Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken

Om een Vuurkolf te maken, die verscheide Vuurballen uitschieten sal.

LAet een Draeijer een stuk Hout draeijen, twee voeten lang, ontrent vier a vijf duimen dik; in het midden van dat Hout moet men een gat maken van twee duimen Diameters, ontrent twintig duimen diep, en laet hem dan weder onder aen in den Centrum van ’t Hout, dat niet geboort is, een gat van ontrent drie duimen diep maken, om het holle Hout, dat een Kolf genaemt word, op een Stok te steken; en als de Kolf so geboort is, laet ze dan mooitjes draeijen; en als ze gedraeit is, vult ze dan op dese manier: Doet’er goed Buskruit in, een duim hoog, en set het aen; en voegt dan een Bal op het Kruit, en vult de leege plaetsen rondom den Bal, met Sterre Compositie, en fijn gestooten Buskruit, half en half, soo hoog, dat den Bal met de Compositie gelijk leid; set dan op den Bal, derdehalve duim hoog, trage Compositie, en setze wel aen; doet dan daer boven op, ontrent een duim hoog, goed Buskruit, en set dat mede wel aen; voegt’er dan wederom een Bal in, en legt op die Bal Sterre Compo-

[p. 109]

sitie, en gestooten Buskruit, van elks even veel, en dat als voren, derdehalve duimen hoog; doet dan op die compositie de trage Compositie, waer mede ze tot boven toe moet gevult worden; en daer de Kolf met Buskruit geladen is, daer moet gy buiten om een ysere band doen, om ze, door de slag, van bersten te bewaren. De Ballen worden op dese manier gemaekt: Neemt den Diameter van de holte van de Kolf, en die is twee duimen, en noch de halve komt drie duimen hoog of wijd; neemt dan een Passer en nijpt ze toe; en neemt juist de helft van de drie duimen, en trekt op den Diameter een Cirkel; welken Diameter dan drie duimen hoog sal zijn; snijd dan twee stukken Kanefas van die grootte, en naeit die op een weinig na geheel rond aen malkanderen, op dat gy de Compositie daerom soud konnen doen; vult dan de Bal met deze Compositie.

Salpeter	een pond.
Gestooten Buskruit	een half pond.
Sulfer Vivum	een vierendeel pond.
Campher	twee oncen.
Oly Petrea	een once.

Stoot de Sulfer Vivum, de Campher, het Buskruit, en den Salpeter, elk apart; en mengt het wel met Oly Patrea onder een; vult dan de Bal met de Compositie heel stijf en hard, en naeit het dan allegader digt toe; neemt dan een Priemtje, en steekt kruisselings in

[p. 110]

de Bal vier gaten, en doet daer houte Pennetjes stijf in; doopt dan de Bal in de volgende Compositie, aldus gemaekt.

Pik	een half pond.
Vernis	een half pond.
Sulfer Vivum	een once.
Gestooten Buskruit	twee oncen.

Smelt de Sulfer vivum en ’t Pik te samen; als het dan gesmolten is, soo giet de vernis daer in, en roert het gestooten Buskruit daer overal door heen, en laet het dan kout worden; doopt dan de Bal daer weder in, maer heel lichtjes, en ze sal gereed zijn om te gebruiken. Als gy dan de Bal gebruiken wilt, soo trekt’er de vier houte Pennetjes die’er in gestooken zijn, uit, en vult de gaetjes met gestooten Buskruit, en set ze dan op de kolf: maer de eerste Bal, die gy’er eerst in doet, en lest branden sal, moet geprepareert katoen, en geen Buskruit in de gaetjes hebben; om dat ze redelijk hoog mag zijn, voor ze berst: welke Bal ook met Sterren, en met Buskruit daer onder, moet gevult zijn, om dat ze, als ze om hoog is, bersten soude. De trage Compositie voor dese Kolf is,

Oly Petrea	een pond.
Gestooten Buskruit	een vierendeel pond.
Sulfer Vivum	tien oncen.
Campher	twee oncen.
Lijnzaed-oly	een once.

[p. 111]

De gedaente van dese Kolf is in de dertiende Figuur, geteikent met de letter A.

A. De eerste Vuurbal.

B. De tweede Vuurbal.

C. De trage Compositie, die boven in gevult is.

D. Het Buskruit, dat de eerste Kogel of Vuurbal uitwerpt.

E. De trage Compositie.

F. Het Buskruit, dat de tweede Vuurbal uitwerpt.

G. Den Bodem van de Vuurkolf.

H. Het houtje dat onder in gestoken is, om in een Pael te steecken.