Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van een twist ende discoorde die geviel tusschen den coninc Lodewijc van Vrancrijc ende hertoge Kaerle, ende hoe die coninc tot Brusel in Brabant quam.
Dat XV capitel.

In denselven jare van LXVIII, als die coninc Lodewijc vernam dat hertoge Kaerle van Bourgondien niet allene een vast ende starc verbant, alijance ende vrede gemaect hadde mitten mogende coninc Eduwaert van Engelant, mer dat hi oec daerenboven tot zijnre geechter vrouwen getrout hadde vrouwe Margriet, des voorscreven coninc Eduwaerts suster, was des qualic te vreden ende beroude hem seer dat hi hertoge Kaerle van Berrij, sinen broeder, gegeven hadde dat hertoechdom van Normandien. Ende also Normandien opter zee gelegen was, ende men wel lichtelic dairan comen mocht, waerom hy verduchtende was dat si hem tot dien lande incomende bevechten mochten, heeft daerom sinen broeder priveert ende beroeft van thertoechdom van Normandien, irriterende ende casserende alsulke compositien ende dadingen als hi binnen III jaren dair te voren mitten hertoge van Bourgondien ende anderen princen des conincrijcs na den strijt van Montlehery composeert ende gemaect had. Ende opdat hertoge Kaerle van Bourgondien sinen broeder, den hertoge van Berrij, nyet te hulpe comen en soude, heeft hy doen vergaderen een groot machtich¹³¹ heer uut de crone van Vrancrijc, om den hertoge van Bourgondien te bevechten, ende is mit C M gewapender mannen, in groter mogentheit, getogen omtrent Onser Vrouwen Geboertendach op die frontieren ende palen der landen van Arthoys, Viromandoys ende anderswaer daeromtrent. Ende als hertoghe Kaerle int seker dit vernomen hadde, heeft hi van stonden an vergaedert een grote scare volcs van wapenen, ende is den coninc ende alle sine macht te moete gecomen, ende had by hem oec C M vrome gewapender mannen; ende dede sinen scatcamere op, ende gaf sinen edelen ende cappeteinen ende alle sine soudenieren milde gaven ende zoudye, ende beval se te staen tot sinen gebode, alst van node wesen soude. Ende dede een mandament gaen doer alle sine landen, gebiedende ende bevelende allen sinen heren, ridderen, vasallen, regenten der landen ende der steden, dat si hem in groter mogentheit ende getale volgen souden. Ende is dan mit alle dit grote heer passeert ende getogen omtrent Pyronen op dye frontieren van Vrancrijc, verwachtende aldaer des conincs toecoemst. Die coninc verhorende die grootmoedichheit des hertogen en heeft hem niet verporret van der plaetsen daer hi¹³² lach gelogeert ende sijn tenten opgeslagen hadde. Die ambassaten deser twe mogender princen reysden daghelixs tusschen tween, overbrengende die commissien ende mandaten hoere princen. Ende dese twe heren lagen van malcanderen versceyden omtrent IIII milen weechs, volna een maent lange, sonder yet te beginnen den oerloghe aengaende. Coninc Eduwaert, dit vernomen hebbende, heeft uut alle sinen ryke doen vergaderen ontallic volc van wapenen, ende heeft se tot sekere plaetsen ghesonnen te leggen op die frontieren ende palen van den lande van Vrancrijc, hem bevelende dat so wanneer dese twe mogende princen teghen malcanderen begonnen te stryden, dat si alsdan int lant trecken souden, roven ende branden ende verwoesten dat lant, winnende steden ende sloten, daer si souden konnen ende mogen. Ende hierenboven bereyden hem mede hertoge Kaerle van Berry, des conincs broeder, hertoge Henrick van Calabren, hertoge Franzoys van Bartangen ende dye hertoge van Bourbon, fautoren ende vrienden des hertogen van Bourgondien, om hem assistencie ende bistant te doen tegen den coninc Lodewyc van Francrijc, waerom dat die coninck seer beducht ende bevreest was, want hem aen allen sijden grote periculen ende oerlogen anstaende waren. Ende op dese tijt was grave Lodewijc van Simpol conincstabel van Francrijc, ende was in des conincs heer. Dese en was nyet alleen gheeert in des conincs hof van Francryc, mer was oec seer bemint ende

131 aldus Tilmans; machtic AB.

132 aldus C; hi ontbr AB.

[p. 319r]

lieftal in des hertogen hof van Bourgondien; ende hadde groote gracie in deser tweer machtighen heren oghen om sine sonderlinge ende uutnemende wijsheyt ende verstande; ende sijn soenen waren op dese tijt in des hertogen dienste ende zoudye, gelijcken hi wilen eer by hertoge Phillips ghedient hadde. Dese grave van Simpol verduchtende dat van deser twedracht grote scade ende bloetstortinge comen mochte, began wijslicken te overleggen hoe ende by wat middelen ende manieren dat hij desen strijt interciperen ende benemen mochte, ende dese twe mogenden princen tot eendrachticheit des vredes brengen, heeft bi hem ghenomen sommige van den edelsten ende bequaemsten van den landen, ende heeft niet alleen versoent ende verenicht den voirgenoemden princen ende heren mitten coninc, mer heeft oec den coninc daertoe gebrocht in sulker vereninge ende vrientscappe, dat hi selfs in persoen gecomen is mit een weinich geselscap van heren ende edelen tot Pyronen, ende heeft den hertoge vrientliken ende liefliken mitten monde ghegruet. Ende des anderen dages wert dair een misse gedaen bi enen biscop van der Heiliger Drievoudicheit, ende ontfingen beyde die coninc ende die hertoge dat waerde Heilige Sacrament in tween ghedeelt, tot een teyken des ewigen pays ende vredes tusschen hem beyden. Ende die coninck die gaf sinen broeder den hertoge van Berry in recompense des hertoechdoms van Normandien dat hertoechdom van Aquitanien oft Gasscognen ende dat graefscap van Champangen, ende gaf daerenboven den hertoghe van Bourgondien CC M Francrijcse cronen. Ende dat alrevreemste ende verwonderlicxste was in der luden ogen ende ongeloeflick, soe liet die coninc sijn grote heer van volck wederkeren in Vrancrijck, ende reet alleen mit CC paerden mitten hertoge in Brabant ende quamen tot Brusel. Ende die hertoge ontfinck hem aldaer mit groter eren ende feesten, als dat betaemde, ansiende mit grooter vlyte die plaetse daer hi wylen van den moghenden prince hertoge Phillips onthouden was gheweest, overdenckende die uutnemende vrientscap, doechden, eren ende reverencien dye hem aldaer van den voorscreven prince minlicken bewesen ende ghedaen waren; ende sijn midts desen grote vrienden gheworden, ende een wijl tijts ghebleven.