Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die van den lande van Ferretten hem setten in rebelheit tegen hertoge Kaerle, ende hoe si heren Pieter Hackenbach condempneerden ter doot ende deden rechten.
Dat LVI capitel.

Als die van den lande van Ferretten omtrent VII jaer gestaen hadden onder die obediencie ende dominacie des hertogen van Bourgondien, hebben si rebelleert teghen den voorscreven hertoge, ende en wouden nyet langer staen onder sine subjectie ende onderdanicheyt, ende gaven hem weder onder den aertshertoge Segemont van Oestenrijc, daer hertoge Kaerle hier voertijts dit voorscreven lant van Ferretten of gecoft hadde om die somme van L M gouden gulden. Dit graefscap van Ferreten is¹⁷⁴ ghelegen in Hoech-Duytslant, opten Rijn, omtrent die stat van Basel, also dat II van den IIII oppersten steden, als Rinenvelt ende Loffenberch, leggen¹⁷⁵ boven Basel, ende die II ander, als Nustat ende Brisac, leggen beneden Basel. Ende in desen landen van Ferretten hadde die hertoge geordineert ende gheset enen president ofte stathouder, genoemt here Pieter Hackenbach, ridder; ende in desen officie ghestelt wesende, heeft hi hem seer hoemoedeliken in sijnre herten gedragen, versmaende die edelen van den lande, verdruckende die armen, ende zayede groten twist ende discoorde, daer grote bloetstortingen of quamen, violerende ende scoffierende eerbare vrouwen ende maechden, ende dede veel quaets in den lande, waerom dat hi sinen prince ende hemselven alremeest onnut ende onprofitelic was. Ten lesten heeft hij uut groter vermetelheit ende presumptie opgestelt ende gheeyscht te hebben een grote exactie ende scattinge, diewelcke si alle ghemeenlic wederseyden ende niet geven en wouden. Here Pieter Hackenbach¹⁷⁶ dit siende, schicte hem daertoe dese scattinge mit geweldiger hant te crigen, ende vergaerde vele knechten ende zoudenieren, ende woude die schattinge met crachte nemen; waerom dat hi er vele van den lande heeft doen vangen ende sere gepinicht, ende sommige van den oversten doen onthoefden. Die van Brysac dit vernemende, hoe wredelic hi in anderen steden mitten ingeseten geleeft hadde, deden al heimelicken binnen hoer stede comen vele knechten ende zoudenyeren, wel getuycht ende geharnast, ende verborgen de binnen haer husen, om te besien ende te verwachten wat dese here Pieter binnen haer stede attempteren soude willen te doen, ende gaven hemluden een teyken, wanneer si uutcomen souden van hore lagen, ende staen den poorteren bi, alst noot ware. So heeft dan here Pieter vergadert omtrent VI C vrome mannen om mit desen te trecken binnen Brysac om die scattinge te ontfangen of denselven poorteren mit crachte van wapenen daertoe te brengen, ende is gecomen mit desen volke van wapenen voir die stede. Die van Brysac simuleerden ende veynsden oft si hem mit vrientscappen hadden willen ontfangen, ende deden haer poorten open setten, ende lieten hem incomen; ende alser omtrent CC mit hem in der stede gecomen waren, lieten si die scotdoeren van der poorten nedervallen, sodat die ander buten bliven mosten. Here Pieter dit vernemende, ghinc terstont op dat stathuys, wesende sere verstoert, ende dede die oversten van der stede bi hem comen, ende

174 is ontbr AB.

175 leggende AB.

176 hageback AB.

[p. 341v]

sprac mit hoemoedigen ende opgeblasen herte: 'Wat hebdy voren mit desen manieren die ghi hier thoont ende bewijst? Wildy mede rebelleren tegen onsen geduchtigen ende vermaerde ontsiende prince als andere steden gedaen hebben? En weet ghi nyet hoe dat hi verwonnen ende becrachticht heeft die grote sware ende starcke mogende steden, die hi in den gront destrueert ende verwoest heeft? Ic segghe u, voerwaer, ten sal u ten besten niet vergaen, dat ghi hier nu begonnen ende opgenomen hebt! Aldus, so geeft willichlic die scattinge die u gheeyscht wert, opdattet u int einde niet qualic en vergae.' Die heren ende raden van der stede waren eendrachtelicken ghesloten, dat si enen penninc nyet geven en wouden; waerom dat hi sine knechten ende andere die mit hem ingecomen waren bi hem dede roepen, om denselven heren ende oversten te vangen ende te dwingen die scattinge te geven. Doen gaven die heren een teyken, ende terstont quamen alle poorteren ende die heimeliken verborgen lagen in groter menichte, ende verdreven alle die vreemden zoudenieren ende knechten uuter stadt, ende vingen alleen desen here Pieter Hagebach, mit noch II ridderen; ende deden se in vaste ende sekere vangenisse setten. Ende den II ridderen deden si des anderen dages onthoefden, ende setten desen heere Pieter ter rechte. Ende hi worde in vele saken beschuldicht ende verwonnen, ende condempneerden hem ter doot. Ende hebben hem confuselic ende scandelic gerecht na verdiensten sijnre misdaden, waerom dat hertoge Kaerle uutermaten sere verstoert was. Want dit lant verde van sine landen gelegen was, en mocht hi daer van stonden an gheen wrake over doen, ende dissimuleerde ende vertoech dat tot op een andere tijt; want hi nu mit andere saken becommert was.