Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1986

[p. 253]

Hollands Maandblad¹

Opgericht in 1959

Redactie: K.L. Poll

Redactiesecretariaat: Raamweg 41, 2596 HN Den Haag

Uitgever: Stichting Hollands Weekblad, i.s.m. Meulenhoff Nederland bv te Amsterdam (postbus 100, 1017 BV Amsterdam)

Jg. XXVII,	nr. 458:	januari 1986, 42 pp.
	nr. 459:	februari 1986, 46 pp.
	nr. 460:	maart 1986, 46 pp.
	nr. 461-462:	april-mei 1986, 58 pp.
	nr. 463:	juni 1986, 38 pp.
Jg. XXVIII,	nr. 464-465:	juli-augustus 1986, 58 pp.
	nr. 466:	september 1986, 42 pp.
	nr. 467:	oktober 1986, 42 pp.
	nr. 468-469:	nov.-dec. 1986, 74 pp. = Het karakter van de universiteit

1 Als Hollands Weekblad; sinds 1963: Hollands Maandblad Bondige gegevens over medewerkers achterin elk nummer

I. Poëzie

BACKER, Marijn Drie gedichten, XXVII, 460, pp. 29-30 1. ‘Kun je wandelen zoals je kunt’ p. 29 2. ‘Of ook met een vinger beroeren’ p. 30 3. ‘Maar veranderd van stand en mens:’ p. 31

BLANKESTIJN, Ad Vijf Chinese grafgedichten. Vert. & Nawoord: A. Blankestijn, XXVII, 459, pp. 35-36; 37-38 Miao Xi (186-245), ‘Bij leven zocht ik in de stad vermaak,’ p. 35 Lu Ji (260-303), ‘Hoe hoog en steil verrijst de brede terp!’ p. 35 Tao Yanning (365-427), ‘Die leven zullen allen zeker sterven’; Vroeger had ik niet genoeg te drinken’; ‘Het veld staat nog vol opgeschoten gras’, p. 36

BLOKKER, Jan Een foto (3), XXVII, 460, p. 35 ‘Gekleed naar de mode van zeven jaar geleden’

DAALDER-NEUKIRCHER, A.P. Oma, XXVII, 458, p. 12 ‘in de familiekring’

[p. 254]

DIJK, A.J. van [Gedichten], XXVIII, 466, p. 37 Peinzende lezer: ‘Er wordt geen voortgang meer geboekt,’ Kas in onbruik: ‘Het metrum van het kale staal bepaalt’

FRIEDRICHSEN, F.V. [Gedichten], XXVIII, 466, p. 23 Gezicht op een mooie jongen: ‘Ik schuif met de draaideur mee naar binnen’ Elementen: ‘De gele trein trekt door het noodweer.’

GRAAF, Agnes de [Gedichten], XXVII, 463, pp. 18-20 Dit lichaam dat droomt: ‘deze kalmte waarin de vogels’ pp. 18-19 Nijlpaard op IJsland: ‘het nijlpaard reist graag’ p. 20

IDEMA, W.L. Gedicht van Mulan^1. Vert. & Nawoord: W.L. Idema, XXVIII, 468-469, pp. 66-67; 67

JELTEMA, Margrieta Getekend licht, XXVIII, 467, pp. 30-31 ‘ik sta op met jou’

KAAL, Meertje ‘Toen we de wonden van de streepjeskat verbonden’, XXVII, 461-462, p. 17

MICHEL, K & DUINKER, Arjen Aapnootmies 1985, XXVII, 461-462, pp. 46-49 1. ‘Verlos ons van:’ p. 46 2. ‘Doof?’ p. 47 3. ‘Het leven. Helder’ p. 47 4. ‘Veel tijd is er niet’ p. 47 5. ‘Een twee drie’ p. 48 6. ‘om gewoon zand zon zee te kunnen zeggen’ p. 49 7. ‘Laten we de lucht over de knie leggen,’ p. 49

MOL, Berit [Gedichten], XXVIII, 464-465, p. 19 Als het waait: ‘Je zei:’ Avond: ‘Zat je stil’

MOOIJ, J.J.A. [Gedichten], XXVIII, 464-465, pp. 30-33 - Met afbn., ill. Gezicht op Delft, pp. 30-31 1. ‘Gegrondvest op de donkre spiegelbeelden’ p. 30 2. ‘In lucht en water weggezonken’ p. 31 3. ‘Hoe zijn de mensen op de kade,’ p. 32 De watermolen (Meindert Hobbema): ‘Twee eenden hebben hun de weg gewezen,’ p. 32 Portret van Kardinaal Bibbiena (Rafaël): ‘Vanuit de donkerbruine ogen,’ p. 33

1 Anoniem gedicht uit Noord-China, 5de eeuw v. Chr.

[p. 255]

MUTSAERS, Charlotte Kerstmis metathesis, XXVII, 460, p. 37 - Met eigen ill. ‘Toen Christus’ Herfst op zee hoe merk je die?, XXVIII, 468-469, pp. 68-69 - Met eigen ill. ‘Takkenbossen?’

NOWAK, Richard Wislawa Szymborska, [Gedichten]. Vert.: R. Nowak, XXVII, 460, pp. 38-40 Monoloog voor Kassandra. Uit: Honderd vreugden (1967); Aan de Styx, pp. 38-39; 40

RIESSEN, Renée van [Gedichten], XXVII, 460, pp. 26-28 De paleizen van het geheugen: ‘Het geheugen heeft zijn vreemde wingewesten,’ p. 26 Legio. 1.: ‘In cirkels schreef het zich op mijn linkerarm’ p. 26 Legio. 2.: ‘Ik zou wel iemand willen vragen mij te lezen.’ p. 27 De tuin lijkt wel een oerwoud: ‘De tuin lijkt een oerwoed nu jij’ p. 27 Molensteen: ‘Ik heb de molensteen ontdekt,’ p. 28 Fixatie: ‘Kijk mij toch niet zo aan, kat, met je’ p. 28 Onteigening: ‘Diep in de dingen raak ik niet meer thuis,’ p. 28

STUYLING de LANGE, Geldolph De aardeloze, XXVIII, 464-465, p. 39 ‘vergeet de tijd niet’

TELLEGEN, Toon Drie gedichten, XXVII, 463, pp. 16-17 Aan een dichter^1: ‘Desalniettemin’ p. 16 Een brug: ‘Ik wandel over een smalle houten brug’ p. 16 ‘Heeft iemand mij ooit van een toren gezien,’ p. 17

VROMAN, Leo Iets in de as^2, XXVIII, 464-465, pp. 8-9 ‘Er komt geen ogenblik te vroeg.’

WALRAVEN, B.C.A. Zes Koreaanse gedichten^3. Vert.: B.C.A. Walraven, XXVII, 458, pp. 38-39 ‘Meisjes, die heb je in alle soorten:’ p. 38 ‘In het diepst van de diepe zee’ p. 38 ‘Twee dingen: koel rijstwater’ p. 38 ‘Ons afscheid is een vuur geworden’ p. 39 ‘Medicijn is overal te koop,’ p. 39 ‘Een blindeman sjouwt op zijn rug’ p. 39

WIJNBERG, Nachoem M. Vier gedichten, XXVII, 461-462, pp. 44-45 ‘Israël Lazarevitsch Helphand’ p. 44 ‘Mijn huis staat los’ p. 44

1 Opdracht: Voor J.

2 Gedateerd: Brooklyn, 16 juli 1986

3 Traditionele, anonieme gedichten uit de periode 1600-1900

[p. 256]

‘Toen in een strafkamp in Siberië’ p. 44 ‘God sprak tot Abraham’ p. 45

ZEEMAN, Michaël Vespers voor Maria, XXVII, 458, pp. 25-27 1. ‘De bus naar Krakau, ja ziek was ik er’ p. 25 2. ‘De kerk in Leuven, ja, ik ben er weer’ p. 26 3. ‘Speel ik piano in de nacht verlies ik’ p. 27

ZÜRCHER, Erik-Jan Orhan Veli Kanik, Achttien gedichten. Inl & vert. uit het Turks: E.-J. Zürcher, XXVIII, 466, p. 24; 24-29 Helling, Feestdag; Asfaltgedichten, Op straat, Hoofdpijn, p. 24; 25 Voor het vaderland, Mijn bed, Epitaaf, p. 26 Ochtend, Mijn linkerhand, Bij wijze van werk, Kwantitatief, Droom, p. 27 Het verhaal van Ali Riza en Ahmed, Op reis, Reis, Zelfmoord, p. 28 Ik luister naar Istanbul, 29

II. Proza

AALBERS, Job Chaim Dasberg, Onze zielen hebben we zelf gered. Vert.: J. Aalbers, XXVII, 461-462, pp. 3-10

BIESHEUVEL, J.M.A. Juist hij! XXVII, 458, pp. 11-17 Twee mannen, XXVII, 460, pp. 31-36 De angstkunstenaar, XXVIII, 467, pp. 33-36

GRAAF, Hermine de Is er al post? XXVII, 458, pp. 3-10 In verzekerde bewaring, XXVIII, 464-465, pp. 10-12, 14-20

LANDMAN, Jan Bee De eerste kruistocht van Hans Martenglass anno 1982, XXVII, 461-462, pp. 35-43

OUWENS, Kees Fotografie, XXVII, 459, pp. 18-28

OUWENS, Kreek Daey Een cirkel van saamhorigheid, XXVIII, 464-465, pp. 3-7

PEEREBOOM, J.J. De lege stoelen, XXVII, 463, pp. 28-38

TERMEER, Elizabeth Zeven manieren van minnen, XXVII, pp. 18-24

[p. 257]

IV. Kritische bijdragen

BAEKERS, S.F. Jean Pauls nihilistische angstvisioen, XXVII, 459, pp. 29-34 Over Rede des toten Christus vom Weltgebäude herab, dass kein Gott sei. Blumenstück, in de roman Siebenkäs

BINDERVOET, Erik & HENKES, Robbert-Jan Laster en hetze, XXVII, 461-462, pp. 18-26 Reactie op G. van der List, Over de cultuurpolitieke denkbeelden van Gerrit Komrij (Hol. Maandblad, XXVII, 1985-1986, 457 (dec. 1985), pp. 16-22); met een Naschrift van G. van der List (pp. 27-28) en een reactie hierop door Ole Bouman: Zorgeloosheid als Byzantijnse ziekte; met Naschrift van G. van der List (466, pp. 38-42) James Joyce Ulysses, XXVII, 463, pp. 22-27 Satirische tekst m.b.t. de steeds toenemende Joyce ‘esseejistiek’ De tijd waarin wij leven. Open brief aan Jos van Kemenade, XXVIII, 466, pp. 3-9; 467, pp. 23-29 Satirische ‘brieven en pamfletten’ als schets van ‘de situatie op de universiteit [met verwijzing naar George Boellaard, Open brief aan mijn werkgroep, XXVII, 1985-1986, 457 (dec. 1985, pp. 3-13)] kort na de eerste bezuinigingsgolf’ Postmodernisme - ja of nee? Een discussiestuk, XXVIII, 468-469, pp. 70-74 Over de houding van postmodernisten t.o.v. het kunstwerk en het publiek, n.a.v. een discussieavondje met o.a. Ole Bouman (ts. Beeld), Ruud Kaulingfreks (filosoof)

BORDEWIJK, P. Arbeidsverkorting voor politici, XXVII, 460, pp. 12-14 Dat eerste kabinet -[Wim] Kok, dat komt er wel, XXVII, pp. 3-5 Commentaar bij de verkiezingsuitslag van 21 mei 1986, inzonderheid over de teleurstellende uitslag voor de PvdA Integer, loyaal, consequent, XXVIII, 466, pp. 17-22 Over de relatie politici / partij en politici / kiezers; over de ontzuiling

BRUGMAN, J. Een ontmoeting in Marokko. Oriëntalistiek en werkelijkheid, XXVIII, 464-465, p. 46-50, 52-53 Op de Conferentie te Rabat, waar Brugman sprak over ‘Arabische studies in Nederland van de 17de eeuw tot heden’ was de politiek nooit helemaal afwezig; ook de Oriëntalistiek in Nederland - Erpenius en Golius (17de eeuw), Snouck Hurgronje (20ste eeuw), de huidige betrokkenheid bij de ethnische minderheden - vertoont politieke bindingen; over de kritiek op de Oriëntalistiek van Edward Said in zijn Orientalism (1978) en de reacties erop

BUTTER, Frank den De macht van het model [in de economie], XXVIII, 467, pp. 17-22

EMMERIK, Judy van Les fleurs du maman, XXVIII, 464-465, pp. 42-45 ‘Wij missen traditie. Wij vormen geen culturele lijn, keten of draad, waar we wat de vrouwelijke stem betreft, door beïnvloed of gestimuleerd worden’ (p. 43)

[p. 258]

GRIJS, Piet Het huisconcert, XXVII, 463, pp. 14-15; XVIII, 464-465, pp. 40-47 Satire op de politiek, inzonderheid over het leiderschap in de VVD

GROOT, K.J. de Herostratus en de gouden helm, XXVII, 460, pp. 41-46 Beschouwingen bij Jan Kelchs stelling dat het portret van de Man met de Gouden Helm (Museum Berlijn) niet van Rembrandt is

HANSSEN, Léon & KRUL, W.E. & LEM, Anton van der [Uitgave van] de briefwisseling tussen Johan Huizinga en Menno ter Braak [29 juni 1928 - 10 mei 1939, XXVIII, 467, pp. 3-15 - Correctie, 468-469, p. 5 De annotatie bij de brieven is van L. Hanssen en W.E. Krul

HEIJNE, Bas Verloren paradijs. Het beeld van Italië in recente Nederlandse literatuur, XXVII, 463, pp. 6-12 ‘Ons beeld van Italië is in sterke mate bepaald door Engeland en Duitsland’ (p. 6) en vooral door de ‘romantici’ (p. 8), zodat een schrijver ‘gaat deel uitmaken van een traditie’ (p. 6); over recente Nederlandse romans, in het bijzonder Cirkel in het gras van Oek de Jong

HOFLAND, H.J.A. Een sleuf van blik en poep: Het stadsdeel - een detail, XXVII, 460, pp. 3-11 Zijn brieven (nov. 1985-febr. 1986) aan allerhande instanties i.v.m. de vervuiling van de Amsterdamse straten, en de paar antwoorden die hij ontving

KOENEN, Liesbeth De ideeën van Frits Staal, XXVIII, 464-465, pp. 57-58 Over diens Over zin en onzin in filosofie, religie en wetenschap

KURPERSHOEK, Marcel De puriteinse romantiek van William Faulkner, XXVII, 459, pp. 3-10, 12-17

OTTERSPEER, W. Wetenschap en wereldvrede, XXVII, 461-462, pp. 11-17 Over de oprichting te Brussel in juni 1919 van de Conseil international des Unions scientifiques, ook wel International Research Council genaamd, en de uitsluiting van Duitsland, met het debat in de Nederlandse Akademie

OVERSLOOT, J. Over de dood van Iosif Stalin, XXVII, 458, pp. 15-19, 32-34, 36-37 Over het Stalinisme en de na-Stalinperiode

PEN, J. De vrije vogel en zijn kooien, XXVII, 460, pp. 15-19, 21-25 Over de voluntaristische en de deterministische benadering van de economie en van de maatschappelijke processen Over de grenzen van het relativisme, XXVIII, 466, p. 10-16 Over het relativisme in verschillende disciplines; het relativisme van A.M. Donner

[p. 259]

POLL, K.L. Het idee van lezen, XXVII, 458, pp. 41-42; 459, pp. 43-46; 461-462, pp. 50-56; XXVIII, 464-465, pp. 54-56 Allerlei beschouwingen, o.a. bij de P.C. Hooftprijs voor Hugo Brandt Corstius en de weigering van minister Brinkman (in nr. 459); bij Martinus Nijhoffs voorwoord bij zijn Gedachten op dinsdag (1931) en de opvatting van H.A. Gomperts in De geheime tuin (1963)(in nr. 464-465)

REVE, Karel van het Ik weet niet, en andere fragmenten [Beschouwingen], XXVIII, 467, pp. 37-39, 41-42

SANAMA, Leo Van noodzaak tot willekeur. Over het ontstaan van de moderne concertpraktijk, XXVIII, 464-465, pp. 21-29 Schets van de ontwikkeling van het muziekleven in functie van de smaak van het concertpubliek (p. 29); ‘het publiek houdt nog steeds bovenal van mooie, herkenbare muziek’, ook in Nederland

SCHNEIDERS, A.L. De parade (Een onafhankelijkheidsfeest in een zwart land), XXVII, 461-462, pp. 29-33 Piet, Koeks en de babycrocjes, XXVIII, 464-465, pp. 34-37 Een bezoek aan rijke Boeren op hun farm in Zuid-Afrika nabij de grens met Mozambique

ZIMMERMAN, P. De laatsten en de eersten, XXVII, 459, pp. 39-42 - Met ill.: Edouard Vuillard Over de kunstrichtingen Nabis en Fauves, n.a.v. de tentoonstelling te Zürich en te Bremen (1983) Een poging tot ordening in de stijl, XXVIII, 466, pp. 31-37 Over het conflict tussen de romantici en de classicisten in de 19de eeuw, de figuratief-nonfiguratief problematiek, de surrealisten

V. Illustratie

Alechinsky, Pierre, XXVIII, 466, omslag, p. 13, 15, 19, 21, 33, 35, 41, 42

Bedarrides, Trille, XXVII, 459, omslag, p. 5, 15, 23, 27, 32, 45

Hillenius, Jaap, XXVII, 463, omslag, p. 9, 11, 15, 17, 25, 26, 31, 35

Hoogervorst, Michel, XXVII, 461-462, omslag, p. 5, 17, 23, 25, 33, 45

Hugten, Peter van, XXVII, 461-462, omslag, p. 7, 9, 13, 21, 27, 33, 39, 43, 45, 53, 55, 57

Jong, Hannie de, XXVIII, 467, omslag, p. 7, 11, 15, 19, 21, 27, 35

Remé, Jörg, XXVIII, 468-469, p. 9, 15, 27, 35, 40, 61, 73

Tolman, Ronald, XXVII, 458, omslag, p. 7, 9, 15, 21, 31, 35, 37; XXVIII, 464-465, omslag, p. 7, 15, 23, 29, 35, 37, 41, 45, 53, 55

[p. 260]

Bijzonder gedeelte

Het karakter van de universiteit
(XXVIII, 468-469, pp. 1-64)

‘De discussie over de nieuwe bezuinigingsplannen van minister Deetman leidt al snel naar de meer algemene vraag: hoe zou hier de universiteit er over tien, twintig jaar moeten uitzien? Over die vraag gaan de bijdragen aan dit themanummer’ (p. 3)

BIERSMA, Rob Naar een open stelsel, pp. 59-64 Over de universiteiten in Amerika (pp. 62-63); ‘Concurrerende universiteiten - wat zou er eigenlijk op tegen zijn wanneer concurrentie ook in Nederland werd toegestaan?’ (p. 63)

BLEUMINK, E. De kwetsbare universiteit, pp. 47-49 ‘een opgave voor de geesteswetenschappen... nl. het vinden van een vruchtbare synthese tussen vorming en de opleiding voor beroep of wetenschappelijke carrière’ en de noodzaak van ‘interdisciplinaire samenwerking’ voor ‘moeilijke problemen’

BRUGMAN, J. In de uitverkoop, pp. 41-46 Beschouwingen bij ‘een voorlichtingsdag’ aan de Leidse universiteit en het werven van studenten; ‘het gevaar komt dus niet van Deetman of zijn departement. Het komt van de politici die hebben gemaakt, dat het “politiek niet haalbaar” is om de toegang tot de universiteiten aan strengere normen te binden’ (p. 46)

DOORMAN, S.J. Tegen het relativisme, pp. 3-11 Bijgewerkte tekst van een redevoering op 17 okt. te Groningen gehouden als antwoord op de Van der Leeuw-lezing van Iris Murdoch Over de ‘keuze tussen relativisme en non-relativisme in waarden-debatten’; ‘intellectueel gesproken is het relativisme een makkelijke positie’ (p. 5), maar het is ‘een intellectueel oninspirerende, kale positie’ (p. 11)

DOORN, J.A.A. van De komende technocratische universiteit, pp. 36-39 ‘het Nederlandse wetenschappelijk onderwijs, wortelend in de Europese traditie, ontwikkelt zich tot een academisch bestel dat naar zakelijk pragmatisme aan Amerika en naar bureaucratisch centralisme aan de Sovjet-Unie doet denken’ (p. 36)

FOKKEMA, Douwe Universiteit en samenleving een LAT relatie, pp. 53-57 ‘de universitaire gemeenschap verzet zich intuïtief tegen concurrentie als norm’ (p. 56).. ‘het universitaire bedrijf is een enclave... die tot dus ver door de samenleving... in stand is gehouden omdat er een voortdurende behoefte blijkt te bestaan aan de resultaten van onbevooroordeeld wetenschappelijk onderzoek’ (p. 56)... en aan ‘cultuuroverdracht en cultuurkritiek’ (p. 57)

HOFSTEE, W.K.B. Het universitaire experiment, pp. 33-35 ‘de bezuinigingsronde 1987-1991 ... een experiment ... middel [in de machtsstrijd] en geen doel’ (p. 33]

[p. 261]

NOORDERVLIET, Nelleke Interpretatie van het uitzicht, pp. 51-52 ‘de universiteit vormt een organisch geheel... een halve universiteit is geen universiteit’ (p. 52)

PEN, J. Slechte gedachten, pp. 12-17 ‘noch kostenbesparing noch kwaliteitsverbetering zijn de overheersende motieven van het centrale ingrijpen ... er wordt gewoon een harde strijd om de macht gevoerd’ (p. 12)

VELD, R.J. in 't Veelbelovend en hachelijk. Over de toekomst van de universiteiten, p. 25, 27-30 Het standpunt van de directeur-generaal van het wetenschappelijk onderzoek bij het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen

WESSELING, H.L. De oude universiteit - en de nieuwe [en het selectieprobleem], pp. 19-24

WOLFF-ALBERS, A.D. Wetenschappelijke vooruitgang, pp. 31-32 ‘Het aanwezig zijn binnen één universiteit van zowel natuurwetenschappen als geestes- en gedragswetenschappen, lijkt mij, behalve aantrekkelijk, voor de wetenschappelijke vooruitgang van belang, al moet men zich hoeden voor overdreven verwachting over de wisselwerking’ (p. 31)