Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Uoorder verhael van de incomste des Arch-Hertoghes Matthiae binnen Brussel / midts-gaders de Articulen die hy aldaer besworen heeft den XX. Ianuarij, Anno 1578.

[1578.] DE Hooch-gheboorene Doorluchtighe Vorst Matthias van Oostenrijck/is over Mechelen met den Prince van Oranien nae Brussel ghereyst / alwaer hy sijn blijde incomste seer heerlijck ende seer triumphantelijck gedaen heeft / op den achtienden dach Ianuarij 1578. De Staten/Magistraten/Jn-woonders/Edel/Onedel/jonck en out/ sijne Vorstel. Doorluchticheyt met groote eerbiedinge ontfanghende / ende haer in sijne comste verblijdende.

Den xx. Ianuarij is desen Vorst binnen Brussel opentlijck voor Gouverneur Generael / ende de doorluchtige Prince van Oranien voor sijnen Luytenant Generael / aenghenomen. Sijn Hoocheyt heeft/ voor het Stadt-huys staende / in de handen ende in het by-wesen van de Heere Generale Staten eenige Articulen besworen/waer van dit de somma is.

1.	Dat hy de Landen sal Gouverneren met eenen Raedt van State/die genoemt ende vercoren sal worden/ by de Generale Staten binnen den Lande ghebooren / de bequaemste tot sulcken Ampt.
2.	Alle saken die daer te verhandelen vallen/sullen besloten worden by de pluraliteyt der stemmen.
3.	Soo eenighe Raedts-Heeren/ of andere Officieren [1578.] hen anders dan wel droeghen / soo sal hy daer in voorsien / ten versoecke van de Generale Staten.
4.	Jn saken de gantsche Landen betreffende/sal hy niet handelē sonder kennisse van de Generale Statē.
5.	Alle brieven die hy ontfanghen sal/des Landts staet eenichsins betreffende / sal hy ghehouden wesen den Raedt te communiceren.
6.	Dat in den Raedt van State gheen saken van importantie en sullen verhandelt worden / ten sy dat den meesten deel der Raedts-Heeren daer tegenwoordich sy / ende dat hare resolutien/ acten/ en̄ depesschen sullen opgheschreven ende onder-teeckent worden.
7.	De Gouverneur sal her-stellen alle Privilegien ende oude her-comsten.
8.	Dat de Generale Staten sullen moghen vergaderen so dickwils als het haer believen sal/ende by een blijven soo langhe als het haer goet dunckt.
9.	Dat ten versoecke van een Provincie /de ander Provincien sullen moghen / jae moeten vergaderen/ sonder daer toe ghebodt of verlof van den Gouverneur te verwachten.

[p. 273]

(92)

Nassovius, simul et Belgarum Rector in aulâ

Regali jurant Bruxellis faedera firma,

Gaudebant Cives augusta ea Principis ora

Caesareumq_Ʒ decus, curas assumere regni,

[p. 274]

10.	[1578.] De Staten van de particuliere Provincien sullen moghen vergaderen/soo dickwils als het haer sal goet duncken.
11.	Dat de Pacificatie van Gent in allen puncten sal onder-houden worden.
12.	Alsser eenigē twist mochte rijsen op het uytleggen der woorden in de Pacificatie/so sal de interpretatie staen by de Generale Staten wettelijc vergadert.
13.	De Gouverneur en sal geen ander Guarde of Lijf-wacht hebbē/dan de Statē hem ordineerē sullen.
14.	Dat de Gouverneur met advijs van de Staten sal ordineren den Velt-Oversten/Admirael/Generael over 'tPeerde-volck/Velt-Marschalck/Colonellen/ende andere Bevel-hebbers van importantie.
15.	Hy en sal gheen extraordinaris Crijchs-volck lichten / noch garnisoenen in de Steden legghen/ ten sy met wete ende consent der Staten.
16.	Hy en sal genen Gouverneur over eenige Provincie stellen / dan met advijs ende consent van de Staten der selfder Provincie.
17.	Jn tijden van oorloge sal hy alle saken van gewichte beleyden met advijs van den hoogen Crijchsraet/die hem van de Staten sal by-gevoecht worden.
18.	Dat de Gouverneur/Colonellen/Capiteynen/ ende Officieren den Coninck/ende de Staten van den Lande sullen beeedicht wesen.
19.	Die oock alle gaer sullen verplicht zijn alle de [1578.] voorverhaelde Articulen/als oock alle ende elcke Privilegie / Rechten / ende ghewoonten der Landen te helpen herstellen/oprechten/ende onder-houden.
20.	Het oorloochs-volck sal so wel eedt doen aen de Staten/als aen den Coninck.
21.	Dat de distributie van de penninghen tot den oorloghe sal gheschieden by de Staten.
22.	Datmen sal met rechten rigeur voortvaren teghen die/die de wapenen teghen de Staten ende Vader-landt ghedraghen hebben / volghende de partije van Don Jan / in dese leste troublen.
23.	Soo het gheviele dat de Gouverneur sijn beloften/belanghende de voor-verhaelde poincten/niet en hielde/het ware in het gheheele of ten deele: Soo en sullen de Staten niet ghehouden zijn hem langher te ghehoorsamen.
24.	Dat de Casteelen noch niet geheel afgebroken/ volcomelijc sullen geslecht worden. Wat die aengaet/ die noch in haer geheel staen/daer van sal geordineert worden by advijse van de Generale Staten.

Don Johan heeft geschreven/dat dese aenneminge van Hertogh Matthias tegen der Staten eedt was/ tegen den vrede/en̄ ooc tegē d'autoriteyt van den Coninck/also hy hier in niet verwillicht en hadde. Maer dit schrijvē wiert by de Statē weynich of niet geacht.

Vana est sine viribus ira.