De studietijd van R.C. Bakhuizen van den Brink door brieven toegelicht

Bakhuizen van den Brink aan J. ter Meuten Hzn.
Amsterdam, 19 december 1836.

[Ontvangen 20 Dec. 1836, Amst] ²⁹⁷

Amicissime!

Gisteren op straat ontmoette ik uw vader en ZED kan getuigen dat ik aan-

297 Door Ter Meulen (in inkt) aangetekend: Ontvangen 20 Dec. 1836; (in potlood) Amst.

[p. 154]

stonds van de gelegenheid gebruik maakte om hem te verzoeken een brief voor u mede te willen nemen. Zoo gretig wachtte ik naar eene aanleiding die mij noopte de pen op het papier te zetten.

Met genoegen vernam ik van uwen vader ul. welstand: met genoegen dat de hevige orkaan aan uwe fabriek weinig schade had aangebragt.²⁹⁸ Inderdaad vernam men hier met zorg de treurige berigten uit de onderscheidene provincies en ieder herinnerde zich met zekeren angst zijne vrienden en betrekkingen buiten de stad. Want ons Amsterdam had rijkelijk in het noodweer zijn deel gehad en even uitgegaan zijnde kwam ik zelf omstreeks drie uren onder het waaijen van pannen, na een schoorsteen en een boom te hebben zien vallen te huis. Ons woonhuis heeft niets geleden, een paar huizen echter die het eigendom mijns vaders waren hebben door het verlies van schoorsteen en van dak het hare tot de groote avarijlijst bij[ge] dragen.

Maar

Non est meum, si mugiat Africis
Malus procellis.²⁹⁹

en zeker heeft een student op zijn kamer zich dat alles minder aantetrekken, dan een koopman op zijn kantoor. Mijn goede Homerus ligt nog voor mij als of het op den 29sten November niet hard gewaaid had. Nog altoos, vriend, ben ik aan mijne literarische Dissertatie.³⁰⁰ Verbeeld u echter niet dat dezelve dien ten gevolge schrikkelijk lang worden zal. Hoe langer, hoe meer begin ik in te zien, dat het eene verdienste is, kort te zijn, maar dat het geschiktelijk bekorten dikwijls meer tijd kost dan het op de pof voortschrijven. Buitendien heeft de literatuurstudie voor mij iets buitengemeen aantrekkelijks en hoeveel achting ik voor de Theologie heb, noode ga ik van de eene tot de andere over. En toch wanneer eens de Literarische dissertatie afgewerkt [is] weet ik niet hoe spoedig het mij te wachten staat, dat ik van de gezette studie der Ouden voor altijd afscheid moet nemen. De Theologie geeft ja heerlijke resultaten, maar in hare fijnste nuances, in hare diepzinnigste onderzoekingen blijft zij meestal onbevredigend. De bijbelstudie is alleraangenaamst (behalve dat de literator zich dikwijls kruist en zegent om het slechte Grieksch) maar gedurig hernieuwt zich de overtuiging, dat eenvoudige godsdienstzin ten minste het belangrijkste van het groote boek zonder onzen omhaal van geleerdheid verstaan kan. - Van dien kant is het zeker dat de oude letteren meer de moeite beloonen, die men aan haar besteedt.

298 Op 29 november 1836 had in ons land een orkaan gewoed. Vgl. C. v.d. Vijver, Gedenkboek van den orkaan in November 1836 en van den daarop gevolgden Kerststorm. Amsterdam. 1837.

299 Citaat uit Horatius, Oden 3.29 vs. 57-59, maar onvolledig. De gehele plaats luidt:

Non est meum, si mugiat Africis
Malus procellis, ad miseras preces
decurrere.

d.i.: het is niet mijn gewoonte, als de mast door de Afrikaner stormen kreunt, tot ellendige gebeden mijn toevlucht te nemen.

300 Er is dus geen sprake meer van twee dissertaties.

[p. 155]

Voor ongeveer drie weeken sprak ik Boon. Hij beklaagde zich nog steeds zeer over een groot gedeelte zijner gemeente en verhaalde mij dan ook staaltjes van die zich noemende uitverkorenen waar uit bleek dat zij zich niet ontzien zich van iedere liefdepligt jegens de in hun oog verworpenen te ontslaan. Hoe hartelijk wenschte ik dat het hem mogt gelukken ergens elders eene standplaats te vinden. Bij al de onaangenaamheden is echter zijne gemeente hem bovendien drok genoeg. Altans hij geeft er zich zoovele moeite dat er voor bepaalde studie weinig tijd voor hem overblijft.

Anders hoort men hier te A. weinig van de afgescheidenen. Zij schijnen ditzelve te begrijpen en geven, geloof ik, daarom een tijdschrift uit getiteld de Reformatie dat een fraai curieus stuk is.³⁰¹ Sprak J. Tideman tijdens hij bij u was ook over zijn zwager Maurits v Hall?³⁰² Het gerucht liep dat deze bij de afgescheidenen predikant zou worden.

Verder valt mij voor het oogenblik niets nieuws in om u te melden. Mijne reisplannen loopen mij tegen. Eerst verhinderde mij ongesteldheid om gelijk ik wenschte bij u te komen. Later was ik te M verzocht in het begin van December. Daar kwam de orkaan en woei mijner Mama zooveel ongerustheid in het hart, dat zij mij toch verzocht niet uit de stad [te] gaan voor en aleer het weder ten volle bedaard was.

Na hartelijke groete aan u en de uwen en in afwachting [van] eenig[e] regels van u blijve ik

T.T.

V.D. Brink

301 De Reformatie, Tijdschrift der Christelijk Gereformeerde Kerk in Nederland. Amsterdam, H. Höveker, 1837-1846.

302 Anne Maurits Cornelis van Hall (1808-1838), zoon van M.C. van Hall, in wiens advocatenkantoor hij opgenomen was. Sloot zich in 1836 bij de afgescheidenen aan.
J. Tideman (vgl. noot 49) was gehuwd met van Halls zuster Johanna Petr^a.