Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe coninc Willem op dye West-Vriesen toech, ende hoe hi daer jammerlic ombekent verslagen werdt.
Dat XXVII capitel.

Corts na desen, als in den jare Ons Heren M CC ende LV, toech coninc Willem mit groter heercracht in Vrieslant, ende verwan daer dye sommige die hem ongehoersaem geweest hadden. Ende hi dede maken een huys bi Alcmaer, dat Toernenburch hiet, tot horen ewigen toren. Daerna, opten VIII kalende van februario, dats op Sinte Pouwels dach, als die wateren bevroren waren, ende men over al dat ijs rei-

[p. 173v]

sen mochte, toech die coninc mit veel goeder vromer mannen tot Alcmaer, ende voirt tot Vronen over dat ijs, ende haeste hem seer om den zege te vercrigen, ghelijken hi gehadt hadde; mer die leste sake en verghinc niet als deerste. Want here Willem van Bredenroede, die een hooftman was gemaect van der eender battaelge, vacht tegen die Drechters, die hi verwan. Die coninc sat op een snellen henxst, ende berechte selver dye ander battaelge, ende socht enen sekeren wech te Hoochtwoude, om dat dorp te barnen. Ende omdat hi den Vriesen seer ghierich was te bescadigen, so reet hi alle wege voren cloeckeliken opten yse, recht of hi opten lande gereden hadde, om hem scoffierichede te doen. Ende doen hi alre sekerste waende wesen, was hi alre onsekerste, gelijc dat dicwils valt: daer brac zijn paert in den yse, sodat hi bina verdrenct hadde, dat jammer te sien was. Hi was oec so veer van sinen volc gereden, dat hem haestelic gheen hulp en mochte comen. Die Vriesen die dair lagen in rietboschen quamen daertoe gelopen, ende slogen hem ellendeliken doot. Die Vriesce honden en wisten niet dattet coninc Willem, die edelman was, mer stonden ende besagen sijn torkeel ende zijn wapen, ende liepen over hoop daeromme staen als beesten. Die sulcke seiden: 'Seker, dit is een groot here geweest.' Ende op die tijt woenden enige ballingen uut Hollant in Vrieslant, die om haer misdaet uuten landen gebannen waren. Dese quamen daer mede staen, ende bekenden des conincs wapen, die van gouden was, mitten roden leeuwe ende den swarten aernt, ende spraken al heimelic totten Vriesen: 'Het is qualiken gemaect: ghi hebt den coninc, uwen rechten here, dootgeslagen.' Als si verstonden dattet coninck Willem waer, dye daer doot gebleven was, bedroefden hem die oude ende die vroede, ende stakent hooft te samen, ende vonden enen raet, dat si des edelen conincs lichaem al heimelijcken begroeven in eens Vriesen huys tot Hoochtwoude, opdat in toecomenden tiden vergeten soude bliven beide wrake ende gedenckenisse van so edelen man ende vorst. Het was een alten wonderlike sake dat niemant desen edelen man en volchde te paerde noch te voet, van alle dat grote heer datter was. Men seit, hadden die Hollanders angegaen ende hantsgemeen geworden, si hadden op die tijt dat hele lant gewonnen gehat; mer waren alle gescoffeert, ende togen thuys. Dese Willem, grave van Hollant, coninc van Romen, wert geslagen nadat hi die graefscap van Hollant, Zeelant ende Vrieslant XXI jaer berecht hadde, ende dat Roemsche Rijc voir alle gewelt ridderlic bescermt VII jaer, wes gebeente noch boven der aerden staet in eenre tombe, suverlic geleyt tot Middelburch int cloester, in Zelant, daert grave Floris brochte uut Vrieslant. Dit geschiede op die V kalende van februario, dats op die octave van Sinte Agnieten dach, int jaer Ons Heren M CC ende LV, tot Hoochtwoude. Doe wert die prophecie vervolt die Sibilla lange tijt te voren hadde voersproken, dat een Willem, Roemsche coninc, verslagen soude worden van den Vriesen. In desen stride bleven alle die poerteren van Dordrecht mit horen bannier, uutgeseit III C, ende die van Delft bleven oec mede meest verslagen, nadat si veel van den Vriesen tevoren hadden gheslagen. In denselven jare nadat coninc Willem doot gebleven was, stichte ende fondeerde joncfrou Rychaert van Delft des voerseiden²⁹¹ conincs moye een nonnencloester in oflaet hoers broeders siele in hoer vaders uuthof by Delft, an die zuytside van der Premonstreiten oerde, dat Conincxsvelt genoemt is, dat si eerlic volbrochte ende doteerde, ende begaefde dat mit scone goeden ende renten. Dese joncfrouwe Richaert starf dairna in den jare Ons Heren M CC ende LXIII, op die octave van Sinte Jan evangelist, ende wert mit groter eren in denselven cloester begraven. Ende in den jare Ons Heren M CC ende LVI starf die edele vorstinne Elizabet, gravinne

291 voeseiden AB.

[p. 174r]

van Hollant, Zeelant ende Vrieslant, coninghinne van Romen, coninc Willems huysvrouwe, ende wert mit groter eren begraven tot Middelburch int cloester van der Premonstreyten oerde.