Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die van Brugghe weder rebbelleerden ter causen van der munten, ende hoe si weder verenicht ende te obediencyen ghebrocht worden.
Dat LXXII capitel.

Omtrent dese tijt hebben dye ingheseten van Brugghe weder rebelleert, ende dat ter cause van der munten, dat die penningen so seer laghe waren ordineert ende gheset. Want sij se also niet gheset en wouden hebben, overmits dat deselve settinghe ende ordinancie onghereguleert was ende niet³⁹⁵ eendrachtelick by den staten van den landen

395 mit AB.

[p. 405r]

geconsenteert ende gesciet was; want alle paymenten in Francrijck, Spangen, Engelandt, Portegale ende voirt meer in anderen landen hogher ghingen ende meer deden dan si in desen landen deden. Also dat si verduchtende waren hair comanscap, neringhe ende welvaren te verliesen, want si exempel namen an ander landen, die gheheel sonder neringe saten. Ende die van Der Sluys oeck weder vele scaden opter zee dede van scepen die si namen ende bescadichden; ende dye hertoghe van Zassen hadde veel volcs in den Damme leggen die veel quaets in Vlaenderen deden. Mer Ghent, Iperen ende meer ander steden in Vlaenderen saten tot deser beroerten stille, ende hadden tghelt selver geset na hoerre goetduncken, te weten den Gouden Gulden op XXX stuver, een Vijeryser op vijf groten, ende voirt alle paymenten dair na, te weten alle penningen dat derden deel hogher dan in anderen landen, als Brabant, Henegouwen, Hollant, Zeelant ende Vrieslant, dair men die nyewe settinghe op dit passe scarpelick onderhilt. Also dat by deser manieren een grote vervaerlycke murmuracie, commocie ende twedracht ende qualic varen in allen ons heren landen was, als dat den coopman, den ambochsman ende elcx in den sinen dair een scadelic verlyes by hadden, als dat elck claechde; alst in der wairheit gheen onghelick en was, want nye mensche scarper benauder tijt beleeft en hadde dant op dese tijt was. Want an ghenen ambochten wat te winnen en was, ende dair en ghing gheen ghelt om, mer talder beste datter op was dat men alle lijftochten ende ander dinghen redelicken wel ghenaken mochte. Ende men bevant in der wairheit dat dalder beste comanscap int ghelt gheleghen was, want die nacyen van anderen landen die tAntwerpen oft te Berghen ter marcte quamen, sochten ghelt ende gheen ander wair oft goet; want si hadden liever terstont dat derdendeel an enen penninck te winnen, dan si also an alle wair ende goet terstont den derden penninck verlyesen souden. Ende by deser manieren wortet ghelt by groten hopen ende menichten uuten lande gevoirt, want elck naerstich was om wair ende goet ter marct te brenghen sonder yet sonderlings weder te copen, ende nyet dan groote zomme van penninghen weder thuys te voeren, overmits dat hem dye meeste profiten dairynne gheleghen waren. Ten lesten, by middele des graven van Nassouwen, sijn die van Brugghe ter obediencien ende in handen des hertoechs van Zassen ghegaen. Ende sijn mit hem versoent, ende hebben tgelt binnen hair stadt doen setten ghelijck alst in anderen landen ons heren gheordineert ende gheset was. Ende de van Ghent ende meer ander hebben dyerghelijcken ghedaen. Mer dye van Der Sluys hebben hem rebel ende contrarij ghehouden teghen allen anderen landen, want si daghelicxs veel quaets bedreven hebben, den coopman ende scipman bescadicht, gevanghen ende tsine benomen hebben, soedat mits desen grote benautheit ende tribulacie in den lande was ende gheen goeden van zuden comen en mochten, noch zuytwert varen en dorsten dan mit vresen, dwelcke in veel dinghen een groten opslach ende dyerte maecte; ende bysonder in tarwe ende rogghe ende ander coern.