Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken

Hoe men een Schild of ander Afbeelding in Vuurwerken vertoonen sal.

VOor eerst laet een vierkant Bord maken, soo groot als ’t u belieft, welk Bord maer een halve duim dik moet zijn, reikent daer een Schild of ander Figuur, die gy wilt, op; krijght dan een ander Bord, anderhalve duim dik, juist de grootte van het eerste Bord, maekt die op malkanderen, aen de kanten, een weinigh vast met kleine Spykertjes, boort dan so veel gaetjes als gy kond, in de tikening die op ’t dunste bord van ontrent een quartier duims Diameters is, door ’t

[p. 82]

zelve Bord heen, tot een halve duim in het dikke Bord; maekt dan op de hoeken van de Borden vier vierkante gaetjes, een duim wijd in ’t vierkant, te weten, op yder hoek een, en past in die hoekgaten, op het dunne Bord, vier vierkante Houtjes of Stijlen, over de twee voeten lang, en maektse vast met Lijm; op welcke vier Houtjes het dikke Bord glad en lyber spelen moet, om gins en weder te trekken als ’t de nood vereisschen sal; en juist in de Center van beide de Planken moet een gaetje door geboort zijn, om’er een dik Yzerdraed door te steken; en aen het einde van het Yzerdraed moet een plat hooft aen geklonken zijn; welk Yzerdraed wel drie voeten lang moet zijn, steeckt dan dat Yzerdraed eerst door het dunste Bord, en soo door het dikke Bord heen, en laet digt aen de binnenste zyde van het dunste Bord, door het Yzerdraed een gat gedrilt worden, om een Pennetje in te steken, om dat het niet weder te rugge soude schieten; want door dat Yzerdraed treckt men het dunne Bord van of aen het dikke Bord, als de nood het vereischt; neemt dan een Rol, twee voeten lang, en een vierdepart van een duim dik, rolt dan een lengte papier daer op, en plackt het vast op malkanderen, en trekt’er dan de Rol uit, en laet het droogen: maekt so veel van dese Kardoesen als gy gaten hebt op de teikening van het dunne Bord; welke gaten ook so wijd moeten zijn, dat’er de Kardoesen, zonder belet, vry in en uitgaen konnen; hebt gy dan soo veel Kardoesen als ghy van doen hebt, soo vult ze allegaer met de Compositie van Sterren, en steekt se eerst door het dunne Bord, en steekt ook de eindetjes van de Kardoesen in de gaet-

[p. t.o. 82]

[p. 83]

jes die in de dikke Planck geboort zijn, een halve duim diep; lijmt dan de einden van de Kardoesen op de dikke Planck vast, om dat se recht en stijf souden staen; dan moet gy een stuk seer dun Bordpapier passen op de opperste zyde van de dunne plank, so groot als de Plank is, en snijd’er ’t midden soo verre uit als de teikening is; want het moet niet op de Kardoesen leggen, maer soo ver uitgesneden worden als de teikening is, daer de Kardoesen ingestooken zijn; en lijmt dan dat Bordpapier vast op de dunne Plank; vult dan de mond van de Kardoesen met fijn gestooten Buskruit, en strooit ook een deel tusschen de Kardoesen, passelijck veel; en neemt dan een groot vel Papier, en plackt het over al de gezeide Kardoesen; en dan is ’t gedaen: En als men het dan gebruiken wil, soo moet men letten, van waer de Wind komt, en stelt dan dese Vuurwerken soodanig, dat de Wind tusschen de kant en de voorste zijde inwaeit; steekt het dan aen de onderste hoeken aen brand; het welcke om perijkkel te verhoeden, aldus moet gedaen wesen: steekt op den ondersten hoek een lange Ganseschacht, gevult met gestooten Buskruit, steeckt dan die Schacht aen brand, die soo langh branden zal, voor ’t geheele werk aen brand sal gaen, dat men tijd genoegh sal hebben, om alle perijkel, dat’er soude konnen geschieden, t’ontkomen; en als het allegader aen brand is, gaet achter het werk, en treckt het, vervolgens het ras of traeg consumeert, met het geseide Yzerdraed na u toe; want het trekken van ’t Yzerdraed doet geen dienst, dan dat men’er ’t werk mede op zijn behooren vertoont; want als de Compositie verteert, soo moet

[p. 84]

men het al nader en nader, tot de dikke Plank toe, trekken: Dus doende sal het werck heel heerlijck zijn, en heel licht branden, tot dat het allegaer geconsumeert is. De gedaente van dit Vuurwerk is in de achtste Figuur, geteikent met de letteren C.C.

A.A.A.A. Het dunne plankje.

B.B.B. Het dikke plankje.

C.C.C. De Stijl die vast op ’t dunne plankje is. en door het dikke plankje komt.

D. Het Yzerdraed dat door de Centrum komt van alle beyde planken.

E.E.E. Den Omtrek, ’t Wapen of de Letter die op de Plank geteikent is.