Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die keyser ende coninck Kaerle na den reyse van Spangen oflivich gheworden is tot Aken ende daer begraven.
Dat LXXII capittel.

Als dese vrome ende alrevermaerste prince keyser ende coninck Kaerle vele striden ende victorien gehadt hadde in den landen van Sassen, dat welcke oerloge duerde XXXIII jaren eer dat hij se bedwingen ende totten kersten gelove brengen mochte, ende als hi began een oudt man te worden, stelde hi hem te rusten ende totter doot te bereyden; mer alsdoe openbaerde hem die heylige apostel Sinte Jacob die Meerder, ende doer sine vermaninge conquesteerde ende wan hi uuten handen der ongeloviger heydenen ende Saracenen dat ghehele

[p. 77r]

conincrijcke van Spangen, ende brochtet onder dat heylige kersten ghelove. Ende als hi aldaer III jaer lang hadde gheweest, ende alle dingen in goeder ordinancien ende policien hadde gestelt, is hi wederom tot Aken in Lotrijke gecomen, ende heeft die kercke van Onser Liever Vrouwen hoechlicken ende costlicken doen verchieren, mit gouden, silveren ende andere costlicke juwelen ende ornamenten, ende hi deed se schilderen mitter historien van den Ouden ende Nyewen Testamente. Ende des ghelijcs in sine pallaes, dat hi by der selver kercken hadde doen maken, dede hi in schilderen die striden ende oerlogen die hi in Spangen gevoert hadde. Daerna, in corter tijt, wert den doot van die keiser ende coninck Kaerle vertoont den biscop Tulpijn van Riemen; ende scrijft daervan aldus: Als ic, Tulpijn, tot Vienne in der kercken bedende was, soe was ic opgetogen in den geest, ende ic sach voirbi mi³⁰⁸ gaen een ontallicke scare van swarte ridderen, reysende tot Lotrijkenwert; als ic se sach gaen, sprac ic totten lesten van den hope, die al slappelic anghing, vragende waer si wouden. Hi seyde: 'Wi gaen tot Aken, tot Kaerls doot, opdat wi sijn siele ter hellen mogen vueren.' Doen seyde ic: 'Ic beswere di bi den levende God, dattu weder tot mi keerste, als dinen wech gedaen is.' Ende als si een seer weinich tijts eer ic mijn ghebet voleyndt hadde, wederkeerden, vraechde ic die ic vermaent hadde, wat si bedreven hadden. Hi seyde: 'Die Galissiaen ofte Spangaert sonder hoeft heeft also vele ende grote stenen ende ontallic veel houts in die wage geleyt van sine kercken, dat sijn goede wercken meer weghen ende swaerder zijn dan sijn quade; ende daerom heeft hi ons die siele benomen.' Ende so verschiet die viant van daer. So verstont ic, dat Kaerle in dieselfde uure verscheyden was, ende dat hi in den hemel gevoert was by der hulpen des heyligen apostels Sinte Jacob, dien hi vele kercken ghetimmert hadde. Want op dien dach dat wi te Viennen van malcanderen scheyden, so verwerf ic van hem so verre alst zijn mochte, dat hi mi enen bode sijnre doot senden soude op dat hi voir mi storve; des so verwerf hi van mi, dat ic hem mijn doot condigen soude. Ende daerom, als hi sieck wert, dochte hi deser loftenisse, bevelende enen sinen ridder als hi sinen doot bekende, dat hijt mi van stonden an condigen soude, so gevielt dat ic XV dagen na zijn doot verstont van denselven bode, dat hi altijt sieck geweest hadde, van der tijt dat hi uut Spangen sceyde, totdat hi starf; ende dat hi voer der ridderen sielen, die in Spangen verslagen waren, gegeven hadde XII M unchen silvers, ende XII M talenten gouts, ende psalters, missen ende vigelien hadde doen singen, ende gewoenlicke cleder ende spise den armen hadde doen geven. Ende dat hi opten selven dach ende ure als ic dit visioen sach, te weten die V kalende van februario, int jaer ons Heren VIII C ende XV, van der werlt versceyden was, ende dat hi begraven was tot Aken in die ronde kercke van Onser Liever Vrouwen, die hi hadde doen timmeren ende bouwen. Voert hebbe ic vernomen dat wonderlicke teykenen voer zijn doot III jaer lang geschiet sijn: te weten, dat die zonne ende mane VII dagen lang voer sijn doot swarte plecken hadden; ende sinen name, te weten Karolus Princeps, dye in der muren van der voerseyder kercken stont, wert van selfs uutghedaen; ende dat portael, dat tusschen die kercke ende zijn pallaes stont, ten gronden toe neder gevallen was op ons Heren Hemelvaertsdach; ende die houten Brugge te Ments, die hi over VII jaeren over den Rijn hadde doen maken, verbrande van haer selven.

308 wi AB.