Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Die descriptie des ghelegentheit van Batavien, ende waerom dat Batavien Hollant is, ende anders geen lant; ende van dat ondersceit van Batavia, Betua ende Bethasia.
Dat XII capittel.

Die Wael een arm des riviers van den Rijn, loopt voerbi Nijemegen, Tijel, Bommel, steden in Ghelrelant¹⁰⁴, ende menget haer selven bi dat slot te Loevenstein mitter riviere van der Masen; ende daer dese riviere van der Walen eindet, daer beghint Batavia, dats Hollant, streckende vandaen int zuden, daer Gorichom staet; ende houdet sinen loep mitter Masen totter zee toe noortwert, op lxxx M passen, dat is omtrent XI milen; dat is van der Wale ende Maes, of boven Staelduenen, tot in der zee toe; ende loopt noch tot Catwijc toe. Want Batavia properlick ghenoemt verliest sinen naem after tHeilige Bosch, daer nu tsGraven Hage staet, of an den Westerbeeck, ende soe voertan hiet ment Chatti, leggende opter zee, ende den Rijn inwers int landt, na die stede van Leyden toe. Want als Plinius seit in sijn IIII boeck, int XV capittel, soe hebben daer vele gemengde luden in dit lant ghewoent, als Batavi, Catti, Caninephates, dat sijn Kenemers, Phrisij, Phrisones, Phrisiobones, dat sijn Waterlanders, Cauci of Canci, Marsacij, Gluriones. Dese leggen al binnen die II armen of rivieren van den Rijn, als tusscen dat Flije ende die Wielingen. Voert meer, dat Batavia Hollandt is, ende anders gheen landt, dat betugen ons die historijscrivers, seggende dat die Betue leit II milen of meer boven Gorichom, opwerts, na Gelrelant. Bethasia leit in Lukerlant bi Maestricht, an beiden siden van der Maes, die daer doer loept, ende hieten noch in Duysche die Betijkers, ende comen noch dagelixs tot Dordrecht mit ijser, colen ende balcken; mer Batavia leit in Hollant, van Gorichom of, tot Catwijck toe. Plinius, die scrijft int IIII boeck Naturalis Historie, int XV capittel, dat Batavia leit recht over neffens Britannien, dats Engelant; of Britanien leit in top, oest van Batavien; ende leit des swinters tmeeste deel onder twater, ende strecket an den Catthen, dat sijn Catwijkers, waer uut men voerwaer seggen mach, dat Batavia is Hollant; Betua, die Betue; Bathasia Ludics, ende Betua noch Betasia, en leggen niet over Enghelant, als Batavia; daerom moetet Hollant wesen.

104 gherelant AB.