Het secreet-boek vol heerlijke konsten

Secreten teghens diversche Sieckten.

Tegens de Quartyen.

NEemt Triakel-water en water, van elcks een once olie van Wijnsteen, oock een once, olie van Peper, drie greyn, menget te samen, ende gheeft dit drie uren voor de Coortse, na dat hy te vooren is gepurgeert geweest,

Een ander.

Neemt Rute, Myrre, Opeum, elcks een half drag. Safferaen, twee drag. Solver, twee drag. Cassie, twee drag. Zaedt van Bilsen, een half drag. Maeckt hier van Pillen, ende geeft hier van elcke reyse een drag. zwaer. Roscellus.

Tegens de Quarteyne.

Neemt fijne Triakel, drie oncen, olie van Genever, vier oncen, oude olie van Olijven, twee oncen, Nagelen, een once, Spicanardi, een drag. goeden wijn, een onse: latet te samen zieden, tot dat den wijn verzooden is, doet’er een weynigh Was by, maeckt hier van een zalve, en smeert hem hier mede het gheheele Rugghe been, een ure of twee voor de Koortse. uyt een geschreven Boeck.

[p. 16]

Een ander, tegens de vierdaeghsche Koortse

Neem Sap van Weegbree, menget die met Meede, en geeft hem die in, twee uren voor de Koortse, eenige dagen na den anderen. Mizaldus.

Voor de anderdaegsche Koortse, oft Tertiane.

Neemt de oogen van sommige Vorsschen, en bindt die den Patient om sijn lijf. Agrippa.

Voor de Koortse der suygende kinderen.

Neemt twee Comcommers van gelijcke lengde, en legtse neffens ’t slapende kint, op elcke zijde een, en de Koortse sal hem verlaten. Mizaldus

Voor de anderdaeghsche Koorse.

Neemt Buglosse, stoose met Bloemen ende met de steelen, druckt het Sap daer uyt, ende drinckt dat eenige reysen naer den anderen. Dioscorides

Tegens de continuele Koortsen, door verrottinge des bloedts in de Aderen

Neemt een kanne voltse met Bloemen van Persseboom, ende laet die eenige dagen onder der aerden staen weycken, ofte rotten: Druckt daer de olie uyt, ende besmeert hier mede de Puls aderen, de slape des hoofts, ende het Ruggebeen Mizaldus.

Een Koecxken tegens de Peste, op sijn bloote Borst te dragen.

Neemt witten Arsenicum, twee oncen, roo-

[p. 17]

den Arsenicum, een once, stoot dit wel onder een, menghet met Eyer-wit, ende formeert hier van kleyne ronde Koeckskens soo groot als eenen halven daelder eenen halven vingher dick, naeyt het daer naer in roden Taftaf, ende draget op u bloote Borst. Jacobi Carpensis.

Een presarvative confectie tegens de Peste, en tegens meer ander Siekten.

Neemt goeden Caneel, een half draghme, Zeduar, een dragme, Boli Armenie, drie draghme, Camfer, seven greyn, Zaet van Citren uytgedaen, Zaet van Suycker, Schellen van Citers, van elcks anderhalf draghme, wortels van Diptamnus, van Tormentille, ende van Pimpinelle, elcks een half dragme, vijlsel van Yvoor, ende van Hertsbeen, elcks een dragme, geprepareerde Saphyren, Robijnen, Smaragden, ende Granaten, elcks eenen Schrupel, menget al onder een, stoot hier van een fijn poeder, doet daer by Conserve van Roosen, van Suycker, ende Conserve van Buglosse, elcks een draghme, witte Suycker, een pont, met water van Buglosse ghesmolten, ende maeckt hier van een Confectie. Tot een preservatijf sal men hier van alle dage ghebruycken soo veel als twee Bonen, maer die de Peste op ’t Lijf heeft, sal men alle dage een half once daer van ingeven. Prisciamus Medicus Leonis Pontif. Decimi.

Een ander Remidie, tegens alle periculeuse ende Pestilentiale Sieckten der kinderen.

Als men merckt dat de kleyne kinderen sieck worden, soo en kan men niet qualijck doen dat men de selve ingheve, Hertsbeen, Eenhoorn,

[p. 18]

root Corael, witten Amber, of gestooten peerlen, ’t zy met Rooswater, ofte met water van Buglosse, te weten, een kroon swaerte. Rantsovius.

Een Praeservatijf tegens de Peste.

Neemt Conserve van Roosen, Conserve van Violen, van Buglosse, en Conserve van Plompen, elcks een half once, Confectie van Alchermes, twee oncen, wortels van Angelica, twee draghmen, Zedoaire, twee Scrupels, van ’t gulden Ey, anderhalf dragme, oude Triakel, ses Scrupels, Syrope van Limoenen, so veel noodig is, tot een Confectie, men sal hier van gebruycken, op een mes, eens ofte tweemael des daegs. Uyt een geschreven Boeck.

Tegen allerley fenijn, en tegen de Peste.

In de Secreten van den grooten Koningh Mithridates, heeft Pompejus, den voorsz. Koningh overwonnen wesende, gevonden dese navolgende Medicijne: Neemt twee drooge Okernoten, ende twee Vijgen, twintigh Ruytebladers, twee greyn zouts, stootet al wel onder een, neemt in een reys in, ende en vreest dien dagh geenerley fenijn: ’t is oock een van d’edelste preservativen tegens de Peste, als men soude mogen bedencken, gelijck yder een dat sal getuygen, en ick selve in veel plaetsen, en in diversche Pesten hebbe versocht. Mizaldus.

Tegens alderley Fenijn.

Van alderley geleerde Lieden, wort insonderheydt gepresen den steen, diemen Pierebesart noemt, daer van dat men tien of twaelf greynen, jae oock wel een drag. t’eender reys mach

[p. 19]

ingeven, met wijn, ende den Patient te sweeten leggen. Mizaldus

Een experiment dat van een Koning van Engelandt gekomen is, tegens alderley Fenijn.

Neem Pimpenelle, wortels van Tormentille, Caneel, elcks een half once, Aloe, Geneverbesien, elks een drag. Somtijdts doet men ook daer by, zaedt van Cardebenedicte. ende Wortel van Angelica elcks een half drag Maeckt hier van een fijne Poeder, ende bewaret wel dicht toegestopt Rantzovius.

Een preservatijf van den Koning Nicomedes, tegens alderley Fenijn.

Neemt Geneverbesien, twee dragmen, gezogelde aerde, drie drag. stootet wel kleyn, menget met fijne honigh, ende gebruyckt daer vaneen draghme, met Wijn gemenget elcke reyse. Rantzovius.

Een voorsegginge van de Doodt, ofte van het leven.

Neemt groene Netelen, legt die te weycke in de Urine des Patients, en soo verre als die daer in groen blijft, soo sal den Patient leven, maer so sy daer in verandert, soo sal hy sterven, of immers in groot perijckel staen. Theophrastus.