De cijfferinghe (1604)

Het rekenboek van de beroemde schoolmeester

[p. 117]

Alhier stellen wy den leerling tot hulpe/ een verclaring van

HOllandsche / ende Vlaamsche munte / mate en gewicht/ met welcke 't meerendeel der Nederlandische Coop-luyden haar zijn behelpende/voornemelijck 't Amsterdam.

Eenen gulden doet 20 stuyvers ende eenen stuyver doet 16 penningen Hollandsch.

Item een oort gulden doet 5 stuyvers/ofte 2 stooters/ een stooter 5 groot.

Een ℒ groot/doet 6 gulden oftt 20 ß vlaams / een schelling doet 6 stuyvers ofte 12 / een / doet 8 penningen ofte 12 mijten. De waarde van ander Landsche munte worden in haare plaatse geseyt.

Item een golt-gulden doet 28 Hollandsche stuyvers/ met de welcke alle greyne tot Amsterdam ende elders verhandelt worden: een oord-gulden van dien naar advenant.

't Gewicht van Goud ende van Silver.

Een marck heeft 8 oncen/ een once houdt 20 Engelschen/ ende een Engels 32 asen.

Item een marck sijns doet 24 caraten/ een caraat doet 12 grainnen

Van Groff Ghewicht.

Een Centenaar ofte quintaal doet 100 ℔.

[p. 118]

Een schip ℔ doet 300 ℔ een lijs ℔ 15 ℔.

Alzoo dat 20 lijs ℔ een schip ℔ maken. een steen doet 8 ℔.

Een ℔ is 16 oncen/ een once is 2 loot.

Van Lasten.

Een last Rog ofte Tarw etc.

Houdt t' Amsterdam 27 mudden.

Een mudde houdt 4 schepels/

Ende 3 schepels een sack.

Een tonne-last is 12 tonnen.

Een Last houdt 6 Amen/ een Aant 100 potten/ een pot 2 pinten.

Vanden Tijd ende Jare.

Een Jaar heeft 12 maanden / maar 'd een heeft meer daghen alsd' ander/ doch gemeenlijck teltmen 30 daghen voor een maand. dagh ende nacht zijn 24 uuren/ 60 minuten een uur.

Men telt 365 daghen voor een Jaar/ uytghenomen schrickel Jaaren die 366 daghen hebben / welcke konmen van 4 tot 4 Jaren.