Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van den groten strijt te Blangijs tusschen den Franchoysen ende Engelschen.
Dat XVI capitel.

Daerna, int jaer Ons Heren M CCCC ende XV, doen sende coninc Henric die V van Engelant notabele ambassaten tot coninc Kaerl dye VI, om te hebben van hem tot eenre huysvrouwen ende coninghinne sine jongste dochter, geheten Katherine. Mer si togen wederom sonder enich antwoert daerop te vercrigen van die coninc. Die ambassaten wederom treckende, begeerden geleyt te worden tot Harfloer, niet om die cortheit des weghes, mer om die plaetse te exploreren ende te ondersoeken, of daer een goeden haven ware; want si wel wisten, dat die coninc al bereyt was om over in Vrancrijc te comen, ende den coninc te intimeren dye gelegentheit van der plaetsen. Die coninc van Engelant verstaende die antwoert van den coninc van Vrancrijck, dede vergaderen uut alle sijn conincrijck alle sine heren, edelen ende ridderen ende volc van wapenen, sonder getal, mit hem nemende gereetscap ende andere instrumenten ten oerloge dienende, ende vitaelge ende provande, van alles des hem van node wesen mochte, ende is omtrent int leste van den herfst gecomen tot Harfloer⁵⁰², datwelke die Franchoysen hem opgaven, ende meer andere steden ende sloten. Ende also die pestilencie onder den Engelschen began te regneren, ende hi veel volcs hadde verloren, so was hi in den wille weder na Chalis te trecken over in Engelant. Die coninc van Vrancrijc dit vernemende, sende terstont uut sine boden, ende dede vergaderen alle die edelen ende ridderscap van Vrancrijc, omme bi hem te comen, want hi in den meninge was om dye Engelsce te bevechten eer dat si uut Artoys

502 Harflaer ab.

[p. 251r]

vertogen. Dairentusscen so hadde hem die maerscalc van Vrancrijc mit een groot garnisoen gestelt op die riviere van der Somme, ende lach daer XIIII dagen lang om te impedieren ende te keren der Engelscher overcoemste over die riviere; mer si vonden tusschen Corbi ende Pironen enen overganc. Die hertoge van Barry ende die hertoge van Bourbon ende die grave van Nyvers dit verhorende, waren des qualicken te vreden, dat die Engelscen so waren gepasseert over die Somme, sonder enighe strijt, ende senden den coninc van Engelant enen heraut, hem dach ende plaets te beteikenen omme mit hem te striden. Die coninc van Enghelant veinsde hem dit anghenaem te wesen, ende beloefde den Franchoysen strijt te leveren; mer die coninc docht anders, ende is enen anderen wech omgetogen na Calys, want hi kende hem veel minre van macht te wesen van volc van wapenen. Want dye Franchoysen hadden wel X man tegen een. Die Franchoysen dit vernemende, deden si alle die wegen ende passagen besetten, opdat die Engelscen hem ymmers niet ontgaen en souden, ende ontboden den coninc die doe tot Ruwaen was, dat hij mede mit alle sine macht comen soude; mer die hertoge van Barri benamt, dat die coninc niet en quam. Die Franchoysen hadden haer leger ende haer tenten opgeslagen bi Blangijs, bereyt wesende mit alle haer macht den Engelschen te bevechten. Die Engelse hadden bestant verworven tot des anderen dages; ende daerentusschen ordineerden si haer heer ende bataelgen. Binnen desen tiden quamen mede int heer die hertoge van Orliens, mit hertoge Anthonis van BrABant, ende dat heer der Franchoysen worde alle dage groter ende meerder. Eer dat dan nu dese strijt gesciede, sende die coninc van Engelant sine ambassiaten over an den Franchoysen, om te vernemen wat si souden willen eysschen, ende dat hi vry ende veilich soude mogen overvaren in Engelant. Dat antwoert en was niemant kenlic datter gegeven worde, dan alleen den hertoge van Orliens. Enige seggen dat hi presenteerde den Fransen weder over te geven alle die steden ende sloten die hi in Vrancrijck in hadde, ende dairenboven nimmermeer in Vrancrijck te comen. Mer die Franchoysen en wouden nergens na horen, betrouwende in haer grote macht van volc; want si hadden X M paerden, alle mit edele ende ridderen opgeseten, behalven andere volc van wapenen te voet, dat ontellic was. In dat Engelsche heer waren omtrent XV C paerden ende XVIII M archiers⁵⁰³. Die Engelscen verstaende dat si striden mosten, vielen si op haer knien, ende veroetmoedichden hem, ende bevalen hem God ende Sine Moeder, ende stelden alle haer archiers voir in den strijt. Ende die Franchoysen, uut groter verwaentheit, deden alle hair archiers ende voetvolc uut haer bataelge staen, segghende dat si alleen mitten edelen den coninc mit sine macht bevechten wouden. Ende als elc sine ordinancie ende bataelgen hadde gheordineert, so sloegen die Franchoysen mit XII C paerden eerst totten Engelschen in, menende daermede haer betaelge ende oerdene te breken. Mer si worden also van den Engelscen archiers wederstaen, ende weerden hem so vromeliken, dat si ten eersten anstoet die rugge keerden ende die vlucht namen mit groten scande. Die Engelscen siende den staet ende ordinancie van den Franchoysen, dat si sere ongeoerdent waren, dene hier dander daer staende ende riende, ende den Engelschen versmaende, op haere grote macht hem verlatende, deden een teiken, ende quam mit groter haesten ende onversienlic op die Franchoysen also vromeliken slaende, datter vele gevangen ende geslegen worden, eer si hem bieen in ordinancie conden brengen; want daer bleven IIII M edelen van den Franchoysen, ende van den Engelse CCC, mitten hertoge van Jorcke, den grave van Arondeel ende andere grote heren ende edelen uut Engelant. Van den Fransoysen bleven doot ende geslagen hertoge Anthonis van Brabant, ende grave Phillips van Nyevers, sijn broeder; hertoge Jans zonen van Bourgongen; die hertoge van Baer; die grave van Alleson, coningstabel van Vrancrijc; here Jan van Baer; here Jan van Bourbon, proest van Parijs; here Engbrecht van Adingen; die here van Croy; here Jan van Bredenroeden; here Roelant van Gruythusen; here Anthonis van Crouvorden, die scenescael van Henegouwen; die here van Waveren mit sijn sone; die II broeders van Lidekerke; die here van Ronck; die here van Fossenes mit

503 aldus C; erchiers AB.

[p. 251v]

sijn broeders; die here van Troy; die here van Hoern; die here van Rasen, mit meer andere edele, vrome ridderen: die floer ende bloeme der ridderscap van Vrancrijc. Daer worden gevangen die hertoge van Orliens; die hertoge van Bourbon; die grave van Wertus; die grave van Gelificie; die grave van Deu; die graef van Vandome; die grave van Richemont; die grave van Engolesane; here Lodewijc van Ghijstel; die here van Lamoy mit sijn broeder, mit meer andere edelen ende ridderen, die die coninc allegader mit hem brochte in Engelant. Dese bloedige strijt gescyede op Sinte Crispijn ende Crispiaens dach, als dit vaersgen int Latijn uutwijst: Crispini multos destruit gens Anglica Francos.