Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1987

[p. 39]

Deus Ex Machina

Tijdschrift voor hedendaagse kunst
Opgericht in 1977

Redactie: Marc Bruylants, Armand Calders, Francis de Preter, Jef de Smet, Roeland P. D'Haese, Kris Geerts, Leo Geerts, Roger Geerts, Karel Ooms, Tjen Pauwels, R.I.M. Verhelst

Eindredactie:
	Nr. 41:	Francis de Preter, Kris Geerts
	Nr. 42:	Francis de Preter, Tjen Pauwels, Leo Geerts
	Nr. 43-44:	Francis de Preter, Tjen Pauwels
Redactiesecretariaat:		Tjen Pauwels, Antwerpse Steenweg 122, 2700 Sint-Niklaas
Jg. XI,	nr. 41:	jan.-febr.-maart 1987, 104 pp. = Een boeketje boterbloemen?
	nr. 42:	april-mei-juni 1987, 104 pp. = Korjalen, jeeps, ravijnen en letteren
	nr. 43:	juli-aug.-sept. 1987, 100 pp. = Een halve eeuw Noorse poëzie
	nr. 44:	okt.-nov.-dec. 1987, 108 pp.

I. Poëzie

ADAMS, Wilfried (H)eden [Drie haikoes], 43, p. 33

ANDALOU, Koen F. Gedichten Rotonde: ‘De Derwisj draait’ 41, p. 43 Geborchte^1: ‘Galgroene zijde’ 41, p. 43 Magistraal: ‘Een vlindervirtuoos’ 41, p. 79 Uiteindelijk, 41, p. 79 Bezoek: ‘Ze kwamen’ 43, p. 78 Thuiskomst: ‘Op zijn paard’ 43, p. 78 Babylon, 43, p. 78

ANDRIES, Paul Een vrouw verloor ik nooit (slechts de aloude beweging), 44, pp. 64-65 1. ‘De nacht is koud’ p. 64 2. ‘Nachtlicht kleeft je borsten aan de muur’ p. 64 3. ‘Jij lag met je benen op tien voor twee’ p. 64 4. ‘Jij loopt gesmeerd in mijn kamwielen,’ p. 65 5. ‘Ik had je zo graag’ p. 65

1 Opdracht: Voor Riane

[p. 40]

BEERTEN, Vera [Gedichten], 43, pp. 35-36 ‘Bang ben ik als je ogen niet meer kijken’ p. 35 ‘Wij de blinde uitwijkers naar het woord’ p. 36 De pre-Berlijnse muur: ‘Jij liet hem minzaam zwellen in zijn ergernis’ p. 36

BRANDE, Leopold M. van den [Gedichten], 43, pp. 29-30 Liefste toen wij nog geen lichamen hadden, p. 29 1. ‘Liefste toen wij nog geen lichamen hadden,’ 2. ‘toen, tussen wanden en ingewanden, zijn’ Het gedicht zwijgt, p. 30 ‘Het gedicht zwijgt tot iemand het leest’. Over de betekenis van het woord^1. Uit: De kooi van Faraday, p. 30 ‘Zoals mijn lichaam ze me leerde’

CAUTER, Lieven de [Gedichten], 44, pp. 40-42 Zwitserland: ‘In Zwitserland staan’ p. 40 De olifant en de bidsprinkhaan: ‘Een mantis at een olifant,’ p. 41 Van de parel en het zwijn: ‘Het begint er op te lijken,’ p. 42

DEMYTTENAERE, Wouter Haikoe, 43, p. 33

DENOO, Joris [Gedichten], 44 Oomzeggen: ‘Houden van de januarimaand’ p. 63 Oudjaar, lang geleden: ‘Soms had je aardig de pest in’ p. 66

EYGEN, Hubert van Bewustwording, 43, p. 33 ‘Heb je ooit een dikke lip gezien’

GEERTS, Leo [Gedichten], 44, p. 43 Winter: ‘snerpt de tram op kille ijzers’ Park: ‘de kreten der eenden zo eenzaam zijn’

HENSEN, Herwig Kurt Tucholsky, Liederen. Vert.^2: H. Hensen, 44, pp. 3-13 Kus de fascisten; Ballade: ‘De rector liep nogal hoogrood’, p. 4; 5 De geslachtsloze; Lied van de lusteloosheid, p. 6; 7 Terugkeer naar de natuur; Het bondslid; De Graben, p. 8; 9; 10 Nadien; Buig; Rode melodie, p. 11; 12; 13

LEIJNSE, Gaby ‘Het riet heeft’, 41, p. 48

1 Opdracht: Voor Leonard Nolens

2 Met inleiding door Leo Geerts, p. 13

[p. 41]

LUCULLUS jr. A sad and sorry lobster story^1, 44, p. 105 ‘Achter uit en niet geweifeld!’

PIETERS, Philippe [Gedichten], 43, p. 79 Timide voyeurs: ‘Ook in deze stad’ Het afscheid: ‘Deze lente kwam zoals alle lentes:’

RAACHE, Ilya [Gedichten], 43, pp. 31-32 Voor T.: ‘De eerste glimlach schiep de wereld,’ p. 31 Verklaring waarom ik niet liefheb: ‘De gipsbeelden in de tuinen van Europa,’ p. 32

SEYMUS, Alfons Eerlijk voor langenduur (Quercus petraea), 43, p. 34 ‘Naarmate de landwegen’

TRITSMANS, Marc [Gedichten], 43, p. 77 Zwanger: ‘ook al glimlachen ze niet’ Contact: ‘vier maanden nadat je’

1 Met recept voor zeekreeft (homard) uit Het spaarzame keukenboek

II. Proza

BOUDENS, Luc De Kurpinski's, 43, pp. 38-57

GEERTS, Kris De praktijk van het anarchisme, 41, pp. 81-84 Het middellandse meer, 44, pp. 57-61

JANSSENS, André De omweg, 41, pp. 41-43 Het begin. (Uit de bundel: Een vlucht van één dag), 43, pp. 71-76

PRETER, Francis de De laatste Habsburger, 41, pp. 77-79

SEGERS, Annemie Günther de Bruyn, Märkische Forschungen. Erzählungen für Freunde der Literaturgeschichte (1978). (Fragmenten). Vert.^2: A. Segers, 44, pp. 72-82 Voorspel in de schouwburg, pp. 72-74 I. Ontmoeting in het bos; II. De vergetene; XX. Stenen, pp. 74-76; 76-80; 80-82

TAS, Filip Een potloodtekening, 44, pp. 29-38

2 Prepublikatie uit de vertaling: Onderzoek in de Mark Brandenburg. Een verhaal voor de vrienden van de literatuurgeschiedenis

[p. 42]

IV. Kritische bijdragen¹

BAKKERS, Ingrid Vaclav Hável: Brieven aan Olga. Overdenkingen uit de gevangenis*, 44, pp. 99-102

BERENDS, Gerard [Beschouwingen]*, 43, pp. 96-97; 44, p. 94 Kunst bijvoorbeeld; Dichten

BOCK, Leo de Jong Vlaams verhaaltalent Mooie goden en alle dertien goed?*, 41, pp. 91-94 Over de verhalenbundel Mooie jonge goden

DAEMS, Luc De oerelementen in het werk van Gery Florizoone. Aan de reiger bij zijn allerlaatste vlucht, 41, pp. 47-64 - Met prttek.: M. van den Bussche; met bibliografie

DWARSLEZER Hollanders mogen (nog) overal vrij rondlopen*, 41, pp. 96-97 Michel van der Plas, Hier rijdt een domme buitenlander Wim Zaal, Vlak bij Vlaanderen - (o.a. over Frans Buyle) Pablo Nerudafonds [Poëziereeks]*, 41, pp. 98-100 Mark Braet, Verdriet waar men op danst Paul Celan, De bloeiende steen. Keuze & vert.: Paul Vanderschaeghe Achille Chavée, [Ik ben een oude roodhuid]. Vert.: Frank de Crits Jan van der Hoeven, Knoop voor knoop Pablo Neruda, Spanje in het hart [o.t.: Espana en el corazon, 1956]. Vert.: Mark Braet & Bart Vonck Bart Vonck, Tijdgenoot: wandelaar No pasaran. Bloemlezing uit het Spaanse verzet. Samenst. & vert.: Bart Vonck

GEERTS, Kris ‘Van het gebroed der Papen, verlos ons vaderland...’*, 43, pp. 91-92 Reactie op John Heuzel, De tonsuur maakt de dichter, in Kruispunt (XXVI, 1987, 106, pp. 30-31) ‘Hakt hem het hoofd af, den schurk, het is een redacteur!’ (naar Goethe)*, 43, pp. 97-98 Over de nieuwe generatie Yang-redacteuren en hun houding tegenover medewerkers in nr. 132 (jan. 1987)

GEERTS, Leo Satirische collages, 41, p. 103; 43, p. 99; 44, p. 107 Jef Geeraerts; Daisne-Lampo; James Joyce en L.P. Boon W.F. Hermans, De man van zes miljoen*, 44, pp. 91-93 Martien J.G. de Jong, De waarheid (?) omtrent Richard Simmillion of de onvoltooide autobiografie van Willem Frederik Hermans

1 De titels met * behoren tot de rubriek: Kankerpaviljoen

[p. 43]

GEERTS, Roger Eeuwig jonge poëzie*, 43, pp. 89-90 Rutebeuf, Gedichten, Gebloemleesd, vert. en geannoteerd door Clem Schouwenaars Wie is de man achter het boek?*, 43, pp. 90-91 Karel Jonckheere, Vraag me om geen leugens

HOOF, Guy van Kroniek van de arme minnaars* Frans Buyens, Tijd om gelukkig te zijn, 41, pp. 88-91 Alberto Moravia, De onverschilligen (o.t.: Gli indifferenti, 1929), 43, pp. 86-89 Javier Tomeo, Geliefd monster [o.t.: Amado monstruo, 1986] Literatuur uit de D.D.R. Günther de Bruyn, 44, pp. 68-71 Zie ook: Proza, sub: Segers, Annemie Literatuur in marmer*, 44, pp. 87-88 Marguerite Duras, De namiddag van meneer Andesmas [o.t.: L'après-midi..., 1979] Luigi Pirandello, De weduwnaar [5 verhalen uit: La vita nuda, 1911] Dylan Thomas, Avonturen aan den lijve [o.t.: Adventures in the skintrade, 1955] De decadenten*, 44, pp. 89-90 Jean Lorrain, Verhalen van een etherdrinker (Fr.: 1975) J. van Oudshoorn, Pinksteren (1929; herdt.: 1985) Het meisje dat God wilde zijn (met dank aan Tjen Pauwels)*, 44, pp. 95-99 Sylvia Plath, Brieven naar huis [o.t.: Letters home, 1977]

OOMS, Karel Betaalbare poëzie in het Osterriethhuis te Antwerpen*, 44, pp. 102-104 Leo Bridts, Roosjes parfum (Bergmannetjespocket 3) Kris Geerts, De schoonheid volgens nachtigalen (Bergmannetjespocket 4)

PRETER, Francis de Kankerpaviljoen, 41, p. 85 = 43, p. 83 = 44, p. 85 Vervangt de rubriek Uit de Congo; ‘Een paviljoen dus (d.w.z. rubriek) waar wij Vlamingen naar aloude traditie lustig kunnen kankeren en zaniken over allerlei toestanden in het (zieke?) literaire wereldje’ [Wim Zaal] Vlak bij Vlaanderen. Een Hollander over het Zuiden*, 41, pp. 96-97 Priester-dichters & Co*, 43, pp. 93-95 N.a.v. de Verzamelde gedichten van Guillaume van der Graft

SCHEPPER, Florimon de ‘Ademloos’, 41, pp. 100-102 Ironische commentaar n.a.v. de voorstelling van de eerste dichtbundel van Roger Geerts in kasteel Cortewalle te Beveren

THUYSBAERT, H. Plotse volkstoeloop te A.*, 41, pp. 87-88 Over de viering ‘10 jaar Deus ex Machina’

[p. 44]

Een boeketje boterbloempjes uit een malsche wei*, 43, pp. 95-96 N.a.v. de voorstelling van nr. 41 van Deus ex Machina in De Brakke Grond te Amsterdam

V. Illustratie

Bolle, Jos, 41, pp. 67-75^1

Calders, Armand, 41, p. 45^2; 44, pp. 23-27

Cotthem, Freddy van, 43, pp 61-69^3

D'Haese, Roeland P., 44, pp. 15-22

Ledent, Ingrid, 42, p. 31^2; 44, pp. 45-55^4

Lux, 44, p. 83^2

Roelant, Marc, 43, pp. 19-27^5

Supply, Marc, 41, pp. 33-39^6

Verhelst, R.I.M., 43, p. 81^2

1 Met inleidende noot, p. 65

2 Met originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple

3 Met biografische noot en citaat van Roger Geerts, p. 59

2 Met originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple

4 Met biografische noot en inleiding door Leo Geerts, p. 45

2 Met originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple

5 Met autobiografische tekst, p. 17

6 Met inleidende noot, p. 31

2 Met originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple

Bijzondere nummers/gedeelten

Een boeketje boterbloemen?⁷
(nr. 41, pp. 5-30)
Samenstelling: Albert Hagenaars Inleiding

‘Een Vlaamse bloemlezing poëzie van jonge, Nederlandse dichters complementeert deze tendens’, nl.: groeiende belangstelling voor elkaars poëzie

7 Met Biografische gegevens (pp. 27-30) en Inleiding (pp. 5-6)

Bloemlezing

BUDÉ, Frans Uit: Vlammend marmer (1984): ‘In galop de vlakte door. Vuur’; ‘Verdwaald’ p. 7 Uit: Een leem (1986): ‘Wie valt er over’; ‘Stijgt hij op in lakens’; ‘De riem begraven, het stro’ p. 8

INDERWISCH, Meindert Uit: Romantische gedichten (1985): De hervormers, Donkere vogels; Halcyon, Vlucht, p. 9; 10

KOOPMAN, Marcel Uit: Binnenzee buitengaats (1981): Vissen, p. 11

[p. 45]

Uit: Drijfveren (1983): Drift, p. 11 Uit: Op het nachtslot (1985): Oog van de naald; Beeld, p. 12

KOSTWINDER, Jan Uit: Binnensmonds (1987): Griendsveen; Jeneverstook, Schep, p. 13; 14

SLOTHOUWER, Nico Uit: De man en zijn tas (1985): De bibliotheek, De herinnering; Druiven, De man en zijn tas, p. 15; 16

TIENEN, Harry van Uit: Dolores Dolores (1980): Van Djongos tot Djonkie, p. 17 Uit: De teller van Mauthausen (1986): Mauthausen III, p. 18

TIL, Wim van Uit: Dichtmaken Open (1981): ‘in weerwil van het telegram’, ‘momentopnamen maken van vroeger, arendsoog’; ‘ik kom niet dichterbij, het diafragma’, ‘ziehier hoe ik dingen raak ten dele’ p. 20

WIEG, Rogi Uit: Iedere nacht verdwijnt een dame of een heer (1983): ‘Mijn vader las iets voor’ p. 23 Uit: Tijd is als een nekschot (1981): ‘De droge ruggen’ p. 23 Uit: Dagen in Budapest (1985) ‘Vier muzikanten keren niet terug’ p. 24 Uit: Toverdraad van dagverblijf (1986): ‘Het schijnt dat ik de tijd: verteken’ p. 24

WOUTEN, W.J. van Uit: een groot wit volume (1983): ‘de aanwezigheid van het onderwerp’, ‘men denkt ... niet precies bekend ... ongeveer’; ‘een doelwit ja - maar’, ‘een groot wit volume ontstaat nadat de ruimten’ p. 21; 22

ZWAGERMAN, Joost Uit: Langs de doofpot (1987): ‘Kijk,’, ‘Wat is er niets te zeggen?’; ‘Onthechting is een lekker wijf bij wie’, ‘Geen stomme held ben ik, geen dichtervorst’ p. 25; 26

Korjalen, jeeps, ravijnen en letteren
(nr. 42, 104 pp.) - Met portfolio & collage¹
Samenstelling: Leo Geerts & Michiel Kempen
Poëzie

Nardo Aluman, Wewe jumy = Woudreus, pp. 14-15

Oemar Amatsoemarto, [Gedichten], pp. 82-83 Kom fluister: ‘Kom’ p. 82 Het masker des vredes: ‘Ober, verkoop mij’ p. 82

1 Door Leo Geerts

[p. 46]

De stem van de revolutie: ‘zeg hen’ p. 83 Eens: ‘Eens’ p. 83

Bhai, Ik zal, p. 81

Candani, [Gedichten], pp. 84-85 Ik zoek, Hier heimweedt; Ergens, Alweer, pp. 84; 85

Orlando Emmanuels, [Gedichten], pp. 86-88 Lucht: ‘Ik wil het gezicht’ p. 86 Landbouwer: ‘Zeg hun’ p. 87 Verbranding: ‘Als zo mijn graf moet zijn’ p. 88 Proces: ‘Nu met het verstrijken’ p. 88

Romeo Grot, Mi pikin sisa Sosi = Mijn zusje Sosi, pp. 22-23

Pauk Marlee, Haar witte onschuld^1, p. 90

Mechtelly, [Gedichten] Frifiri = Vrede, pp. 24-25 Eenzaamheid: ‘Vandaag is eenzaamheid’ p. 89

Albert Mungroo, De wind: ‘Laat de wind’ p. 92

A.W. Mungroo, Deadly peace, p. 17

Elvira Rijsdijk, 78: ‘Speels als kinderen’ p. 91

Shrinivasi, [Gedichten], pp. 97-101 Voor Fernando: ‘een aangevuld gedicht’ p. 97 Ik loop weer over de plantage, pp. 98-100

Michaël Slory, [Gedichten], pp. 26-27; 28-29 Wan nastri tori = Een vies verhaal; Franwortu = Ter verantwoording

S. Sombra, [Gedichten], p. 94 Bezinning: ‘Heb ik soms goed gehoord’ Jouw verleden: ‘Het is mijn pen’ Paramaribo: ‘De boot nadert’

Manuel Stuart, Mi bi ke fu bi = Ik wil zijn wat ik ben^2, p. 16

Surianto, [Gedichten], pp. 18-19; 20-21 Trima sepi = Berusting in eenzaamheid; Sewu nuwun = Hartelijk dank

Dorus M. Vrede, Otobanda: ‘De stilte van het bod’ p. 93

Frits Wols, [Gedichten], pp. 95-96 Verstoor niet mijn gedachten, p. 95 Dit land: ‘Dit land dat was’ p. 96

1 Geschreven in Nederland in 1965; herschreven dec. 1986

2 Vertaald door Mechtelly

Proza

Paul Bandel, De deur, pp. 34-37

André Cirono, Oorlog tussen Indianen en bosnegers, pp. 37-38

[p. 47]

Frasa, De vreemde man, pp. 48-50

Menno Marrenga, Jaran kepäng, pp. 66-67

Ruud Mungroo, De erfenis (romanfragment), pp. 38-44

Coen Ooft, Talenten, pp. 51-59

Rappa, Een tientje vlotgeld, pp. 61-66

Mani Sapotille, De moord, pp. 44-47

Dorothee Wong Loi Sing, Jaba, pp. 59-60

Kritische bijdragen

GEERTS, Leo Korjalen, jeeps, ravijnen en letteren, pp. 3-5 Over zijn belevenissen in Suriname en de tot stand koming van dit nummer Suriname: tussen academie en jungle, pp. 69-79 - Met portfolio (pp. 71-79) met fotomontage: ill. van R.J. Getrouw, Rinaldo Klas, Cliff San A Jong, Paul Woei, en afbn.

KEMPEN, Michiel van Schrijven naar karakter. De Surinaamse literatuur anno 1986, pp. 7-12 ‘Nederlands is nog steeds de meest gehanteerde literaire taal, gevolgd door de lingua franca Sranan tongo ... De talen van kleine bevolkingsgroepen komen aarzelend uit de literaire startblokken ... Karaïbs ... Saramaccaans’ (p. 10)

Een halve eeuw Noorse poëzie¹
(nr. 43, pp. 3-16)
Samenstelling & vertaling: Dirk Depreeuw
Inleiding

Dichters en lezers; Achtergrond (19de en 20ste eeuw); Thema's

1 Met Noten en bibliografie (p. 16) en Inleiding (pp. 3-5)

Bloemlezing²

Arnljot Eggen (^o 1923), Dorp in een ontwikkelingsland, p. 11

Inger Hagerup (^o 1905), Ik ben het gedicht, De liefde zelf moet ook sterven; De gekke jongen, p. 6; 6-7

Olav H. Hauge (^o 1908), Schelp; We varen niet op dezelfde zee, Als puntje bij paaltje komt, p. 9; 10

Paul-Helge Haugen (^o 1945), Leerdicht over stof, p. 15

Stig Holmas (^o 1946), De ouden van het volk, p. 15

2 Met bondige situering van elke dichter

[p. 48]

Rolf Jacobsen (^o 1907), Het moerasgras wuift; Antennenbos, Alle tijd, De gangen, p. 7; 8

Terje Johanssen (^o 1942), Archeologie van de liefde, p. 14

Stein Mehren (^o 1935), Moeder, wij waren een zware last, p. 13

Martin Nag (^o 1927), Wat is een erotisch gedicht?, p. 12

Harald Sverdrup (^o 1923), Zonnelied (fragment), p. 10

Marie Takvam (^o 1927), Post festum, Moeder Europa, pp. 11-12

Halldis Moren Vesaas (^o 1907), Het andere woud (fragment), p. 9

Jan Erik Vold (^o 1939), 1950: ‘Harpo Marx...’, p. 13