Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1986

[p. 337]

Tirade

Opgericht in 1957

Redaktie:

Nrs. 302-303: H.F. Cohen, Herman Verhaar (beiden ad interim)

Nrs. 304-307: Herman Verhaar

Redaktiesecretaris: Gemma Nefkens, p.a. Uitgeverij G.A. van Oorschot, Herengracht 613, 1017 CE Amsterdam

Uitgever: G.A. van Oorschot, Amsterdam

Jg. XXX, 1986, nrs. 302-307¹, 768 pp.

1 Tweemaandelijks

Artikel van de redactie

Van de redaktie, 304, p. 257 Over de verandering van redactie

I. Poëzie

ALEKSANDER, W.J. Gedichten, 306, pp. 549-555 Inktvlekken: ‘Het was een vreemde dag vandaag. Alles bleef plat voor mijn’ pp. 549-550 't Zakdoekje: ‘Vandaag, toen je het papieren zakdoekje wegwierp’ pp. 551-552 ‘En daar zo zittend, in 't halfdonker,’ p. 553 Vaderschap^2: ‘Een man alleen voor de nutteloze zee,’ pp. 554-555

BOUWERS, Lenze L. Rondeel, 304, pp. 371-372 1. ‘in adamskostuum word ik doorgelicht’ p. 371 2. ‘ik stotter tegen 't antwoordapparaat’ p. 372

BURNIER, Andreas Griekse beginselen^3, 302, pp. 28-29 ‘Hellas, hard en kaal,’

DROES, Jos Gedichten, 302, pp. 102-104 De blinde roeier^4: ‘in zijn verbeelding komt het telkens terug:’ p. 102 Glasbak: ‘aan 't einde van de reis’ p. 103 Heerenkapper: ‘de schare wachtenden ten spijt’ p. 104

2 Naar Cesare Pavese (1934)

3 Opdracht: Voor Fred Kossmann

4 Opdracht: Voor Maarten Biesheuvel

[p. 338]

FONDSE, Marko Vladimir Majakovski, Mens (fragment). Inl.^1 & vert.: M. Fondse, 303, pp. 130-134; 135-148 [Proloog]; De geboorte van Majakovski, pp. 135-136; 136-141 Het leven van Majakovski; De Majakovski passies, pp. 141-147; 147-148

HUISMAN, Michel Vier gedichten, 304, pp. 310-314 Inzicht: ‘Het stille zijn’ p. 310 De oude haven: ‘De avond loopt weg’ p. 311 Mei: ‘Je ne regrette rien’, zei je wijs' p. 312-313 Bedenking: ‘Op de muur’ p. 414

JONG, Theo de Gedichten, 306, pp. 593-597 Mont Ventoux, pp. 593-595 1. ‘Bergen verzet om de herinnering’ p. 593 2. ‘Boven ligt de wereld’ p. 594 3. ‘om terugzien is het begonnen,’ p. 595 Zee: ‘We hebben iets aan zee gehad die dag.’ p. 596 Popey's gillende grietje: ‘Hij at gretig, bij het licht van haar ogen.’ p. 597

KORTEWEG, Anton Drie gedichten, 305, pp. 431-433 Das Konzert im Garten (Peter Jacob Horemans): ‘Hij heeft een prachtig rode strik in 't haar’ p. 431 Niet zelden: ‘Niet zelden slaagt hij erin’ p. 432 Leuk: ‘Ik vind het nog steeds leuk’ p. 433

KRANENDONK, Anne Gedichten, 306, pp. 573-576 Liguster: ‘Kaal langs het trottoir’ p. 573 Enclave: ‘In deze streek doe ik een afstand van gewicht’ p. 574 Jaarbasis: ‘De doorbuigende plank die mij droeg versmalde’ p. 575 Intrige: ‘Gezichtshoeken staan hier haaks op elkaar.’ p. 576

KREKEL, Miriam Twee gedichten, 304, pp. 340-341 Eindelijk echte mensen: ‘Nu we onze rollen hebben ingestudeerd.’ p. 340 Molletje op mijn tuinpad: ‘Eénmaal de kinderen erbij weggeduwd’ p. 341

KRUIT, Johanna Gedichten, 307, pp. 708-711 Geheimen: ‘In het donker huizen bomen die overdag’ p. 708 Vogels: ‘Om wat je overhoudt: een houten vogel van een’ p. 709 Ouders: ‘Duinen gerangschikt. Water rondom houdt’ p. 710 Verandering: ‘Plotseling is iets te laat. Het langzaam doorgaan’ p. 711

LIER, R. van Viergedichten^2, 304, pp. 331-334 Mijn oom: ‘De negers heetten allen eenzaamheid,’ p. 331 Kanttekening: ‘De proppige moeder die ze wordt’ p. 332

1 ‘De mens naar Majakovski. Een synopsis’

2 Gedateerd: respect. 1930, 1977, 1982, 1984

[p. 339]

Wijzen van samenzijn: ‘Ik zei tot haar: over de rivieren’ p. 333 Amor fati: ‘Zittend op de bank naast elkaar’ p. 334

LIESKE, Tomas Vier gedichten, 303, pp. 163-172 Conservatrix: ‘Zo'n museum: apparaten waarmee een mens mag leren vliegen.’ pp. 163-165 Hotel Amorosi Bei: ‘Van het hotel de zenuwen: schriel zoals de draden naar de naam:’ pp. 166-168 De valmachine van Atwood: ‘Die George, die Atwood, Die George Antwood, die valkundige George Atwood,’ pp. 169-170 De hoge hakken van Den Haag: ‘Allerhoogste; wie goed kan kijken laat zich geen oor aannaaien.’ pp. 171-172

MESTEROM, Harry Vier gedichten, 303, pp. 197-200 Forel door visarend gevangen: ‘Vliegen is geen kunst voor een vis’ p. 197 Kind op zee: ‘Wat wil een kind nog meer:’ 198 Brompton cemetery: ‘Op je graf groeit Engels gras;’ p. 199 Waar: ‘Waar zoveel wit voorhanden is’ p. 200

PALLEMANS, Harry Gedichten, 307, pp. 748-751 Middle class poets: ‘Aan tafellakens wonen onze ouders’ p. 748 Fee: ‘Zo lang heb je haar adem niet gevoeld,’ p. 749 Strijdtoneel: ‘Koning op kousen, verschuilt zich in huis’ p. 750 Later thuis: ‘De kunstenaar hoort zijn herinnering’ p. 751

RUYS, K. Kamikaze, 303, pp. 185-188 ‘Mij is geen God gegeven’

SANDERS, Cees Een archeologische reis, 304, pp. 290-296; 306, pp. 568-572 Pronk van maïs: ‘Het geel op de akkers’ 304, p. 290 Portret van de jonge maïsgod: ‘Zijn ogen staan’ 304, p. 291 Jaguar: ‘In de buik van het gebergte’ 304, p. 292 Vogel: ‘Zeker niet als een leguaan’ 304, p. 293 Stèle E (Quiriguá): ‘De dood was zeer gastvrij’ 304, p. 294 Stèle H (Copán): ‘De bomen hebben het druk met groeien:’ 304, p. 295 Legaat: ‘Hier hebben zaden gewoekerd:’ 304, p. 296 Mythe: ‘In de schaduw van de koningsgier’ 306, pp. 568-569 Heerser: ‘Op de dromen van een verzamelaar’ 306, p. 570 Hotel: ‘Hard en zonder angst staat het gebergte.’ 306, p. 571 Doña: ‘Hij slaapt op de haciënda’ 306, p. 572

SLAUERHOFF, J.J. Nagelaten gedicht^1, 306, p. 525 ‘Herfst maakt de lucht ijl, de landen ver.’

1 Met aantekening van Kees Lekkerkerker over de twee versies, waarvan dit de laatste is

[p. 340]

STOUTE, René Vier notities, 305, pp. 413-420 De magere dichter A: ‘Zelf zei hij te schrijven:’ pp. 413-415 Stationshal Arnhem^1: ‘Wegens 1 trein te vroeg’ pp. 416-417 Subversie: ‘Neem eens de trein door je zenuwstelsel’ pp. 418-419 Levenslied: ‘In het Rotterdamse havenkwartier’ p. 420

TELLEGEN, Toon Gedichten, 302, pp. 43-47 Een punt: ‘Ik moet iets bedenken, dacht ik.’ p. 43 Twee koorddansers, p. 44 Een zijden draad: ‘Ik ben zo groot als ik nooit gedacht had’ p. 45 De wanhoop: ‘De wanhoop speelt met mij’ p. 46 Een dichter: ‘De dichter liet zijn wangen gloeien,’ p. 47 Gedichten, 307, pp. 690-693 Ik was eens: ‘Ik was eens heel gelukkig’ p. 690 De regen: ‘Ik was niet van plan van je te denken,’ p. 691 Na de storm, p. 692 De bloem: ‘Wat moet ik met mijn zomer doen, denkt de bloem.’ p. 693

TIMMER, Charles B. Iosif Brodski, Gedichten. Vert.: C.B. Timmer, 307, pp. 663-668 Uit de cyclus: Nieuwe stanza's voor Augusta, p. 663; 664; 665; 666 ‘Hier, metterdaad levend begraven’; ‘Klots en bagger, ritsel, pruttel-’; God woont niet op het dorp...; Bijna een elegie Uit de cyclus: Rededeel: ‘De diepblauwe ochtend in een ijsbloemomraming’ p. 667 Uit de cyclus: Twintig sonnetten aan Mary Stuart: Sonnet III, p. 668

VLEK, Hans Gedichten, 302, pp. 68-72 To coin a phrase, pp. 68-72 1. ‘Een goed vers wil 'k schrijven, niet’ p. 68 2. ‘Een buitenlands citaat boven’ p. 69 Naief kinderliedje: ‘Op het kerkhof van Dodemansgaarde’ p. 70 Bij een vaas: ‘Van veraf lijken de kunstbloemen echt,’ p. 71 Voor een vriend: ‘Zo nu en dan kan ik geen poëzie’ p. 72

WATERLAND, Emo Gedichten, 306, pp. 612-616 Scotch bride: ‘in een schotse ruit’ p. 612 Het meisje, p. 612 Split enz.: ‘op de gang van’ Bij leven en welzijn: ‘in de aard van welzijn schuilen’ p. 614 Snijden aan gras: ‘als ik’ p. 614 Half om: ‘westelijk halfrond’ p. 615 Soixante-neuf: ‘en ondertussen’ p. 615 Pin-up: ‘half naakt’ p. 615

WIEG, Rogi Gedichten^2, 302, pp. 83-87 Seizoenen: ‘Vandaag, van werk naar kamers toe’ p. 83 In alle dingen: ‘Nu dan, die verschrikte vogel in je handpalm’ p. 84

1 Gedateerd: Kerstochtend 1985

2 Opdracht: Voor mijn grootvader Zoltán Fodor

[p. 341]

Als een sonnet van verveling: ‘Vroeger wist ik al dat trage tijd’ p. 85 Zoveel anders: ‘Ik leg zoveel dingen recht, mijn dagen’ p. 86 In de ochtend: ‘Verwondering over de matte lichtval’ p. 87

ZWAGERMAN, Joost Gedichten, 304, pp. 369-370 De argeloze hangmat: ‘Als een kwartel zo stuurs zit ze’ p. 369 Geweest, p. 370 1. ‘Als er ruzie wordt gemaakt’ 2. ‘Hé jij, dichter! - Ik hoor mezelf de zinnen’ Ik heb te regelen, 305, pp. 395-398 De dichter heeft te regelen: ‘Ik heb te regelen een kindjelief,’ p. 395 Nee: ‘Nee, dan de dichter die het gewicht’ p. 396 Vandaag gezongen: ‘Vandaag gezongen speelde ik’ p. 397 Dressuur^1: ‘Jij zegt er is een vormeloos eskader’ p. 398

1 Naar ‘Aas’ van Cees Nooteboom

II. Proza

BLOEMEN, Yolanda Giacomo Antonini, Pilar. Vert: Y. Bloemen, 303, pp. 218-238

BONGER, H. Een dierbare herinnering, 305, pp. 484-489

HERK, Frank van Van melk en bloed, 307, pp. 712-735

MEEUWS, Paul Een partij droog hout, 305, pp. 421-430

PAUL, J.W. Het lange zwarte haar van Maud, 304, pp. 258-289; 305, pp. 449-472

PESKENS, R.J. Het geldkistje, 306, pp. 514-524

RAVEN, Wim Egyptisch dagboek (8), 303, pp. 189-196

STAVINOHA, Jan Le sacre du printemps, 304, pp. 297-309

IV. Kritische bijdragen

ANKER, Robert Een holle maag, 302, pp. 73-82 N.a.v. Maarten 't Hart, Domenico Scarlatti (XXIX, 301 = Scarlatti-nr, pp. 104-114)

[p. 342]

Nee, Nee! Ik wil niet in uw bloemlezing, 306, pp. 556-567 Mededeling van de brief van drs. Leo Pennins OP en drs. Bert Langeveld met verzoek tot opname van vier gedichten in bloemlezing Dichter bij de mens n.a.v. het 25-jarig bestaan van Sint Dominicus Vitus, RK Opleidingsinstituut voor leraren te Nijmegen; negatief antwoord van Anker, dat ‘een essay (geworden is) over zijn bezwaren tegen religieus denken’ (p. 567); In een Nawoord (p. 567) deelt hij mede dat de twee drs. staan voor Jeroen Koolbergen van uitgeverij Tabula

BERGER, Peter Wie is Pierre Dubois?, 304, pp. 335-339 Getuigenis in het programma ‘De wereld van P.H. Dubois’ op 8 april 1986; Berger was Dubois' ondergeschikte op de kunstredactie van het verdwenen Haags dagblad Het Vaderland

BERGH, Greetje van den Belle van Zuylen & James Boswell, Brieven [14 juni - 19 juli 1764]. Inl.^1, vert. & noten: G. van den bergh, 304, pp. 342-343; 344-362; 363

BOKSHOORN, Frederik Het nihilisme, de ‘honnêtiteit’ en het vertraagde démasqué van Hermann Rauschning, 303, pp. 149-162 Over H. Rauschning en Menno ter Braaks vertalingen: De nihilistische revolutie. Schijn en werkelijkheid in het Derde Rijk, 1939 [o.t. Die Revolution des Nihilismus, 1938] en Hitlers eigen woorden. Politieke gesprekken over zijn werkelijke bedoelingen, 1940 [o.t. Gespräche mit Hitler, 1939] Ironie als allemanshouding en het behagen van de pseudo-satire, 307, pp. 736-747 Typering van de satiricus, met Jonathan Swift als voorbeeld; de opvatting van Theodor W. Adorno, Robert C. Elliot, J.P. Guépin; Gore Vidal over satire in Amerika; over Multatuli en B. Brecht

FRANCKEN, Eep Zwartblauwe ogen [Oek de Jong, Cirkel in het gras], 303, pp. 250-256 Met reactie van Peter Burger: De diepgang van een surfplank (305, pp. 506-511) en Naschrift (pp. 511-512) van Eep Francken

GELRE, Henk van Nietzsche's Jezus-beeld en interpretatie van de evangeliën, 305, pp. 399-412 Vervolg van deel één (XXIX, 1985, 299, pp. 470-492)

GOEDEGEBUURE, Jaap Ook een vulgaire melodie is een weg naar het paradijs. Over het werk van Willem Brakman, 306, pp. 527-548

HANSSEN, Léon Thomas Mann en Menno ter Braak: drie nieuwe brieven, 306, pp. 598-611 Met tekst van de brieven d.d. 28-8-1937; 3-9-1937; [24-7-1939], pp. 600-601; 601-602; 606

1 ‘Belle van Zuylen... ik heb geen talent voor ondergeschiktheid’

[p. 343]

HAVENAAR, Roland De moeilijke keuze en het verkeerde alternatief. De verkiezingen van 21 mei, 303, pp. 173-184 De programma's van de PVDA, de CDA en het VVD en weerstanden bij de burger

HINRICHS, Jan Paul Een Bulgaars geweten [De dichter Atanas Daltsjev], 302, pp. 36-42

KEUNING, Nico ‘Ik schrijf vanuit een directe maatschappelijke positie’, 302, pp. 48-56 Gesprek met ambassadeur A.L. Schneiders over zijn schrijverschap A.L. Schneiders: ‘Zoekend naar leven in het wild’, 302, pp. 57-67 Over diens werk, waarvan een gedeelte onder pseudoniem A. van Anders

KLOOS, Carola ‘Kellendonk, denker, aangenaam’, 307, pp. 642-662 Frans Kellendonk, Mystiek lichaam. Een geschiedenis; tevens over Jaap Goedegebuures recensie in de Haagse Post (7-6-1986)

LIESKE, Tomas Poëziekroniek Hans Berghuis, Plaatsen van onherbergzaamheid, 306, pp. 629-640 Wim Brands, Inslag, 302, pp. 117-120 Maarten Doorman, Weg, wegen, 302, pp. 109-117 Elisabeth Eybers, 304, pp. 373-384 Koos Geerds, Het vloeiende land (2de dr;); Dit verre turen, 307, pp. 759-767 Marcel Koopman, Op het nachtslot, 303, pp. 239-249 H.J. de Roy van Zuydewijn, Enclave (bewerking van Shakespeares Macbeth), 305, pp. 495-505 Bert Schierbeek, De tuinen van Suzhou, 307, pp. 756-759

MARRES, R. Een moderne noodlotstragedie, 305, pp. 434-448 Kritiek op Paul Rodenko, Het slechte gebit van Orestes (in: Je kunt er toch blijven bij zitten. Kritieken op romans van S. Vestdijk. Verz. door Rudi van de Paardt, 1983; [eerder in: Paul Rodenko, De sprong van Münchhausen, 1959)]; over Ivoren wachters

MORRIËN, Adriaan & MULDER, Henk Georg Christoph Lichtenberg, Donderslagen op muziek. [Aforismen en beschouwingen]. Vert.: A. Morriën & H. Mulder, 305, pp. 473-483

NECK YODER, H. van Calibans antwoord. De Caribische roman, haar noordelijke lezer en het kolonialisme, 307, pp. 694-707 Ter beantwoording van de vraag ‘Hoe kan de Caribische roman gezien worden als een verwerping van de koloniale verhoudingen’ (p. 695) wordt de houding van de slaaf Caliban tot de kolonialist Prospero in Shakespeares The Tempest toegelicht (pp. 695-704) ter vergelijking met de houding van de Westerse cultuur t.o.v. de niet-Europese mens; o.a. over C. Debrot, A. Helman, B. van Leeuwen, A. Roemer

NOORDZIJ, Gerrit Mattheus in opspraak [Mattheus 27; 25 en het antisemitisme], 302, pp. 30-35

[p. 344]

RADSTAKE, Jos J. van Oudshoorn en Judith, 306, pp. 577-592 Over ‘Friedrich Hebbels eerste toneelstuk Judith (1840) voor zover dit van belang is voor het werk van Van Oudshoorn, in het bijzonder voor Tobias en de dood (1925)’ n.a.v. de opvoering van Judith in een bewerking van Ger Thijs

RUITENBERG - DE WIT, Annie Het eeuwige veer, 304, pp. 315-330 Reactie op Wies Roosenschoon, Ut pictura poesis. Enige suggesties n.a.v. Nijhoffs picturale bronnen bij Het veer [uit: Nieuwe gedichten, 1934] (XXX, 1985, 299, pp. 427-429)

SANDBERG, H.W. Een Europees verdrag van niks, over niks, p. 302, pp. 105-108 Over het Europa van de Zes De dubbelzinnigheid van de Franse bijslaap, 303, pp. 201-205 De gaulistisch-liberale meerderheid na de verkiezingen in Frankrijk Scheuren in het bondgenootschap, 304, pp. 364-368 De NAVO en de verhouding tot de Amerikaanse bondgenoten Een ‘proces van Helsinki’ bestaat niet. Waarom doen alsof?, 305, pp. 490-494 De ‘Slotacte van Helsinki’ en het gebrek aan medewerking vanwege de Sovjet-Unie Het been van Oliver Sacks, 306, pp. 617-626 Pleidooi voor existensiële neurologie in A leg to stand on (1984; Een been om op te staan) n.a.v. diens behandeling in het ziekenhuis na een val bij een bergbeklimming ‘Zeus - verlos ons van de Olympische gedachte’, 307, pp. 752-755 N.a.v. de niet-toekenning van de inrichting der Olympische spelen in 1922 aan Amsterdam

SPOOR, Ronald Drie Italiaanse vrouwen: Larrios, Maria Concepción en Pilar, 303, pp. 206-217 Giacomo Antonini/E.du Perron/J.Slauerhoff/F.C. Terborgh; Antonini's novelle Pilar (geschreven in 1935-36, nooit gepubliceerd tenzij nu - zie: Proza, sub: Bloemen, Y.) en Terborghs Maria Concepción (Forum, IV, 1935, pp. 780-788), en de verwantschap met Slauerhoffs Larrios (uit Schuim en asch, 1930)

TIMMER, Charles B. Russische notities. Variaties voor volwassenen, 302, pp. 88-101 Ossip Mandelstjam en zijn kindergedichten

VERKUIL, I.D. Jacques de Kadt en de nieuwe vrijheid, 302, pp. 2-27 ‘De Kadt's intellektuele ontwikkeling in de jaren 1934 (“Van Tsarisme tot Stalinisme) - 1939 (“Het Fascisme en de nieuwe vrijheid”)’

WENTHOLT, Rob Over D.H. Lawrence en Thomas Mann, 307, pp. 669-689 ‘Fragment uit een boek in wording over het begrip identiteit’; over de reacties o.a. op de oorlog van beide grote schrijvers en de vraag ‘hebben zij, door de hoge ontwikkeling van hun persoonlijk bewustzijn, meer innerlijke vrijheid tegenover die opgedrongen maatschappelijke lidmaatschappen waar “gewone” mensen vaak zo machteloos tegenover staan?’ (p. 671)

[p. 345]

WIEG, Rogi Notities [over allerlei], 305, pp. 386-394

ZWEERS, A.F. Terugkomend op Een nagelaten bekentenis van Marcel Emants^1, 302, pp. 121-124 Reactie op R. Marres, Waarom vermoordde Willem ter Meer zijn vrouw? Het interpreteren van motivatie in Een nagelaten bekentenis van Emants (XXX, 1985, 297, pp. 181-197); met een antwoord van R. Marres: Schaamte versus schuldgevoel in ‘Een nagelaten bekentenis’ van Marcellus Emants, pp. 125-128

1 In de rubriek: Weerwoord