Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van Edewaert die Derde, coninc van Engelant, ende van Phillips van Valoys, coninck van Vrancrijc.
Dat XXIIII capitel.

Int jaer Ons Heren M III C XXVIII starf Eduwaert de Anderde, coninc van Engelant, als hi XX jaer hadde gheregert, ende wart tot Glovernie begraven. Hy hadde te wive Ysabella, coninc Phillips dochter die Scone van Vrancric, ende was die sone coninc Kaerls suster van Vrancric. Ende si hadde bi haren man Edewaert enen soen oec gheheten Edewaert, van dier name dye derde, ende die had te wive Philips des goeden grave Willems van Henegouwen ende van Hollants dochter, daer si by creech VII sonen ende een dochter. Die eerste soen was Eduwaert, prince van Waels ende vader van coninc Rychaert, die na Eduwaert, sinen oude vader, coninck van Engelant³⁷⁷ was; die II was Willem van Hersthervel, ende starf jonc; dye III was Jan van Gent, dye eerste te wive hadde Blanche, hertoge Henrics enige dochter van Lancaster; ende mit deser dochter creech hy dat hertichdom van Lancaster, ende creech daerbi Henric van Derby, dye na coninc Rychaert coninc van Engelant gecoren ende gemaect worde. Ende sijn dochteren waren Phillippe, coninginne van Portegael, ende die graefinne van Peinbroeck. Ende als hertoge Jan van Lancasters eerste wijf gestorven was, nam hi sijn anderde wijf, geheten Constancie, coninc Peters dochter van Castilgen, daer si een dochter bi creech, geheten Katrine van Castilgen. Die V soen was geheten Edmont, hertoghe van Jorck; dese hadde II sonen, als Edmont, hertoge van Jorck; ende starf sonder kinder. Ende die ander soen, geheten Rijchert, grave van Cantebrie, worde oec hertoge van Jorck; ende die hadde een soen geheten Eduwaert, die IIII hertoge van Jorck ende na coninc van Engelant, ende een dochter geheten Margriet, die te man hadde hertoghe Kaerl van Borgongen. Die VI soen was Willem van Windescoer, ende starf sonder kinder. Dye VII soen van coninc Eduwaert hiete Thomas, hertoch van Cloucester. Die enige dochter hiete Alinora, ende hadde te man Reinout den eersten, hertoge van Gelre, daer si bi wan Reinout ende Eduwaert, hertogen van Gelre. Ende in ditselve jaer van XXVIII starf mede Kaerl dye Scone, coninc van Vrancrijc, broeder van IJsabele, coninginne van Engelant, den derden coninc Eduwaerts moeder. Ende van deser IJsabele weghen vermeten hem die Engelschen te wesen warachtige successoren ende erfgenamen der cronen van Vrancrijc. Waerom hier van node is te bescriven dye ofcoemste der coningen van Vrancrijc, ende dat opt corste, als Robertus Gaguinus dat bescrift. So is te weten dat coninc Phillips die Scoen van Vrancryc hadde IIII sonen ende III dochteren, te weten Robbrecht, starf jonck; die anderde, geheten Lodewijc Hutijn was coninc nae

377 Engelanc AB.

[p. 201r]

sinen vader omtrent een jaer, ende liet enen soen after, geheten Jan; mer dye starf jonc, eer hi gecroont was; ende die dochter, geheten Johanne, hadde te man coninc Phillips van Naverre; ende also daer niet dan een dochter van coninc Lodewijc en bleef, so quam dye croen op Phillips die Lange, sinen broeder; ende hi was coninc V jaer, ende liet een dochter after, die den grave van Artoys te man hadde; ende die croen quam op Kaerl dye Scoen, sinen broeder. Ende hi besat die croen VII jaer lang. Ende hi hadde te wive Johanne van Bourgongen, die een dochter baerde na sinen doot, geheten Blanche. Die eerste dochter van coninc Phillips die Scoen, geheten Margriet, hadde te man Serrant, des conincs soen van Castilgen. Die II dochter, geheten Ysabele, hadde te man dye anderde coninc Eduwaert van Engelant, den derden Eduwaerts vader, als voer gescreven staet. Die III dochter Catherine starf jonck. Ende also van desen III gebroederen, coningen, die een after den anderen geen levende sonen en bleven, so was daer grote twedracht tusschen den Fransoysen ende den Engelschen, also coninck Eduwaert hem vermat te wesen dye naeste levende manspersoen, dat hy daerom die croon van Vrancryc besitten soude; want zijn moeder Ysabele was coninc Phillips die Sconen dochter, ende die scone coninc Kaerls suster. Mer die croen en mocht op gheen dochter comen, want had si op een dochter mogen comen, so soude si myt recht gecomen hebben op coninc Lodewijcs Hutyns dochter zoen, die coninc van Navaren, die hem nochtans niet en onderwant van der cronen van Vrancrijc. Want die Fransoysen enen wet ende recht hebben, gheheten lex saliqua, die gegeven ende ingeset is geweest eerst van coninc Pharamont van Vrancrijc, ende onverbroken is gehouden gheweest tot desen daghen toe, als dat gheen vrouwe persoen deel noch erf hebben oft houden sal an der croenen van Vrancrijck, mer sal altijt comen ende erven opten outsten manpersoen, gecomen van der linien ende swaertzijde der coningen van Vrancrijc; datwelke oec een oude costume ende gewoente is geweest ende gehouden onder den Fransoysen. Uut desen ende meer andere redenen, soe hebben die genoten princen ende heren van den Parlement³⁷⁸ van Vrancrijc gecoren ende genomen tot enen coninc van Vrancrijc Phillips van Valoys, ende was grave Kaerls van Valoys zoen, broeder van coninc Phillips dye Scoen. Ende aldus waren coninc Kaerl die Scoen ende dese Philips, grave van Valoys, twe broeder kinder, ende was op dese tijt dye outste ende naeste levende man persoen van der cronen van Vrancryck. Ende van desen twedrachte quamen namaels vele oerloghen ende bloetstortinge, daer dat conincryc van Vrancryc sere mede gequest ende gedestrueert worde. Ende dese coninc Philips van Valoys hadde een suster geheten Johanna, ende hadde te man den goede graef Willem van Henegouwen ende van Hollant. Doer welke toedoen dat oerloge tusschen dese twe machtige coningen gesoent ende verenicht worde, als dat dye coninc van Vrancrijc soude den coninc Eduwaert van Engelant weder overgeven³⁷⁹ dat lant van Aquitanien, ende hi ontfinct van der cronen van Vrancrijc te leen, ende dede den coninck enen eedt daerof. Mer dese pays en stont niet lange, als men noch horen sal.

378 Parlamene AB.

379 overgenen AB.