|
| |
| |
| |
Eccles.c.12.Vers.10.
Betrout uwen Vyand nemmermeer, want ghelijck als het Yser altijdts weder verroest, alsoo en laet hy oock zijne treken niet.
| |
| |
| |
Aen die Hooghe, Wel-gheborene, Hoog-mogende Heeren, mijn Heeren die Staten Generael der Vrye Nederlanden.
Als oock, Aen die Edele, Hooch-moghende, Wijse Heeren, die Heeren Raden van State.
Mitsgaders, Aen alle andere Heeren ende Regeerders der vrye Neder-lantsche Provintien ende Steden, mijnen ghebiedenden Heeren.
Myn Heeren,
Ofwel de grouwelijcke wreetheden die de Spaenjaert hier in Nederland tot onsen, ende onser Vaderen tijden bedreven heeft, soodanich zijn, dat wy de self de nemmermeer en behoorden te vergheten, ofte gheheelijck uyt de Memorie te stellen: nochtans soo siet ende bevindtmen, dat veele Menschen met der tijdt, jae alle daghe meer ende meer als in eenen diepen slaep der verghetenheydt zijn vallende: eenighe en weten niet veel meer van alles datter dese naeste 40. Jaren hier in Nederland gepasseert is, wat Wreetheden, Moorderijen, Brantstichtingen, Plunderingen, Verwoestingen, Overtollige schattingen ende ander gheweldt, soo aen den Lichame, als aen der Conscientie, veel duysenden der goeder Inwoonderen deser Landen geleden hebben, als of sy in India, in Africa, ofte in Asia gheschiedt waeren: daer doch een yeder zijne Kinderen ende Kints Kinderen dit wel ernstlijck behoorde in te prenten. Andere wouden dit alles geern versoeten ende versachten, segghende: den Duyvel en is soo swart
| |
| |
niet alsmen hem schildert, de Spaenjaerden en zijn nerghens nae sulcke wreede Tyrannen, als eenighe van haer maken, etc. Om de eerste te onderrichten, ende de andere te beschamen, hebbe ick de Penne inder hand ghenomen, ende hebbe cortelijck, doch ernstlijck soo uyt de Historien van de Nederlantsche Gheschiedenissen, als uyt mijn eyghen Memorien, beschreven ende by een ghebracht een cort verhael van eenighe der wreetheden, die den Spaenjaert aen ons, aen onse Ouderen, Bloed-verwanten, ende saemtlijcke Inwoonderen deser Landen bedreven heeft: Ick segghe eenighe, want die alle de Histoires Tragiques, ofte grouwelijcke wreetheden beschrijven soude, die dese Tyrannen ofte Bloed-honden hier te Lande ghedaen ende begaen hebben: die soude heel groote Volumina daer van moeten maken, ende meynende aen het eynde ghecomen te zijn, en soude hy nau het honderste deel daer van verhaelt hebben.
Eenighe, ja heel vele wordender in den slaep gebracht, door dien sy met die schadelijcke opinie inghenomen zijn, dat men ons wel woordt sal houden, overmidts het eenen Prince van Duytschen bloede is met den welcken wy Trefues ghemaeckt hebben: dat Spanien vergheven ende vergheten heeft alle het ghepasseerde, ende ons alle vrientschap daghelijckx meer ende meer bewijsen sal: Item, dat Spanien verre van ons ghelegen is, ende bloot van gelde: dat die van Brabant, Vlaenderen, ende die andere Provintien niet en sullen lijden, datter eenighe in-breucke teghen het ghemaeckte Bestand gheschieden sal, dewyle dat haer den pays soo aenghenaem, ende soo profytelijck is. Dese goede lieden en moeten den Erts-Hertoghe niet al te vele toe vertrouwen, gedachtich zijnde des ouden spreecwoorts: Inimico reconciliato non est credendum, al is hy van Duytschen Bloede, hy heeft Spaensche Melck ghe- | |
| |
soghen, ende hy is van kinds-beene in Spanien op-ghetrocken: Oock soo behoorde yeder een te consideren, dat het maken van t'bestant wel geschiedt is door den Erts-Hertoghe, maer dat het nochtans principalijck den Coninck van Spanien aengaet, die het selfde niet inghegaen en heeft, dan met beliefte van zijn Inquisitie, den Paus, ende Spaensche Gheestelijckheyt. Wat liefde dat Spanien tot ons can hebben, is een yeder ghenoechsaem bekent: Wat liefde dat de Paus, Cardinalen, die bittere Inquisitie, ende de Moort-dadighe Jesuiten ons zijn toegedraghende, dat heeft de ervarentheyt ghenoechsaem gheleert: Ick meyne dat soo des eenen, als des anderen liefde t'onswaert niet anders en is, dan Vier, Sweert, Galgen, ende Radden, Bannissementen ende Confiscatien van goederen, souden de de grootste ghenade zijn. Of schoon Spanien verre van ons gheleghen is, daerom heeft het tot noch toe ons den crijch genoechsaem connen aen doen, t'soude ons oock vernielt hebben, ten waere dat Godt de Heere ons onder de Vleugelen zijner goedertierenheyt beschut ende beschermt hadde. T'is waer Spanien is recht voort bloot van Ghelde, ende ick weet wel dat men sonder ghelt gheenen Crijch voeren en can, Pecunia est nervus belli: Maer laet den Coninck van Hispanien een Jaer oft ettelijcke in vrede sitten, ende zijn Kraecken met Gout ende costelijcke Waeren gheladen, uyt Oost ende West-Indien onverhinderlijck cryghen, hy sal Gheldt en credijt ghenoech becomen, om niet alleene ons, maer oock anderen Coningen ende Vorsten den Crijgh aen te doen.
Dat eenighe meynen dat die van Brabant, Vlaenderen, Lutzenborch etc. niet en sullen lijden dat de Coninck van Hespanien ofte Erts-Hertogen de Trefues sullen breken: Ick gheloove seer wel, dat de meestendeel van de Inwoonders dier Landen, veel liever nu ende ten eeuwigen
| |
| |
daghe in vrede wouden sitten, dan wederom in den Crijch comen, dit felle beest heeft haer soo ghebeten, dat sy daer schou voor zijn: Maer, och lacy, sy zijn over-heert, men braecht daer te lande niet Velitis jubeatis, Patres conscripti: Maer de Coninck van Hispanien ende Ertshertoghen segghen: Sic volo, sic jubeo: Want het ons alsoo belieft. Die hier teghen spreeckt, hy sy groot Hans of cleyn Hans, die is strackx Traditore del Re, of immers soo en ghelt sijn segghen niet: Al murmureren eenighe, of al betoonen sy haer misghenoegen, men acht het niet, Vana est sine viribus ira.
Wat D.H.M. ende E.E. aengaet, of ick wel weet, dat die selfde nimmermeer die Spaensche Tyrannien vergeten en sullen, ende derhalven stedich waken ende vaderlijcke sorghe draghen voor den wel-standt deses onses lieven Vader-lands, wel toesiende, soo veel menschelijck ende mogelijck is, dat die Bloed-honden, haere clauwen niet wederom in ons vel en vleys en comen te slaen: So is het nochtans, dat ick ghedachtich zijnde des ghemeynen Spreeck-woorts:
Nil nocet admisso subdere calcar equo.
My verdriestet hebbe dese wel-ghemeynde vermaninghe oock D.H.M. ende E.E. ten dienste te schrijven, ende aen den dach te gheven. Daer zijnder wel diversche die de gheschiedenissen ende Oorloghen van Nederland int langhe beschreven hebben: Maer ick en weet niet, datter tot noch toe yemand gheweest is die sijn werck ghemaect heeft, om (voor by gaende andere geschiedenissen) eygentlijck te verhaelen de Wreedtheden, Bedriegherijen, ende lichtveerdighe verbrekinghen van Pacificatien, Eeuwighe Edicten, ende solemnele Contrackten, by den Spaenjaert hier te lande begaen, ende sulcks tot dien eynde, om een yeder die dit lesen sal, eenen grouwel van de Spaen- | |
| |
jaerden te doen hebben, op dat alsoo, door Godes ghenade, ende door mannelijcke resolutie der goeder Inwoonderen, ons lieve Vader-land gepreserveert worde, dat het niet wederom en vervalle in de handen van onse erf-vyanden de Spaenjaerden ende hare aen-hanghers.
Ick bidde gants onderdanichlic ende ootmoedelic, dat het D.H.M. ende E.E. wille gelieven, dit mijn werck in dancke aen te nemen, ende te gunnen, dat het onder alle Inwoonderen deser Provintien moghe verspreydet ende ghelesen worden.
De Heere Sebaoth, de Herder ende Hoeder Israels, wille D.H.M. ende E.E sparen in lang duerige welstant tot zijner eere ende tot opbouwinge zijner H. Kercke, als oock tot behoedenisse onses lieven Vaderlans.
Uwer Hooge Mogentheden, ende E.E. onderdanighe dienaer.
G.W.B.F.V.D.
|
|
Auteursrechtvrij