Van den staet ende manieren van die steden van der Goude ende van Leyden.
Dat VI capitel.
Also voer geseyt is, die steden van Hollant enen dachvaert beroepen ende geordineert hadden binnen der steden van Haerlem ende van Leyden, in denwelken dat si concludeerden, overeen droegen ende sloeten, dat si voert meer van gheen van den beyden partyen enige officien ende diensten copen of verpachten souden, noch en souden geen van allen buten den anderen instancie daerom doen of laten geschien, mer souden voert meer bliven ende wesen een vaders ende moeders kint, mit malcanderen verbonden in enicheden ende payse, opdat dat lant van Hollant met ghenen scattingen ende exactienGa naar voetnoot259 graveert ende beswaert soude worden, alst weleer gedaen was. Ende also die generale dachvert tot Ghent anstaende was, ende op die tijt alle die regenten ende overste van der steden meest waren van der Cabbeljauscher partien, soe worden dan van derselver partien totter generale dachvaert gedeputeert ende gesonnen meer faverende ende gonnende (boven dye beloftenisseGa naar voetnoot260 ende verbanden) den ene partye dan der andere. So ist gheboert dat here Jan van Cats, ridder, een overste van der Cabbeljauscher partye, impetreert ende vercregen hadde dat casteleynscap van tslot van der Goude, waerop dat dye poorteren ende ingesetenen van der steden seer murmureerden op die van der Cabbeljauscher partie, seggende: 'Nu sien wi wel dat ghi niet en acht die loftenissen ende verbanden die wi te samen ghemaect hebben; ghi sijt thans van meerder macht int regiment van der stede, ende hebt tot uwer hulpen ende starckenisse desen casteleyn verworven om ons te verdrucken ende boven ons te domineren'; sodatter dagelixs een groot rumoer ende murmuracie onder den ghemenen volcke was ende opstont. Ten lesten begeerden die ingeseten van der stede rekeninge te hebben van den regenten van der stede van der Cabbeljauscer partyen van der stede goeden ende den tijt dat si die regeert hadden. Dwelc si weygerden ende niet doen en wouden. Ende also dye ander vast stadelic vervolchden om dye rekeninge, so verstaken hem uuter stede altemet die regenten ende oversten van der stede in groten ghetale; ende aldus behilden dye van der Hoecxs partye dye stede, ende vercregen van der princesse dat regiment van der stede. Dit vernemende here Jan van Montfoerde, quam binnen der Goude ende maecte groote aliance ende verbande van vrienscappeGa naar voetnoot261 mitten ghenen die nu tregiment van der stede hadden, ende verworven op dat passe mede, dat here Engbert, grave van Nassouwen, here van Breda, wesen soude casteleyn van thuys ende tslot van der Goude. Die van Leyden willende precaveren ende verhoeden dat sulcken rumoer ende oploep binnen hore stede nyetGa naar voetnoot262 en geviele ende opstonde, hebben si ghelijck te rade gegaen ende sloten eendrachtelicken dat si van beyden partyen ghelijc int recht ende andere officien bedient soude werden, ende ordineerden II burgemeesteren ende IIII scepenen van der Hoecxker partyen, ende II burgermeesteren ende IIII scepenen van der Cabbeljauscher partyen, ende soe voert in allen anderen cleine officien ende diensten van der stede. Mer eylacen! dese enicheit ende maniere en stont nyet langhe binnen der stede, als men nae wel horen sal.