De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus

(2004)–Carel Baten– rechtenstatus


Doctor Faustus bloetlaet hemselvenGa naar margenoot6 in een croeskenGa naar margenoot7, hetwelcke hy op warme colen settede ende schreef daermede als hierna volcht. ‘Ick, Joannes Faustus Doctoor, bekenne opentlick met mijne eyghene hant, tot een versekeringhe ende confirmatie deses briefs: mitsdien ic voor my genomen hebbe in de elementen te speculerenGa naar margenoot8, ick ooc de gaven noch de diepsinnicheyt die my van boven genadich ghegeven is, so groot niet en hebbe, noch oock alsulcken diepsinnicheyt in mijn hooft niet en bevinde oft sulckx van geene menschen geleeren en can, so hebbe ick desen tegenwoordigen ghesonden geest (die hem Mephostophiles laet noemen ende een dienaer is des helschen princen in oriënten) my teenemael onderworpen, oock denselven vercoren om my te leeren. Ghelijck hy oock, van zijner syden, hem aen my verbonden heeft my in alles onderdanich ende ghehoorsaem te wesen. Daerteghens dat ick my wederomme tegens hem verspreke ende belove dat, so wanneer 24 jaren na datum deses briefs sullen verloopen wesen, hy met my zijnen wille sal mogen doen ende my na zijn goet behagen sal mogen regeren, tracterenGa naar margenoot9, vervoeren ende alles soo met mijn lijf ende ziele, met mijnGa naar margenoot+ vlees, goedenGa naar margenoot10 ende bloet, in der eeuwicheyt sal mogen doen
[Folio 6v]
wat hy wilt. Waerop dat ick verloochene alle deghene die daer leven, soowel het gantsche hemelsche heyrGa naar margenoot1, alsoock alle menschen deser werelt, amen. Tot orconde der waerheyt ende tot meerder confirmatie hebbe ick dit contract met eyghene hant geschreven, onderschreven ende met mijnen hiervoren ghedruckten bloede, met goeden verstande, sinnen ende ghedachten bevesticht, verseghelt ende betuycht, etc. SubscriptioGa naar margenoot2, Joannis Faustus, in de elementen ende in de gheestelicke dinghen ervaren Doctor.’ Tegens Doctoris Fausti hartneckicheyt comen dese verskens seer wel te passe: Wie zijnen lust heeft in stoutheytGa naar margenoot3 ende hoverdije, Ende de duyvel alle dinghen nadoet, Die soeckt een roede voor zijn eyghen partije, Hemselven brenghende om ziele, lijf en goet. Item: Die niet en acht het eeuwighe prijsselick, Ende niet en soecken dan het tijtlick goet, Gheeft hem in sduyvels handen afgrijselick. Daerom men op zijn ziele wel acht nemen moet. Item: Al die moetwillens tot eenighen daghen Int water springhen oft loopen int vyer, Deselve en is niet te beclaghen, Al saech men hem branden oft verdrincken schierGa naar margenoot4. In de derde tsamensprekinghe verscheen FaustoGa naar margenoot+ zijnen gheest ende dienaer met groote vrolickheyt ende in dese navolgende manieren. Hy ginck voor eersten over het gantsche huys, ghelijck eenen vyerigen man, soodat van hem niet dan vyervlammen ende vyerstralen en ghinghen. Daerop dat een rasingheGa naar margenoot5 volchde, gelijck ofter eenen deel monicken hadden gesonghen, ende niemant en wiste wat dit voor een gesanck mochte wesen. Maer Doctor Faustus hadde een goet be-
[Folio 7r]
haghen in dit guychelspel. Hy en begheerde hem oock niet in zijn logement te voorderen, vooraleer hy saghe wat voor een eynde dit spel nemen soude. Stracks daernaer so wiert er ghehoort een groot gheruchte van spiessen, van sweerden ende van ander instrumentenGa naar margenoot1, dattet scheen dat men het huys stormenderhant innemen ende overweldighen wilde. Daernaer wiert er een seker jacht ghehoort van honden ende van jaghers. De honden liepen naer eenen hert, tot in de camer van Doctor Fausti, alwaer de honden den voorszeyden Faustus ter aerden leyden. Daerop so verscheen in deselve camer eenen leeu ende eenen draeck die met malcanderen vochten. Ende al wast sake datGa naar margenoot2 hem den leeu wel dapper weerde, nochtans so wierdt hy ten lesten overwonnen ende van den draeck verslonden. Den knecht van Doctor Faustus seyde dat hy aldaer oock eenen lindworme sach die gheel ende witachtich aen zijnen buyck was, ende bovenop zijn lichaem swart, soodat hy over de camer croop ende de camer vervulde. Voorts sach men noch daerinne gaen eenen schoonen pau ende een pauwinne, die onder malcanderen twistich waren, maer sy waren strackx eensGa naar margenoot3. Daerop sach men eenen dullenGa naar margenoot4 stier inloopen, recht naer Doctor Faustus toe, waerdoor hy niet weynich verschrickt en was. Maer alsoo hy Faustus toeliep, soo viel hy neder ende verdween. Hierop wierdt wederomme gesien een groote oude simmeGa naar margenoot5 die Doctor Faustus de hant presenteerde. Sy spranckGa naar margenoot6 bovenop hem ende liep wederom ter cameren uutGa naar margenoot7. Daernaer quammerGa naar margenoot8 eenen grooten nevel in de camer, dat Doctor Faustus nietGa naar margenoot9 ghesien en conde, ende soo haest als den voorszeyden nevel verdwenen was, soo laghen daer voor hem twee sacken, waervan dat den eenen van gout ende den anderen van silver was. Ten lesten wiert er een orghel ghehoort, daernaer een clavesynghelGa naar margenoot10, een harpe, een luyte, violons, basuynen, cromhoorens, dweerspijpen ende meer andere dierghelijcke instrumenten -elck int besondere met zijne vier stemmen- , soodat Doctor Faustus niet anders en dochte, dan dat hy in den hemel was, daerGa naar margenoot11 hy nochtans int middel der hellen was. Alle dese voorschreven dinghen duerden alsoo een gheheele ure,
[Folio 7v]
waerover dat Doctor Faustus soo stout wiert dattet hem noch niet berouwen en was dat hy sulcx ghedaen hadde. Waeruut dat men mercken mach dat de duyvel alle dese genoechte bedreef, omdat hy Doctor Faustus in zijn voornemen des te meer verherden soude ende een oorsake soude geven te seggen dat hy van den duyvel niet quaedts noch schrickelicks en hadde ghesien, maer veel meer alderley ghenoechte ende blijschap. Dese dinghen alsoo ghepasseert wesende, soo ginck de geest Mephostophiles tot Doctor Faustus in de camer in de ghedaente van eenen monnick. Doctor Faustus sprack tot hem: ‘Ghy hebt voorwaer een wonderbaerlick beghinsel ghemaeckt met alle uwe raserije van aller ghenoechten. So verre als ghy sulcks wilt continueren, soo suldyGa naar margenoot1 my alle tijt tot eenen vrient hebben.’ Mephostophiles antwoorde: ‘O, dat en heeft niet veel te bediedenGa naar margenoot2. Ick sal u noch al in ander dinghen dienen ende al veel wonderlicker dinghen laten sien, daertoe oock alles doen wat ghy sult van my begheeren, soo verre als ghy slechs uwe belofte aen my ghedaen nacoemt ende voldoet.’ Daerop dat hem Faustus de obligatie presenteerde ende seyde: ‘Daer hebdy den brief.’ Mephostophiles nam den brief aen ende wilde goetrontGa naar margenoot3 dat Doctor Faustus daer een copye van behouden soude, hetwelcke oock Faustus also dede.	margenoot6 neemt zichzelf bloed af margenoot7 drinkbeker margenoot8 natuurkunde te bedrijven (de elementen:aarde, water, lucht en vuur) margenoot9 behandelen margenoot+ Bewaert ons Heere! margenoot10 goederen margenoot1 leger margenoot2 Ik onderteken margenoot3 stoutmoedigheid margenoot4 geheel en al margenoot+ De duyvel verschijnt voor Doctor Faustis margenoot5 heksenketel, razernij margenoot1 werktuigen margenoot2 al…dat:hoewel margenoot3 maar zij werden het snel daarna eens margenoot4 dolle margenoot5 aap, h.l. apin margenoot6 sprong margenoot7 de kamer uit margenoot8 kwam er margenoot9 niets margenoot10 clavecimbel margenoot11 hoewel margenoot1 zult gij margenoot2 betekenen margenoot3 recht op de man af

Vorige Volgende

Doctor Faustus bloetlaet hemselvenGa naar margenoot6 in een croeskenGa naar margenoot7, hetwelcke hy op warme colen settede ende schreef daermede als hierna volcht.