Beknopte beschryving nevens eene naauwkeurige afgezette kaart der Zeven Vereenigde Nederlanden

§. III.

Dewyl nu de gemeenste hanteering der inwooners eens lands afhangt van deszelfs gelegenheid, zo wel als van deszelfs eige grond-gesteltenis, zo ziet men hier de ware reden, waarom de gemeenste hanteering der Nederlanders in den Koophandel bestaat.

Hoewel hier ook by komt, dat de Nederlanders naar gelang hunner ongemeene volkrykheid, geene genoegzame uitgestrektheid van grond bezitten, om al hunnen nooddruft van hunnen eigenen bodem te konnen ontvangen, en daar door tot de noodzaaklykheid gebragt zyn, om van elders te haalen, 't geen hen in hun eigen land ontbreekt.

Zy zyn wegens de gelykheid van den grond (immers aan de meeste oorden) wel genoeg voorzien van vette weilanden voor 't Veê, dat vereischt wordt om hen 't zuivel te beschikken: Boter en Kaas zyn hier zo overvloedig, dat by aldien geen sterfte onder de runder-beesten, met welke de regtvaerdige God, onder veele andere plaagen, ons sedert eenige jaaren zo bitter bezogt heest, dit verhinderde, de ingezetenen daar van voor

[p. 5]

zich zelven niet alleen genoeg zouden hebben, maar daar van ook in groote menigte aan hunne gebuuren konnen mededeelen.

Ook heeft men in deeze landen geen gebrek aan veelerhande soort van de smaaklykste boomvrugten.

Doch zy leveren niet zo veel voorraad van Koorn uit als de ingezetenen van nooden hebben, want schoon dit wel in eenige Provincien, als Gelderland, Zeeland, Brabant, Vlaanderen en Artois zeer weelderig groeit, zo kan dit egter niet toereiken, om de behoeftens van zo veele inwooners, ook van de andere Provincien, te vervullen, waarom 't Koorn dan ook Jaarlyks uit Lyfland, Koerland, Pruissen en Poolen, over de Oost-Zee moet worden aangevoerd.

Daar benevens heeft men in ons land geen Goud- of Zilvermynen, niet veel Yzer, Koper, Tin of Lood, geen genoegzaam Hout, noch andere Scheepsgereedschappen, van gelyke geen Wol genoeg, noch Zyde noch andere Klederstoffen; geen Wynen, Speceryen, en andere noodwendigheden, die derhalven uit andere landen herwaards moeten overgebragt worden.