Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van Ansfrijt die XVIII biscop tUytrecht.
Dat VII capittel.

Ansfrijt, eer hi biscop worde, was hi een waerlic edel man, ende graef van Hoye, van Teysterbant, van Bratuspancien ende heer van Haltenae. Hij was by gerechter ofcoemste ghecomen van coninc Kaerl die Grote van Vrancrijc. Dese grave Ansfrijt plach te wonen bi

[p. 115r]

⁹⁴ Bommel int dorp van Dryel, want hi heer was byna van alle dat eylant. Hij hadde een edel gheboirtige vrouwe, ende seer devoet, tot enen wive, dat men uut dit naevolgende mercken mach, want alle nacht plach si op te staen ende ghing allene van thof int heymelic, dattet hoer man, grave Ansfrijt niet en wiste. Dit mercte een van zijn dienres, ende gaf sinen here te kennen hoe dat die graefinne alle nachts buyten tslot ginc, ende en weet niet werwerts si gaet; bi avontuer totten ghenen die si int heimelic liefheeft, om haar wellusticheit te gebruken. Dit vernemende die graef, hoer man, hilt scarpe waec op sijn wijf, om te weten werwerts dat si ghing, ende waer si bleef. Ende siet, op eenre nacht is si van tslot gegaen, als si gewoenlic was, ende die grave volchde haer heimelic na. Ende hi sach dat si ghinc voir die doere van tcapelleken bi dat bouhys van der proostie, onder die vleerboem, ende viel daer op hoer knyen mitten hoefde tegens die aerde, ende badt sere lang ende devotelic, mit suchten ende wenen, als hoer man die grave oec wel hoerde, die niet verde vandaen en was, al en wist sijts niet. Doe si aldus een wijl tijts God vuerichlic uuter herten hadde gebeden, quam een scoen licht van den hemel, ende ombesceen haer, recht of die mane op haer alder claerste hadde gheschenen als si doe niet en dede. Dit merckende die grave, haer man, verscricte sere, ende had se voertan in groter eren ende liefte, ende was sere gram opten dienre, die zijn wijf mit quader suspicien⁹⁵ ende vermoeden hadde geblameert, dat hi hem wilde geslagen hebben. Mer die goede vrouwe benam dat quaet, seggende tot horen man: 'Waerom, mijn lieve here, wildy uwen ghetrouwen knecht ende dienre slaen? Want waert sake dattet waer hadde gheweest, datgeen dat hi van mi qualic vermoet heeft, ymmer hadde hi mijns heren eer hier trouwelick in bewaert, die u vermaende dat gy mi niet en sout laten vallen in onere ende sonden.' Uut dese doechtlicke woerden ende leven sijnre huysvrouwen heeft hi mit haer die werlt gelaten, ende ontfinc cruyn ende wijtsel, ende wert namaels totten biscoplicken staet geroepen ende gecoren, ende wert gemaect dye XVIII bisscop van Uutrecht. Ende gaf alle sijn tijtlicke have ende goet om Goeds willen, om den dienste Goeds daermede te vermeren. In den eersten gaf hi die kerck van Ludick dat graefscap van Hoye, dwelcke Otte die Derde, keyser van Romen, confirmeerde mit sinen brieve ende segele. Item dat graefscap van Teysterbant ende Bratuspancie gaf hi die Heylighe Kerck van Uutrecht, mit veel andere landen in desen navolghende brieve begrepen, nae der princepael tenoer:

In den Name der heyliger ende onversceyden Drievoudicheit. Wanttet ons duynct van node te wesen hier int scrift te setten datter na volget, omdattet die nacomelingen mogen weten, dat in deser tijt geschiet is, so ist dat wi allen kersten menschen doen weten, dye nu sijn of namaels sullen wesen, dat ic, Ansfridus, alleen bi der gracien Goeds onwaerdich bisscop van Uutrecht, betrouwende in God doer dese tijtlicke goeden te crigen die ewige goeden, enige erfnisse mijns rechts ende dien ic altijt mit vollen macht beseten hebbe binnen tgraefscap Ryen genoemt, welcker landen namen dese bisonder sijn: Westerlo, Odlobolo, Myerbeke, Honbeke, Burente, voer mi ende mijnre vrienden remedie mit al datter an hoert: kercken, huysen, ackeren, weyden, boulant ende broeclant, bosschen, wateren, vloeden ende visscherien gheve totter kercken Sinte Marien ende Sinte Martijns in Uutrecht, om aldaer Goeds dienste te restaureren ende te onderhouden. Soe wie deser dinghen overdracht breken

94 CXII AB.

95 suspcien AB.

[p. 115v]

wil, die moet vallen in der stricken van Goeds toerne ende Marien Sijnre Moeder ende Sinte Martijns plage, ende als een onbequaem lit van der Heiliger Kercken ofgesneden moet sijn. Ende om dit bet te gheloven ende te vaster tonderhouden hebbe ic, Ansfrydus voernoemt, mijn zegel hieran gesteken mit mijn eygen hant, etcetera.