Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe coninc Eduwaert weder mit machte tconincrijc van Engelant conquesteerde ende geweldich coninc wert.
Dat XXXVI capitel.

[p. 330v]

Hiervoer heb ic ghescreven hoe dat doer conspiracie des graefs van Wervick coninc Eduwaert uut sinen rijke verdreven ende versteken was, ende hadde coninc Henric weder in die crone gebrocht ende coninc gemaect. So lach op dese tijt coninc Eduwaert noch verdreven in des Gravenhage in Hollant, ende hilt vast heimeliken raet mit sinen heren ende andere vrienden, hoe hij best met machte in dye crone van Engelant comen mochte; waerom dat hi heimelike boden gesonden heeft an sommige sine vrienden, die hij noch in Engelant hadde, om raet ende hulp weder in die crone te comen. So heeft hem die hertoge van Noorthummerlant secretelic doen weten dat coninc Henric in vele plaetsen ende steden van Engelant voer enen coninc noch niet ontfangen en was: aldus, woude hij comen mit machte in Engelant, hi woude sijnre verwachten ende mit sine vrienden assistencie ende bystant doen tegen coninc Henric ende den grave van Wervick mit horen adherenten. Dwelck vernemende coninc Eduwaert mit sine heren ende fautoren, waren sere van deser mare verblijt, ende is gereyst tot sinen swager hertoge Kaerle van Bourgondien ende sine suster die hertoechinne, die hem eerlic ende feestlic ontfingen; ende si deden hem groten scat van ghelden ende goeden, ende reisde weder mit sinen broeder, den hertoge van Cloucester, in Zeelant, sendende den grave van Scallien voer in Engelant om te exploreren ende naerstelic te ondersoeken alle die wegen van den rijke, ende om sine vrienden te aviseren dat si hem rede maecten als hi quame¹⁵⁸, dwelcke die grave gedaen heeft. Coninc Eduwaert dede vergaderen vele scepen ende mannen van oerloge ende cloeke soudenyers, te paerde ende te voet, uuten landen van Hollant, Zeelant, Brabant, Vlaenderen, Henegouwen ende uut anderen landen een grote menichte, ende is tot Vlissingen te scepe gegaen opten IX dach van maert, als hij XXI weken uut Engelant verdreven hadde geweest; ende is mit enen geluckigen winde ghecomen in Engelant, int graefscap van Noorthummerlant, ende sijn op tlant getreden. Ende daer wesende quamen¹⁵⁹ die heren sine vrienden ende maghen uuten hertoechdomme van Jorcke bi hem, ende alle die vreemde luden uut Duytschen lande vielen bi hem, also dat hi een groot heer van volc vergaderde. Dese mare comende voir den coninc Henric van Engelant ende den grave van Wervick, waren sere beducht, wesende op die tijt in der stat van Londen. So ist geboert dat die grave van Wervick uuter stat van Londen getogen was, om te vergaderen veel volcs van wapenen. Dit vernemende coninc Eduwaert, is op een goet, vast gheley in der stat van Londen mede gecomen. Ende als die grave van Wervick dit verhoerde, ontboet hi den burgeren van Londen, dat si Eduwaert uut horen stat expelleren ende verdriven souden, of hi soude hem thonen hoer viant te wesen. Ende die burgeren deden dit Eduwaert te weten, waerom dat Eduwaert uuter stat ghinc opten Paeschavont, niet als voervluchtich, mer om sinen viant den grave te bevechten, ende stelde sinen leger op een groot plein velt buten Londen. Dit vernemende die grave van Wervick, die wel die helfte meer volcs hadde dan Eduwaert, quam des smargens vroe, voir der sonnen opganc, hebbende in sijn geselscap sinen broeder Thomas Nevel, den aertsbisscop van Cantelberch, den hertoge van Zommerchet ende den hertoge van Excestre, tegen Eduwaert ende sinen adherenten; ende daer geviel enen bitteren, bloedigen strijt, so datter mit allen veel an beyden syden verslagen worden, ende bysonder an des graven side van Wervick. Ende Eduwaert mit sinen heren ende knechten van den Duytschen nacye, hadde victorie. In dese strijt bleven verslagen grave Ritsaert van Wervic, mit sinen broeder Tomas Nevel, here van Montaga; die aertsbisscop van Cantelberge, mit meer andere vrome princen ende wapentuers. Daer worde gevangen die hertoge van Zommerchet, ende wert onthoeft, ende die hertoge Honfrijt van Excestre bleef leggen verborgen onder die doden, ende aldus ontghinc hi den doot. Ende daer worden gevangen die biscop van Jorcke, ende wert beroeft van sine bisdom; die biscop van Wincester, die biscop van Lincolien, die biscop van Sinte Dionijs, die biscop van Cestre; die grave van Oxenfoert, die sere gewont was, mit meer

158 qname AB.

159 qnamen AB.

[p. 331r]

andere edelen ende onedelen. Na deser victorien quam coninc Eduwaert binnen Londen, ende ghinc in Sinte Pouwels kercke, ende dancte God van der victorien, denwelken die biscop van Londen mit alle den geestlicheit mit processien te moete ghinc; ende die biscop sanck die misse voer den coninc ende sine princen. Ende terstont dede coninc Eduwaert vangen den ouden coninc Henric, ende deden vaste setten. Ende des graven lichaem van Wervic ende sijns broeders worden van den bloede scoen gewasscen, ende dede se setten in Sinte Pouwels kerck, opdat se alle man sien souden, ende in allen nacien des kerstenheits kondigen, dat hi verslagen ware. Ende na IIII dagen worden si mitten anderen princen ende heren lichamen begraven. Op dese selve tijt quam mede in Engelant die prince van Waels, coninc Henricx enige soen; ende vernemende dese mare, vergaerde groot volc van wapenen, om weder enen strijt te vechten tegen coninc Eduwaert. Ende daer geviel weder enen groten bitteren strijt, sodat coninc Eduwaert versloech selver mitter hant den jongen Eduwaert, prince van Waels. Coninc Henric verhorende den doot sijns enigen soens, was uutermaten droevich, ende starf corts daerna. Ende coninc Eduwaert dede sijn lichaem mit sijns soens lichaem, den prince van Waels, mit conincliker eren ende uutvaert begraven. Ende coninc Eduwaert sant sinen broeder, den hertoge van Clocester, ende verwan ende tonderbrochte alle des conincs adversanten ende vianden, ende wert weder geweldich coninc van Engelant. Omdat here Ludowijc van Gruythusen, stedehouder van Hollant, desen coninc Eduwaert grotelic festeert ende geeret hadde, als hi in desen landen van Hollant was, so gaf hem die coninc dat graefscap van Wintonien