| |
| |
| |
Deus ex Machina
Driemaandelijks tijdschrift voor hedendaagse kunst
Opgericht in 1977
Redactie:
Marc Bruylants, Armand Calders, Francis de Preter, Jef de Smet, Roeland P. D'Haese, Kris Geerts, Leo Geerts, Roger Geerts, Karel Ooms, Tjen Pauwels, R.I.M. Verhelst
Eindredactie: Francis de Preter, Tjen Pauwels
Redactiesecretariaat:
Tjen Pauwels, Antwerpse Steenweg 122, 2700 Sint-Niklaas
Verantwoordelijke uitgever:
Kris Geerts, Dorp-Oost 67, 2730 Zwijndrecht
Jg. XII, |
nr. 45: |
jan.-febr.-maart 1988, 96 p. = Italië |
|
nr. 46: |
juni 1988, 100 p. = Suriname |
|
nr. 47: |
sept. 1988, 96 p. = DDR |
|
nr. 48: |
dec. 1948, 95 p. |
| |
I. Poëzie
BERENDS, Gerard
[Gedichten], 48, p. 58
Zwaaien |
Hoewel ik gisteren: ‘hoewel ik gisteren gewoon thuis’ |
|
|
|
BOELAERT, Hugo
Ter kennisgeving, 46, p. 69
‘Ter kennisgeving gaf zij mij’ |
|
|
|
BRUGGEN, Nic van
[Gedichten], 45, p. 66-67
Meisje met hermelijn, Leonardo: ‘Je hand is zachtheid zonder bezit’ p. 66 |
Gedicht zonder einde: ‘Ik spreek een zachter taal nu’ p. 67 |
Zacht gezegd: ‘Angst om herkenning ken ik niet’ p. 67 |
|
|
|
CLEMENT, Jan
[Gedichten], 48, p. 41-42
De stoel staat voor het raam: ‘de stoel staat voor het raam, kijk’ p. 41 |
Daar moet het zijn: ‘daar moet het zijn, waar het licht in schoven’ p. 41 |
Ga nu: ‘Ga nu. Slaap’ p. 42 |
Eerst was er de witte kamer, p. 42 |
|
|
|
COOLS, Achilles
[Gedichten], 48, p. 59-60
De pientere roodborst en ik: ‘Met gebaren die soms liefde waren’ p. 59 |
Wilde pracht: ‘Terwijl Aurelia naar de guldenroede reikt’ p. 60 |
Dek me toe: ‘In het varenbed kwam ik haar tegen,’ p. 60 |
|
|
| |
| |
DEKONING, Ivo
[Gedichten], 45, p. 61-62
Hofhouding van een graaf: ‘de graaf loopt om’ p. 61 |
De generatiekloof: ‘wat’ p. 62 |
|
|
|
EYGEN, Hubert van
[Gedichten], 48, p. 50
Vervoer: ‘Ik heb nooit willen geloven’ |
Dromers: ‘Men zegt dat poëzie’ |
|
|
|
GEERTS, Kris
Vulcanus 2000, 48, p. 46-47
‘Zeven tandvullingen. Een zilveren knie.’ |
|
|
|
HOOF, Guy van
Vertraagd verkeer, 45, p. 23-25
‘Het vertrek een valluik achter mij’ p. 23 |
‘Slagvelden weerspiegeld in de wolken’ p. 23 |
(Voor Johan Deboes): ‘Een lijn van licht onderstreept’ p. 24 |
‘De Arno heeft veel bloed gewassen’ p. 24 |
‘Heb ik een tweede vaderland’ p. 25 |
‘In het baptisterium is het koel geworden’ p. 25 |
‘De ontdekkingen van een stad staan niet’ p. 25 |
|
|
|
JONCKERS, Jessica
[Gedichten], 46, p. 66-68
Regenbui: ‘over mij heerst de vreemde vrede’ p. 66 |
En toch blauwer: ‘Te meer daar ik geen tijd genoeg had’ p. 67 |
Op zijn handpalm N.B.: ‘Omdat ik zeker wist dat ik me’ p. 68 |
|
|
|
LUCULLUS jr.
De spaarzame burgerkeukenGa naar voetnoot1
Een stel malse kikkerbillen: ‘In het biesbos goed verdoken’ 45, p. 95 |
Bij de dood van een lampreel: ‘Kraaloog onder 't gele brembos’ 46, p. 100 |
LEscargot au Pouvoir: ‘Berg of halfgod moet ik lijken’ 47, p. 96 |
Appels verteren, bloesems vergaan...: ‘Zei de appel in de boomgaard’ 48, p. 95 |
|
|
|
PEYS, Ilse
[Gedichten], 45, p. 63
Orkaan: ‘Hoge wind’ |
Ver-gelijk: ‘Voor wie geen trein nemen kan,’ |
|
|
|
PRETER, Francis de
[Gedichten], 48, p. 39-40
Amadeus: ‘Twee hobo's schuiven over het ijs’ p. 39 |
Abendempfindung: ‘Een langgerekte noot, om de dood’ p. 39 |
Huis te Bernum: ‘In dit geruisloze huis’ p. 40 |
Landschappen: ‘Landschappen hebben vaak een volmacht’ p. 40 |
|
|
|
ROELS, Bert
Hout, 48, p. 49
1. | Schaven: ‘Schavend krul na krul’ |
2. | Plank: ‘Zo vaak verzaagd, verstapeld’ |
3. | Tak: ‘Waar sterkte en spanning’ |
|
|
| |
| |
SEYMUS, Alfons
Mijn vader, 19de-eeuws troubadour, 46, p. 70
|
|
|
SNEYERS, Koenraad
Seamus Heaney, GedichtenGa naar voetnoot2. Vert.: K. Sneyers, 46, p. 51-57
Gravend; Sint Franciscus en de vogels, Steigers; Volgeling, p. 53; 55; 57 |
|
|
|
VELDE, Wannes van de
Sint-Martens-Latem, 48, p. 48
|
|
|
XXX
Vladimir Kokolia, [Gedichten]Ga naar voetnoot2. Anonieme vert., 45, p. 27-28
Boven beneden, Suiker en zweep, p. 27 |
De ruiter, Het hoofd in de ring, p. 28 |
|
|
| |
II. Proza
BOUDENS, Luc
De Bruynooghes. Uit: Vrijdag, visdag, 45, p. 50-58 |
|
|
BRIDTS, Leo
|
|
DENOO, Joris
In Oeteldonk, 45, p. 64-65 |
|
Gij die wegneemt..., 48, p. 84-86 |
|
|
GEERTS, Kris
|
|
GILS, Gust
Drie erotisch getinte verhalen. Uit: Lurven inbegrepen, 48, p. 43-45
Michelangelo in ballingschap, p. 43-44 |
Een vooruitziende vrouw, p. 44 |
Een huis van verregaand lichte zeden, p. 44-45 |
|
|
|
NIJS, Bob de
Maria Aurèlia Capmany, Nummius Dexter Optatus, Paus van Rome (308-310). Uit: Coses i noses. Vert.: B. de Nijs, 46, p. 59-63 |
|
|
PEETERS, Marnix
|
|
POMMERANS, Piet
Het gebeurde in de Balkan, 47, p. 86 |
|
|
POT, Herman de
De bushalte, 48, p. 79-80 |
|
| |
| |
RENAUD
Raskar Kapak, 48, p. 61-66 |
|
|
ROMBOUT, Peter
Martyn Burke, Een kort verhaal. Vert.: P. Rombout, 46, p. 49-50 |
|
| |
ALSTEIN
De duistere dromen van een mens*, 46, p. 97-99
Mario Praz, Het verdrag van de slag (It.: 1972) |
|
|
|
BERENDS, Gerard
Toneel*, 45, p. 94
Ideeën voor een avondvullend drama |
|
|
Schrijven of het eten van kip*, 46, p. 96-97
De schrijver/de lezer/het verhaal |
|
|
Smaak [en smaakontwikkeling]*, 47, p. 94-95
|
|
|
BOCK, Leo de
Over ‘Liefde in tijden van cholera’ door Gabriel Garcia Marquez*, 46, p. 89-90 |
|
|
DAEMS, Luc
Morgen zingt de Timalia (door Irina van Goeree), 48, p. 51-57 - Met prttek. |
|
|
DEKONING, Ivo
‘Veronica’ [van Guy Didelez] stemt af op ‘groot’ publiek*, 48, p. 94 |
|
|
GEERTS, Kris
Schaamteloos schrijf ik mij/schoon*, 45, p. 85
Nic van Bruggen, Leeftijd |
Peter Verhelst, Obsidiaan |
|
|
Stil geluk*, 45, p. 86
Bij het lezen van Edw. Gibbons The decline and fall of the Roman Empire |
|
|
Onbekende briefwisseling tussen Georg Muche en Paul van Ostaijen, 46, p. 5-10
Inleiding (p. 5) tot de publikatie in facs. van drie van de brieven van Muche aan Van Ostaijen d.d. 12 en 26 Dez. 1919, 16 Juni 1920 |
|
|
De Blaes Hendrik*, 46, p. 92-93
Over de reclamespotjes van de Nationale Loterij op de TV |
|
|
De dans der metaforen (door Roger Geerts)*, 46, p. 95 - Met prttek. |
|
Alleen voor heren (reactie op een bastonnade)*, 47, p. 86
Reactie op een lezersbrief van Rose Vandewalle in de Antwerpse Morgen, waarin ze Deus ex Machina verwijt een mannenbastion te zijn |
|
|
De nieuwe leesbaarheid [Luc Boudens, Vrijdag,visdag]*, 47, p. 90 |
|
| |
| |
Zo Kurt als Kohler*, 47, p. 91
N.a.v. de heruitgave van diens twee werken en de aankondiging van een zgn. derde i.s.m. Carl Einstein |
|
|
Wintertype C2*, 47, p. 94
N.a.v. ‘oneerlijke’ reacties op Deus ex Machina |
|
|
Jozef Cantré. Een kunstenaar en de Nieuwe Orde, 48, p. 3-6
Inleiding bij de documenten over oorlog en repressie in het Cantré-archief in het bezit van de zoon (facs. p. 7-26) |
|
|
De Meulder Vespasienne*, 48, p. 92
Over boertige programma's op de Vlaamse TV |
|
|
Over een voor- en een achterpagina*, 48, p. 93-94
Over auteurs die vergeten dat ze in Deus ex Machina gepubliceerd hebben, i.c. Victor Vroomkoning |
|
|
|
GEERTS, Leo
De parawaanzin van het kind*, 47, p. 87-88
Gust Gils, Zanger met zuurstofmasker |
|
|
Nieuwe satire van Hermann Kant*, 47, p. 91-93
Die Summe. Eine Begebenheit |
|
|
Humo en het Engels van Bea*, 48, p. 92-93
Reactie op sommige uitspraken in Humo; reden waarom hij medewerkt aan periodieken van verschillende strekking |
|
|
|
GEERTS, Roger
Jozef Cantré, houtsnijder en beeldhouwer, 48, p. 26-30 - Met ill. p. 26, 29, 30 en portfolio p. 31-38 |
|
|
HOOF, Guy van
Cingel [van de Arbeiderspers], een reeks van de kenner*, 46, p. 86-89
Botho Strauss, Opdracht [Die Widmung, 1977] |
Paul Theroux, Sneeuw in Londen [London snow, 1980] |
Voltaire, Candide of het optimisme (Ned.: 1987, 7de dr.] |
|
|
Met het oog op [Georges] Bataille*, 46, p. 93-94
Het oog [L'histoire de l'oeil, 1927]. Vert.: Paul Claes |
|
|
|
NYSSEN, W. & GEERTS, Kris
Georg Muche ‘werktuig van het wereldwezen’, 46, p. 11-15
Muche/Bauhaus/dadaïsme/Der Sturm van Herwarth Walden; Muches correspondentie, met de drie vermelde brieven uit 1915 aan Sophia van Leer, Waldens secretaresse (p. 15-16) |
|
|
|
PRETER, Francis de
Son[n]etten en kwartetten. (‘Wahlverwandschaften’ tussen muziek en literatuur), 45, p. 91-93
N.a.v. Ik ben gestemd om een sonnet te maken. Bloemlezing uit de poëzie der Tachtigers. Samenst. en inl.: Harry G.M. Prick |
Vb.: Herman Gorter, ‘Dag is muziek van wisselende dingen’ (p. 93) |
|
|
Natuurpoëzie*, 47, p. 86-87
Achilles Cools, Sterreschot (met eigen ill.) |
|
|
| |
| |
Karel van den Oever: poète maudit*, 47, p. 88-89
N.a.v. Verzameld werk I. Inl.: R.F. Lissens |
|
|
|
THUYSBAERT, H.
Exclusief: vraaggesprek met Lucullus jr.*, 46, p. 84-86 |
|
|
VERBEELEN, Lieve
Papier als autonome kunst, 46, p. 17-24 - Met ill. |
|
|
VERMEULEN, Marcel
De apocalyps volgens Alfred Kubin*, 46, p. 91-92
Die andere Seite. Ein phantastischer Roman (1909). Vert.: Pé Hawinkels, Aan gene zijde |
|
|
| |
Beyssens, PatriciaGa naar voetnoot5, 46, p. 73-81 |
Bruylants, Marc, 46, omslag, p. 3, 35, 39, 49, 59, 83; 47, p. 83Ga naar voetnoot6 |
D'Haese, Lebuin, 45, p. 59Ga naar voetnoot6 |
Ghekiere, Joris, 48, p. 69-77 |
Groenen,JeanGa naar voetnoot7, 47, p. 21-31 |
Jouret, Walter, 48, p. 89Ga naar voetnoot6 |
Kokolia, VladimirGa naar voetnoot8, 45, omslag, p. 29-47 |
Mostien, Christel M.J., 45, p. 29-47 |
Pirana, 45, p. 83, 84, 86, 87-90 |
Vanneste, Pieter, 47, p. 53-63 |
Verbeelen, Lieve, 46, p. 27-33 |
Zak, 47, p. 87, 91, 93, 94, 95 |
| |
Bijzondere gedeelten
Voorbij de Arno de vlucht van witte wolken
(nr. 45, p. 3-22)
Inleiding
DENISSEN, Frans
Van olijven en zilveren populieren, p. 11-12
Inhoud van het nummer: drie dichters die niet voorkomen in Catharina Ypes' gelijknamige bloemlezing (1960), hier vertaald door een werkgroep Italiaanse poëzie van de Katholieke Vlaamse Hogeschool Antwerpen, en een jong prozaschrijver |
|
|
| |
| |
| |
Poëzie
Vincenzo Cardarelli, Meeuwen, p. 16 |
|
Aldo Palazesschi, Wie ben ik?, p. 15 |
|
Giuseppe Ungaretti, Uit: L'Allegria (1914-1919), p. 13-14
San Martino del Carso, De mooie nacht; Wake, p. 13; 14 |
|
| |
Proza
Antonio Tabucchi, Uit: II gioco del rovesio (1981). Inl.: Joost Albers; vert.: Werkgroep Italiaans proza K.V.H. Antwerpen, p. 17; 18-22
Dolores Ibarruri huilt bittere tranen |
|
| |
Kritische bijdrage
Eugenio Montale, Is poëzie nog mogelijk? Vert.: F. Denissen, p. 4-10
Toespraak tot de Zweedse Academie bij de uitreiking van de Nobelprijs |
|
| |
Suriname
(nr. 46, p. 35-47)
Poëzie
Albert Alleyne, [Gedichten], p. 42-43
Broeders aan de overkant: ‘Ze zullen je aanzetten’ p. 42 |
Op een afstand, p. 43 |
|
|
Mahendrepersad Jeewan, Bedroefd ben ik, p. 45 |
|
Rickardo Melcherts, Als ik jou zie, p. 44 |
|
Asha Devi Ramgoelam, [Gedichten], p. 46
Op de saaiheid: ‘Auto's ratelen voorbij’ |
Duisternis: ‘Het is zo duister’ |
|
|
Kenneth Stein, Nu moet ik mankend, p. 47 |
| |
Proza
Elvira Rijsdijk, Ankerloos, p. 39-41 |
| |
Kritische bijdrage
GEERTS, Leo
Suriname: De dichter als ‘getuige à décharge’, p. 35-38
Orlando Emmanuels, Getuige à décharge [Gedichten] en diens betrokkenheid bij de Surinaamse werkelijkheid van 1986-1988 |
|
|
| |
| |
| |
DDR. Schipperen tussen plicht en neiging
(nr. 47, p. 1-20; 33-52; 65-82)
Poëzie
Uwe Grüning, Een cirkel van vuur. Inl. & vert.: Annemie Segers, p. 41; 42-44
Ararat; Autokerkhof, Achter de spiegels; Dood leven, p. 42; 43; 44 |
|
| |
Proza
Günter de Bruyn, Uit: Neue Herrlichkeit (1984). Inl.Ga naar voetnoot9 & vert.: Luc van den Branden, p. 11-13; 14-20
Hoog bezoek; Zondags uitstapje, p. 14-18; 18-20 |
|
|
Jury Brezan, Bild des Vaters (1982): Hoofdstuk 1. Inl.Ga naar voetnoot10 & vert.: Anne Verbeeck, p. 33-35; 35-40 |
|
Christoph Hein, Uit: Einladung zum Lever Bourgeois. Inl.Ga naar voetnoot11 & vert.: Patricia Linden, p. 65; 66-70
Nachtrit en vroege morgen; De weduwe van de metselaar, p. 66-69; 69-70 |
|
|
Hermann Kant, Op een weg. Uit: Auf einer Strasse. Inl.Ga naar voetnoot12 & vert.: Catherine de Preter, p. 45-48; 49-52 |
|
Helga Schubert, Uit: Das verbotene Zimmer & Lauter Leben. Inl.Ga naar voetnoot13 & vert.: Hilde van Nerum & Annemie Segers, p. 71-72; 73-81
De verboden kamer; Mijn alleenstaande vriendinnen, p. 73-79; 80-81 |
|
| |
Kritische bijdragen
GEERTS, Leo
Vertalen, de nieuwe slavernij?, p. 82
‘Een ongewaardeerd specialisme’; over de vertalersopleiding aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool Antwerpen o.l.v. Aline Dereere |
|
|
|
SEGERS, Annemie
Vijf brieven aan Achmed. DDR en literatuur, p. 4-10
Gedateerd: Erfurt (waar een zomercursus wordt bijgewoond), 20 augustus 1985 Eerste brief: DDR, p. 4-5 |
Tweede brief: Tendenzen in de jongste DDR-literatuur, p. 5-7 |
Derde brief: Vrouwen, p. 7-8 |
Vierde brief: Historische receptie], p. 8-9 |
Vijfde brief: Kinder- en jeugdliteratuur, p. 9-10 |
|
|
|
-
voetnoot1
- Met recepten uit Het spaarzame keukenboek
-
voetnoot2
- Vertaling naast oorspronkelijke tekst
-
voetnoot2
- Vertaling naast oorspronkelijke tekst
-
voetnoot3
- De titels met * behoren tot de rubriek: Kankerpaviljoen
-
voetnoot4
- Met biografische gegevens over Ghekiere, Mostien, Vanneste, Verbeelen
-
voetnoot5
- Met prt.; notitie door Stefan Hertmans, p. 71
-
voetnoot6
- Genummerde en gesigneerde offset-multiple
-
voetnoot6
- Genummerde en gesigneerde offset-multiple
-
voetnoot7
- Inl.: ‘Assemblages van houtafval’ door Leo Geerts, p. 21
-
voetnoot6
- Genummerde en gesigneerde offset-multiple
-
voetnoot8
- Met inleiding door Milos Vojtechovsky, p. 48-49
-
voetnoot9
- ‘Günter de Bruyn. Schipperen tussen plicht en neiging - het een met al meer succes dan het andere’
-
voetnoot10
- ‘Een nationale minderheid: de Sorben’; ‘Jury Brezan en zijn werk’
-
voetnoot12
- ‘Electricien, voorzitter van de schrijversbond’
|