Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die stede van Haerlem de pleite wonne ter cause van der contribucye tegen den V steden van Hollant.
Dat LXXXV capitel.

Ic hebbe hiervoer gescreven hoe dat de V steden van Hollant beclaechden die stede van Haerlem angaende den oerloge ende contribucie van der scattinge ende hem eysschende waren die somme van LXXV duysent gulden, ende dat dye Roomsche Coninc hem daerof ghevrijt ende gheabsolveert hadden om een somme van penninghen, midts eenre acte daerof ghepasseert

[p. 412r]

mit sijn selfs hant onderteykent. In diewelke die V steden op die tijt niet wel te vreden en waren; ende boven desen hadden hem die V steden ende die stede van Haerlem submitteert aling ende tot segghen van notabele mannen die daer een uutsprake of deden ende pronunceerden, van denwelken dye V steden niet te vreden en waren. Mer hebben weder gelijc een processe int Hoghe Hof tegen die stede van Haerlem angenomen ende grote sollicitacien, molestacien ende costen gedaen omme die stede van Haerlem noch te overvallen in dese somme van LXXV M gulden, dwelc aldus int hof een wijl tijts bleef hangende. Ende hebben haer alder uuterste macht ende best gedaen om dye stede van Haerlem in den gronde te bederven; mer doer enighe notabele, discreten mannen, compassie hebbende mitter goeder stede van Haerlem, ende van den oerspronc ende beginsel der materien wisten, hebbent so verde gebrocht, als dat dye diffinitive sentencye pronuncieert wert, ende al tot voerdel ende profijt van der stede van Haerlem; want die stede quijt ghewesen wert ende absolveert van der contribucie ende scattingen die gevallen waren ter causen van den oerlogen van Rotterdamme, Woerden ende Montfoerde. Ende in der waerheit, waert sake geweest dat die sentencie den stede van Haerlem tegen hadde gegaen, het hadde een bedorven stede geweest, ende men soude groten allende, armoede ende cativichheit binnen der stede gesien ende gehoert hebben; want die rechte rijckdomme uuter stede geruymt soude hebben. Ende dese uutspraec van der sentencie gesciede int jaer XIIII C XCIIII, int eerste van der maent van october. Mer behoudelic so most die stede van Haerlem dat seggen ende uutsprake van den XX M gulden aftervolgen op die III terminen, als dye arbiters daerof pronunceert hadden, dwelc also geschiede. Ende mits desen was daer grote bliscap in der stede van Haerlem, alst geen ongelijc en was, overmits dye blide mare die hem quam van der sentencien die si gewonnen hadden. Ende men heeft mitsdyen een eerwaerdige processie gedragen, mit alle die geestlike gheoerde mannen, Gode danckende ende lovende van der triumphe des pleyts; ende daer wert mit groter devocien een misse gesongen van den Heyligen Geest op Sinte Vechters dach. Ende also dat lant van Hollant op dese tijt sere belast ende becommert was overmits die lange, sware ende grote oerloghen, dye si ghevoert hadden van Uutrecht, Rotterdamme, Woerden ende Montfoerde, want men grote scattingen ende exactien in allen steden maecte van den C penninc te geven ende huysghelt, ende oec mede van den excysen die men verhoechde, ende veel nyewe excysen ende nyewicheden die men opbrochte; ende al tot graveringe ende belastinge van der armer gemeenten. Ende die steden van Hollant en deden op dese tijt gene betalinge van genen lijfrenten noch losrenten, als dat men in genen steden van Hollant vry varen en mochte; want si malcanderen veel molestacien deden van arresteren ende becommeren, ende hilden deen den anderen waer si mochten. Ende oec mede waren dieselve steden grote renten ende pensien sculdich in Vlaenderen, Brabant, Zelant, sodat niement int openbair ergens in enige steden trecken of comen dorste, dan in vrye marcten.