, en dat ick noyt soud' comen
Te leven in sijn rijck (vol schoonheyt wtgenomen).
Iupijn ben ick noch waerd' dat ick u licht aenschouw?
Of dat Aurora schoon my bevocht met haer douw?
Of Ceres dat sy my de goede spijs wil geven?
Of vruchten op het velt, waer van dat ick moet leven.
Mijn dochter (Antigoon) ick heb't verlaeten al,
In waerden of onwaerd' binnen de t'Hebes wal,
Maer noch ist niet genoech, een krijch sal haest beginnen,
Tusschen u broeders beyd' (soo ick't recht kan versinnen,
'tIs om het Coninckrijck die Etiocle hout
Van u broer Polenies. Welck is daerom soo stout,
Met een manhaft gemoet, gaet hy na Griecken keeren,
| |
| |
Aenden Coninck Adrast, om hem te assisteeren,
Dat hy vercrijgen mocht 'tgeen hem toecomt met recht!
O Vader weet ghy dit? soo zijt ghy seecker slecht
Soo ghy niet weer en keert, al waert maer om dees saecken,
Want ghy sijt nu den man die dit al kont doen staecken.
Ghy zijt die dese twist cont brengen tot een endt,
En houden dat het rijck int minst niet wert geschent
Door vreemdelingen wreet, die anders niet en soecken
Dan nae een lange krijch, diemen wel mach vervloecken.
Ach Vader! hoort mijn clacht waerom 'k u val te voet,
En doet doch eens het geen daer 'k u om bidden moet:
Aenhoort mijn droeve stem laet doch u voorneem vaeren,
En helpt my en mijn moer uyt al ons groot beswaeren:
Bidt niet meer om de doot, het comt doch tijts genoch,
‘Want als de doot eens comt: comt hy sonder bedroch,’
Niemant hy keeren laet, om kermen noch om clagen,
Daerom soo bid ick u laet u dit nu behagen.
Mijn Dochter rijst doch op, u clacht doorsnijt mijn hert,
Stelt u doch eens te vreen, eyndicht doch eens u smert:
Gebiedt my na u lust, ick sal't willich volbrengen,
Zegt wat ghy hebben wilt het sal u nu ghehengen:
Ick sal om uwent wil gaen loopen in mijn doot,
Ick sal om uwent wil gaen springhen in een sloot
Of inde wyde zee. Ick laet om uwent wille
Mijn selfs verscheuren hier. Iae aende Crokedillen,
Of aenden wreeden VVolf, my selven geef ick nu
Om stellen u gerust: soo dit kan helpen u.
Al wat ghy my gebiedt het sal voor u gheschieden,
Maer om na huys te gaen dat sult ghy niet gebieden.
Want ick sal dwaelen voort door bosschen bergh en dal,
En nimmer keeren weer binnen de t'Hebes wal.
In een spelonck of cluys, sal ick mijn wooning maecken,
En leven vande vrucht daer ick kan aengeraecken.
Met wort'len en met cruyt in plaets van leckerny,
Sal dit rif sijn versaet, en water claer daer by.
Dit sal ick Dochter doen tot boete van mijn sonden,
Daer 'k in gevallen ben en swaerlijck in gebonden.
Daerom mijn Kindt vaert wel: Want ghy mijn noyt weer siet,
Keert weder na het hof, en leeft sonder verdriet.
Vaert wel mijn Vader laes! alst anders niet kan wesen.
Vaert wel mijn een'gen troost, de Goôn willen u genesen,
Van al u druck en ramp, van al u droeve quel,
Welck is voor my helaes! een seer bedroefde hel,
Dat 'k u dus laten moet, mijn Vader wilt wel vaeren,
De Goden willen u, helpen uyt u beswaeren.
Binnen.
|
|
Auteursrechtvrij