| |
| |
| |
Deus ex Machina
Driemaandelijks tijdschrift voor hedendaagse kunst
Opgericht in 1977
Redactie:
Nrs. 49-51: |
Marc Bruylants, Armand Calders, Francis de Preter, Jef de Smet, Roeland P. D'Haese, Kris Geerts, Leo Geerts, Roger Geerts, Karel Ooms, Tjen Pauwels |
Nr. 52: |
Dezelfden, behalve Jef de Smet, Roeland P. D'Haese, met Frans Ooms, Renaud |
Eindredactie: Francis de Preter, Tjen Pauwels
Redactiesecretariaat:
Tjen Pauwels, Antwerpse Steenweg 122, 2700 Sint-Niklaas
Jg. XIII, |
nr. 49: |
maart, 94 p. |
|
nr. 50: |
juni 1989, 134 p. = Jubileumnummer: Beeld en taal |
|
nr. 51: |
september 1989, 96 p. |
|
nr. 52: |
december 1989, 96 p. |
| |
I. Poëzie
BARTOSIK, Michel
Michielszomer, 52, p. 31
1. | ‘Ik schuif het onbeschreven blad dat naar me terug’ |
2. | ‘Achterseizoenpapiertjes nu al, overal’ |
|
|
|
BRAK, Piet
|
|
BREMT, Stefaan van den
Pandspel, 49, p. 59-63
‘Uit een schoot nog zonder mijn en dijn’ |
|
|
|
BRUGGEN, Nic van
Vijf Vlaamse balladesGa naar voetnoot2, 51, p. 25-30 - In facs.
1. | ‘'t Zit in mijn zand en in mijn vel’, p. 26 |
2 | ‘Het riekt hier naar mijn aarde nog’ p. 27 |
3. | ‘Ach landschap, wat ligt gij daar’ p. 28 |
4. | ‘Aan zee, de horde redekant in mij,’ p. 29 |
5. | ‘Verwond in zijn achterban of hoofd - zo’ p. 30 |
|
|
| |
| |
CARETTE, Hendrik
Chanson gaie chantée, 51, p. 48
‘A chaque jet d'eau nous partons pour un autre océan’ |
|
|
|
CORNILLIE, Patrick
[Gedichten], 49, p. 64-66
Kamers: ‘Zich weer schikkend in een huis. Met de schijn’ p. 64 |
Renovatie: ‘Mogelijk was het net zo met de gedachte’ p. 65 |
Deuren: ‘Hier gaan wij vandaan. In de oude slaapstand’ p. 66 |
|
|
|
DENISSEN, Frans
[Gedichten], 52, p. 45-47
Er zijn nog gelukkige dichtersGa naar voetnoot3: ‘Vooral in Vlaanderen. Dit is het land waar dichters,’ p. 45 |
Raam in Hoevenen: ‘Een weide, afgezoomd door wilgen. Karresporen.’ p. 45 |
Genealogie: ‘Het beeld is van een grote regulariteit:’ p. 46 |
Gobelin: ‘Hoor hoe een houthakker de zieke bomen velt,’ p. 47 |
|
|
|
GEERTS, Kris
Rassentrouw, 49, p. 42
1. | Weg met de roodborst: ‘Roodborsten zijn mussen met pretentie.’ |
2. | Wij willen de wormen weg: ‘Een worm is doof en glad,’ |
|
|
Richard Lush, Drie gedichten voor boekwinkels. Vert.: K. Geerts, 49, p. 56-57
Strand, Gotham; St. Marks, p. 56; 57 |
|
|
|
GEERTS, Roger
Uit: Een klank van water, 52, p. 30
Leningrad: ‘De maan in Leningrad is groter’ |
Moskou: ‘Bomen zijn ontelbaar veelzijdig.’ |
|
|
|
GHYSSAERT, Peter
Vergoddelijking, 51, p. 87
‘Aan jou doen zich de vergezichten voor’ |
|
|
|
GRÜSCHKE, Han
[Gedichten], 52, p. 32
‘als de schemer begint’ |
Oom: ‘niet de stortplaats, niet de schroothoop’ |
‘ik heb er niet mee gezeten’ |
|
|
|
HEKKEN, Renée van
Middaguren, 52, p. 48
‘Ik schrijf de middaguren vol’ |
|
|
|
LATEUR, Patrick
Homo viator, 51, p. 40-41
Campagna romana: ‘De oude muur voorbij onder de grijze’ p. 40 |
Sarcofaag: ‘Wie is het kind dat liep over de zeven’ p. 40 |
Anabasis: ‘Wanneer de allerlaatste stap weerklinkt’ p. 41 |
Quo vadis?: ‘Een wiegend legioen van overstuurse’ p. 41 |
|
|
| |
| |
Reditus in urbem, 51, p. 42
Cypressenallee: ‘En ongewild terug reeds halverwege’ |
De stad: ‘In lage luchten rijst het baldakijn’ |
|
|
|
LUCULLUS jr.
De spaarzame burgerkeukenGa naar voetnoot4
6. | Matelotte marinière, 49, p. 93 |
| Des karpers smaak: ‘Dikke karpers, vette snoeken;’ |
7. | Duiven in kaskens, 51, p. 96 |
| Rien n'a l'air plus triste qu'une colombine décédée: ‘Wat was liever dan dit duifje’ |
7.[= 8]. | Varkensoren in bijtende saus, 52, p. 95 |
| Mijn buikje spreekt mij toe: ‘In mij rust een zwijntje. Hij heette Nestor.’ |
|
|
|
MELASS, P.M.M.
La mer et la mère, 49, p. 54-55
‘Waait/wervelende westenwind en verzamelt ijzig koud’ |
|
|
|
PAUWELS, Ivo
[Gedichten], 51, p. 61-64
Weerom: ‘Hij brak in z'n handen de nachtelijke kilte’ p. 61 |
Een boom: ‘Een boom is lichtgevoelig.’ p. 62 |
Lente: ‘Ze fietsen zonnevlekken aan elkaar,’ p. 63 |
Haven: ‘Het gehavend schip vergaat er’ p. 64 |
|
|
|
POLLET, Frank
Doorgeest. Uit: Anaconda, 51, p. 39-41 - Aantekeningen, p. 41
Dam bij avond: ‘Hij die niet went aan fouten’ p. 39 |
Teertuinen: ‘Dicht bij de tuinen ruik ik het bedoelde zweet’ p. 39 |
Ergens een brug: ‘Het lichaam van de dag heeft zijn vertrouwde’ p. 40 |
De dam naar vier kanten: ‘Blauw. Blauw. Zijn hand: een mes’ p. 41 |
|
|
|
ROELS, Bert
Over de tederheidGa naar voetnoot5, 51, p. 22-24
1. | ‘Ik wou wat stuwde in man en vrouw’ p. 22 |
2. | ‘Met gom en tegenstreep’ p. 22 |
3. | ‘Ik trek een lichaam’ p. 23 |
4. | ‘Over het tijdelijke’ p. 23 |
5. | ‘Het langzaam heenschuiven’ p. 24 |
6. | ‘Toch zit zij voor immer’ p. 24 |
|
|
|
RUTGHEERS, Armand
Uit: Het land van toentertijd, 51, p. 87
3. | ‘Benedenpolders aan de scheldedijken’ |
|
|
|
SMOLDEREN, Paul
Evenwicht, 52, p. 54
1. | ‘Altijd is zij blij.’ |
2. | ‘Van dood en leven’ |
3. | ‘Van ogenstilte grauw’ |
|
|
| |
| |
STOFFEL, Anne
Irina Grivina, Gedichten. Vert.Ga naar voetnoot6: A. Stoffel, 52, p. 15-23
Ergens ver weg; Herinnenngen in Ust-Nera, p. 17; 19 |
Voor Vladimir Boekowski; Voor J.D. Salinger, p. 21; 32 |
|
|
|
VANDEWALLE, Rose
[Gedichten], 49, p. 49-50
Kom hier tot dicht bij mij, p. 49 |
‘Kom hier tot dicht bij mij, zo deed hij teken’ |
Ik heb hem toch zo graag gezien, p. 50 |
‘Ik heb hem toch zo graag gezien, zei ze’ |
|
|
|
VANSTREELS, Miel
Drie en tachtig, 49, p. 58
‘Maanden geleden al heeft ze |
|
|
|
WIT, Johan de
M'n beste vriend..., 51, p. 85-86
‘m'n beste vriend gaat trouwen ook hij kiest’ p. 85 |
‘slenteren doe ik van hier naar daar naar gunder’ p. 85 |
‘een nummer draaien en dan hallo horen’ p. 85 |
‘soms kan het gebeuren dat rood haar zwart’ p. 86 |
‘om te sterven in Ethiopië hoeft men niet te vertrekken’ p. 86 |
|
|
| |
II. Proza
BERENDS, Gerard
Drentse wipstaart, 52, p. 27-29 |
|
|
BERCKMANS, Jean-Marie
Geen afscheid van Kasper en het keldervolkje, 49, p. 43-47 |
|
De blauwe parade, 51, p. 55-60 |
|
De zoon van Molengraaff, 52, p. 55-58 |
|
|
BOUCHARD, Ulrich
Palm Beach Hotel, 51, p. 31-39 |
|
|
BOUDENS, Luc
Gesloten wegens familiale omstandigheden. Uit: Vrijdag, visdag. 2de verm. druk, 51, p. 77-84 |
|
|
CORNILLIE, Patrick
|
|
HACKE, Marcel
|
| |
| |
HEYMANS, Rika
Cao Xuan Tu, [Verhalen]. Inl.Ga naar voetnoot7 & vert.: R. Heyman, 52, p. 3; 4-14
En traag vloeide de rivier der welriekende geuren, p. 4-9 |
Lange dagen in Cholon, p. 10-14 |
|
|
|
JONCKHEERE, Walter
Lettres perdues, 52, p. 49-53 |
|
|
JORIS, Walter
Een eenakter bij de middenjury, 49, p. 67-68 |
|
|
MEYER, Jan de
Chen Guokai, [Verhalen]. Inl.Ga naar voetnoot8 & vert.: J. de Meyer, 49, p. 5-6; 7-23 - Met ill.: Hans Martin
|
|
|
WITTE
|
| |
BERENDS, Gerard
Voor open verklaard*, 49, p. 81-82
Satire op ‘openingen’ van tentoonstellingen |
|
|
Lof*, 52, p. 89
Bij de uitreiking van het steeds toenemend aantal literaire prijzen |
|
|
Wit-zwart*, 52, p. 89
‘Al jarenlang hebben letters voor mij kleuren en dus de woorden waarin die letters voorkomen ook’ |
|
|
|
BOUDENS, Luc
Niet erg dringende berichten uit de vierde wereld van de literatuur*, 49, p. 86-89
N.a.v. Maria Vlamijnck, De gelieven en Jet Jorssen & Karel de Cat, Trefpunt Muenchen. Roman |
|
|
|
DEKONING, Ivo
Stiller waters hebben diepe gronden*, 49, p. 89-91
Aaneenschakeling van zinnnen uit Hubert Lampo's De komst van Joachim Stiller, met toestemming van de auteur |
|
|
Geen witte raaf*, 52, p. 93
Paul de Witte, De andere wereld. Verhalen |
|
|
|
GEERTS, Kris
Emily Dickinson vertaald door Tjen Pauwels*, 49, p. 84
Tjen Pauwels, A tribute to Mrs Emily Dickinson |
|
|
| |
| |
De onbekende soldaat (door hemzelf)*, 49, p. 85
Over de ‘satirische’ stukjes van Luc Boudens in Diogenes |
|
|
De rol van de rechter in de pornografie*, 49, p. 91-92
Gore Vidal in zijn roman Myron, als reactie op de burgers van het stadje Drake en hun puritanisme |
|
|
Imbert Pauline*, 49, p. 92
Over de muziek in het programma ‘De tijd van toen’ op de B.R.T. |
|
|
De wetten van Guy van Hoof*, 51, p. 88-89
Over diens De wetten van Copernicus |
|
|
Godsdienstles geven? Vandaag*, 51, p. 90-91
N.a.v. Norbert de Beule, Rockoco = ?Quarant Dash?, 1987, 2 |
|
|
De Martelaere Pierrette*, 51, p. 91
Over de radiozender Studio Broekzele |
|
|
‘De grote boodschap’ van Hendrik Boonen*, 52, p. 90 |
|
|
GEERTS, Roger
‘Fabuleuze gedichten’ van Francis de Preter*, 49, p. 82-84 |
|
|
HOOF, Guy van
Filip Tas, debuut met vertraging [Azalealaan]*, 52, p. 86-87 |
|
Bezeten door aforismen, Georges van Acker*, 52, p. 90-91
Over diens Bezeten van vrijheid & John Heuzel, Georges van Acker. ‘Een kollektief geweten kan tot kollektieve waanzin leiden’ |
|
|
De droom van een koning, 52, p. 91-92
Klaus Mann, Het getraliede venster. Novelle. Inl. & vert.: Léon Hanssen |
|
|
Amras [1964], van Thomas Bernhard onweerstaanbaar*, 52, p. 92-93 |
|
|
JESPERS, Henri-Floris
Uit de kroniek van de kunstenaarsfamilie Jespers, 51, p. 3-21 -Met prtn.
De onbekende voorouder beeldhouwer [Emiel Jespers], p. 3-12 - Met ill. |
Floris Jespers en ‘Le Centaure’, p. 13-21 Met prttek.: Henri-Floris Jespers |
|
|
|
KEMPEN, Michiel van
Tussenstroomse schrijvers. De literatuur uit Suriname, 52, p. 71-83
Lezing gehouden tijdens de Latijns-Amerika-dagen in het Tropenmuseum te Amsterdam, op 25 september 1988 |
|
|
|
PRETER, Francis de
De literaire goeroe's van Humo*, 51, p. 94-95
Over Humo en de literatuur, i.c. de poëzie |
|
|
Ah, een boek over muziek*52, p. 87-88
Karel van Eycken, Bohuslav Martinu [1890-1959] |
|
|
Rob Goswin, oude wijn in nieuwe zakken*, 52, p. 88-89
Indien ik vliegen kon. Gedichten |
|
|
|
RENAUD
De rechten van de mens*, 52, p. 93-94
‘Les droits de l'homme’ door grote namen uit het stripverhaal |
|
|
| |
| |
VANDEWALLE, Rose
Reactie op een reactie (Alleen voor heren)*, 49, p. 85
Reactie op Kris Geerts' reactie (1988, 47, p. 86) op haar lezersbrief in de Antwerpse Morgen over Deus ex Machina = een mannenbastion |
|
|
|
VERMEULEN, Marcel
Wie leest Van Ruysbeek?*, 51, p. 89-90
Erik van Ruysbeek, Bronnen van het nu. Gedichten |
|
Mark Meekers: ‘Ongeneeslijk feest’ [Gedichten]*, 51, p. 92 |
|
| |
V. Illustratie
Caritat, Béatrice de, 51, p. 65-75Ga naar voetnoot11 |
Eecken, Dirk van der, 49, p. 69-80Ga naar voetnoot12 |
Everaert, Jeanne, 52, p. 61-69Ga naar voetnoot13 |
Ridder, Hélène de, 51, p. 43-53Ga naar voetnoot14 |
Schuylenbergh, André van, 52, p. 35-43Ga naar voetnoot15 |
Wessing, Koen, 49, p. 25-38Ga naar voetnoot16 |
| |
Bijzonder nummer
Jubileumnummer: Beeld en taal
(nr. 50, 134 p.)
Inleiding
GEERTS, Leo
Of-of of en-en?, p. 1-2
Werk van 10 Vlaamse kunstenaars die én als plastisch én als literair kunstenaar bedrijvig zijn |
|
|
|
HEYMANS, Rika
Beeld en taal, p. 2-13
Over ‘de beeldende vermogens van het woord en de taal van het gelezen schilderij’; met voorbeelden: Hieronymus van Alphen, Het hondje + ill. & Oskar Kokoschka, Höre es nicht + ill. |
|
|
| |
Tekst en beeld
BRAK, Piet
Rorschach, p. 15-23
Huis te Stekene: ‘Aan de tuin voeg ik’ p. 17 |
Museum van Hedendaagse Kunst (voor Jan Hoet): ‘met een droom in gips’ p. 17 |
|
|
| |
| |
Verdrinking: ‘Boven zijn lichaam’ p. 18 |
Schrijnwerker: ‘In zijn beweging’ p. 18 |
Echtscheiding: ‘Ontstellend hoe’ p. 18 |
|
|
Beeld, p. 19, 21, 23 |
|
|
CLAUS, Hugo
Beotië [tekst in het beeld], 11 p. tussen p. 24 en 47 |
|
|
COLMAN, Ludo
Het land dat we zien is niet van weleer, p. 47-50
1. | ‘Vanuit de vormen’ p. 49 |
2. | ‘In mijn handen’ p. 49 |
3. | ‘Ik open mijn hand’ p. 49 |
4. | ‘Ik zit in een glazen kooi’ p. 49 |
1. | ‘Beneden mij ligt de springvloed’ p. 50 |
2. | ‘Kijk het braakland heeft’ p. 50 |
1. | ‘Geef mij de ochtend’ p. 50 |
|
|
Beeld, p. 51, 53 |
|
|
D'HAESE, Lebuïn
Triestig in de kou, p. 55-57
Dood beest: ‘Dood beest,’ p. 57 |
De hand in de nacht: ‘Werd ik triestig in de kou’ p. 57 |
Alleen: ‘In het nog niet donkere bewoog’ p. 57 |
|
|
Beeld, p. 59; 61; 63 |
|
|
EYSKENS, Mark
Politicus met pen en penseel, p. 65-70
De gouden labrador: ‘De hond bewaakt de dagen en de nachten’ p. 67 |
Als ooit de ochtend valt...: ‘Als ooit de ochtend valt over de stad’ p. 68 |
Herwonnen paradijs: ‘Wij waren ballingen vol van genade’ p. 69 |
De ruiter en de dood: ‘Een ruiter reed door't landschap van zijn dromen’ p. 70 |
|
|
Beeld, p. 71, 73, 75 |
|
|
FABRE, Jan
Theaternotities [beeld en tekst], p. 77, 79-84 |
|
|
GEERTS, Leo
Oude Russische graven (collages en tekst), p. 85, 87-91 |
|
|
ROOBJEE, Pjeroo
Elzasiaanse liederen, p. 93-98
1. | ‘Weet je nog, die maand onder de broeikas van de papieren maan,’ p. 95 |
2. | ‘Al spreek ik’ p. 95 |
3. | (Een lied van de straat): ‘De kleine straatjongen’ p. 96 |
4. | ‘Uren staren naar de muren’ p. 96 |
5. | (Het lied Van Meraud), p. 97-98
(1). | ‘Ik hou van jou, zwerfkat, lelijke engel in de kou,’ p. 97 |
(2). | ‘Op de maat van Verdriet’ p. 98 |
|
|
|
Beeld, p. 99, 101, 103 |
|
| |
| |
TAS, Filip
Meneer Hopper en de centen, p. 105-113 |
|
Beeld: [foto's], p. 115, 117, 119 |
|
|
VELDE, Wannes van de
Krabbels en schetsen: [beeld en tekst], p. 121-133 |
|
|
-
voetnoot1
- Bekroond door de Belgische Federatie voor Kledingnijverheid in de wedstrijd ‘Poëzie en Mode’ te Brussel 1988
-
voetnoot2
- Opdracht: Aan H.S.; inleidende noot, p. 25
-
voetnoot4
- Met recepten uit ‘Het spaarzame keukenboek’ van Gauderlier [lees: Cauderlier]
-
voetnoot5
- Geïnspireerd op de tekening ‘Het paar’ van Gust de Smet
-
voetnoot6
- Met Russische tekst naast de vertaling
-
voetnoot9
- Vertaald door Jan de Meyer & Marc Pauwels
-
voetnoot10
- De titels met * behoren tot de rubriek: Kankerpaviljoen
-
voetnoot11
- Met tekst ‘Papier als boekobject’ door Armand Calders, p. 65-66 - Met prt.
-
voetnoot12
- Met tekst van Nic van Bruggen uit Vlaanderen Morgen (1988, 4, p. 45-46), p. 69-70
-
voetnoot13
- Met tekst ‘Keramiek tussen mens en natuur’ door Armand Calders, p. 59-60 - Met prt.
-
voetnoot14
- Met gegevens en autobiografische tekst ‘De wereld’, p. 43; 43-44 - Met prt.
-
voetnoot15
- Met inleidende notitie door Armand Calders, p. 33-34
|