| |
| |
| |
Deus Ex Machina
Tijdschrift voor hedendaagse kunst
Opgericht in 1977
Redactie:
Nr. 37-39: |
Marc Bruylants, Armand Calders, Francis de Preter, Roeland P. D'Haese, Kris Geerts, Leo Geerts, Roger Geerts, Karel Ooms, Tjen Pauwels, R.I.M. Verhelst |
Nr. 40: |
Dezelfden, met Jef de Smet |
Eindredaktie: Francis de Preter, Kris Geerts
Redaktiesecretariaat: Tjen Pauwels, Antwerpse Steenweg 122, 2700 Sint-Niklaas
Jg. X, |
nr. 37: |
jan.-febr.-maart 1986, 104 pp. |
|
nr. 38: |
apr.-mei-juni 1986, 110 pp. = Het interbellum |
|
nr. 39: |
juli-aug.-sept. 1986, 98 pp. = Landelijk zangerig Amerika |
|
nr. 40: |
okt.-nov.-dec. 1986, 98 pp. = Kleine Tsjechische bloemlezing |
| |
Artikel van de redactie
Open brief aan... Minister De Donnea, 38, p. 3
I.v.m. het Miragetoestel van het Belgisch leger dat in botsing kwam met een tweepersoonsvliegtuigje, waarbij dichter Gery Florizoone om het leven kwam Met antwoord van F.-X. de Donnea, minister van Landsverdediging, 39, pp. 5-6 |
|
| |
I. Poëzie
ADAMS, Wilfried
Naschrift, 39, p. 74
1. | ‘Mezelf uitcijferen’ |
2. | ‘Sterven zal, nu nacht voltrokken’ |
3. | ‘Stormer van beelden? - Desnoods.’ |
|
|
|
BEHRENS, Gerard
[Gedichten], 39, p. 75
Huis 7: ‘het is koud’ |
Dag 2: ‘aan tafel zit een meisje’ |
Nacht 1: ‘het onbewoonbaar verklaarde’ |
|
|
|
BEYERS, Leo
[Gedichten], 38, pp. 65-66
Badgast in november: ‘De Betonnen’ p. 65 |
‘Het schrijverke’ (naar Guido Gezelle): ‘Het onweert’ p. 66 |
|
|
| |
| |
BRAK, Piet
Barak, 9, 38, p. 67
‘Brieven dragen verder de stilte’ |
|
|
|
BRUYNSERAEDE, Marc
Winter 84-85, 37, pp. 87-92
Met terugwerkende kracht: ‘In de Nederlandse literatuur’ p. 87 |
Moermansk: ‘Door sneeuw en vorst’ p. 89 |
Openingsuren: ‘Ergens tussen Frankfort en Hannover’ p. 90 |
Lucas Bols: ‘Op het gevaar af te’ p. 91 |
Onvrede: ‘Het gordijn boven de centrale verwarming’ p. 92 |
|
|
|
CLEMENT, Jan
Een woord, 39, p. 73
1. | ‘een regenboog spant zich’ |
2. | ‘terwijl je, zusje’ |
3. | ‘stilte, adem-’ |
|
|
|
DENOO, Joris
[Gedichten], 39, pp. 78-80
AFP, Reuter, UPI, London 1914: ‘Omwille van de huiselijkheid stijgen gelederde piloten’ p. 78 |
Omtrent een landschap: ‘Een landschap zonder sneeuw weet zich’ p. 79 |
De dieren: ‘Dieren. Wij, wij houden van de dieren.’ p. 80 |
|
|
|
DEPREEUW, Dirk
Harald Sverdrup, Zonnelied (Sang til solen, 1964). (Variaties op een oud thema). Commentaar & vert.: D. Depreeuw, 38, p. 59; 60-63 |
|
|
ENGELS, Deen
Vijf gedichten, 38, pp. 85-87
Schimmel; ‘de vlinderluchtmacht’ p. 85 |
Murten: ‘sinds karel de stoute’ p. 86 |
Prijs: ‘met karate’ p. 86 |
Loki: ‘op veertien snoepjes heb ik toen’ p. 87 |
Boven: ‘nu de dood mij op de hielen zit’ p. 87 |
|
|
|
FLORIZOONE, Gery
|
|
GEERTS, Kris
Stille liedjes voor het kindje Amber, 37, pp. 43-47
1. | ‘Het zondig lawaai en bedrieglijk’ p. 43 |
2. | ‘Zij zeggen dat regen en’ p. 43 |
3. | ‘Naar witte wolken vliegt de kraai’ p. 44 |
4. | ‘Rare wolken raken de aarde’ p. 45 |
5. | ‘Als de stilte wordt gezwegen,’ p. 46 |
6. | ‘Dan blijft er niets meer over.’ p. 47 |
|
|
|
GEERTS, Roger
[Gedichten], 37, pp. 63-64
De muren spreken: ‘Er luiden klokken in mijn hoofd’ p. 63 |
Bomen: ‘Bomen zijn de buren van mijn eenzaamheid’ p. 64 |
|
|
| |
| |
PAUWELS, Tjen
[Gedichten], 37, pp. 73-77
Sonnet met nachtdienst: ‘Wanneer ik na de avondploeg’ p. 73 |
Mijn vader, nu hij met pensioen is: ‘Aan elke deur’ p. 74 |
Ik ken je gezicht niet, dood, p. 75 |
Van steen staat gij te staren, p. 76 |
Met een helm word je niet geboren: ‘Een helm moet je leren dragen’ p. 79 |
|
|
|
PRETER, Francis de
[Gedichten], 37, pp. 19-23
Mijn oude timmerman: ‘Hij is begonnen aan zijn doodskist,’ p. 19 |
Waar ben je dan: ‘We mogen niet boos zijn op de regen,’ p. 20 |
In deze leegte, p. 21 |
Stempellokaal: ‘Al die nutteloze bomen,’ p. 22 |
Werkloos + 50: ‘Een smalle toekomst is verzekerd,’ p. 23 |
|
|
|
VERMEULEN, Marcel
[Gedichten], 39, p. 76
Voor een gehangene: ‘Niemand ging je leven redden.’ |
Het overwicht: ‘Dit schreef Mu Tu in een afscheidsgedicht;’ |
|
|
|
VOS, Herman
[Gedichten], 38, p. 89-90
Ik vraag aan jou, p. 89 |
Gaan wij vanavond, p. 90 |
|
|
|
VROOMKONING, Victor
[Gedichten], 39, p. 77
Weekdier: ‘Als ik tussen beiden kwam’ |
Boomgaard: ‘De bomen stonden op’ |
Inwijding: ‘Wekelijks steeg bij het bad een onbestemde’ |
Hoogte: ‘Geen sterveling te zien. Vreemd genoeg’ |
|
|
| |
II. Proza
BERGHE, K. van den
Voorpublikatie uit de roman ‘Idris’, Uitgeverij Portemanteau, Antwerpen, 1986Ga naar voetnoot1, 37, pp. 96-97 |
|
|
DOUMEN, Lodewijk
|
|
GEERTS, Kris
De H. Maagd en de terrorist, 37, pp. 49-51 |
|
Martyn Burke, Een Zuidamerikaans verhaal. Vert.: K. Geerts, 38, pp. 69-72 |
|
Het teken, 39, pp. 49-40 |
|
Martyn Burke, Brief aan Kris Geerts [over Jorge Luis Borges z.g.]. Vert.: K. Geerts, 39, pp. 89-93 |
|
| |
| |
GEERTS, Leo
Ada Dhondt-Audinck, 37, pp. 67-72 |
|
|
PRETER, Francis de
Zwitsers dagboek, 37, pp. 25-32 |
|
| |
BRUYLANTS, Marc
Van de zee en Giotto, 37, pp. 7-9
Herinneringen aan het ontstaan van Deus ex Machina |
|
|
|
DEPREEUW, Dirk
Toril Brekke, De film over Chatilla*, 38, p. 104 |
|
|
GEERTS, Kris
[Inleiding: Uit de Congo]*, 37, p. 93 = 38, p. 91 = 39, p. 81 = 40, p. 79 |
|
Zijn zaad was zo koud als ijs*, 37, pp. 95-96
Over ‘het magische in de literatuur... als element van ironie’ |
William Kotzwinkle, Fata morgana |
John Updike, De witte wijven van Eastwick (o.t.: The witches of Eastwick) |
|
|
‘Er gebeurt niets zolang ik dat niet wil’ (Raf Koens)*, 38, pp. 93-94
Raf Koens, De vleesetende Venus. Deel II |
Griet de Wispelaere, Bronzen bloemen |
|
|
|
GEERTS, Leo
De tijd van 1880. Een interdisciplinair onderzoek*, 38, pp. 98-101
‘Ten tijde van de Tachtigers’. Samenst.: Peter J.A. Winkels; Voorwoord: Harry G.M. Prick |
|
|
Satirische collages*, 38, p. 107; 39, p. 95; 40, p. 95 - ill.
Maarten 't Hart; Gerard Reve; Rose Gronon |
|
|
|
GEERTS, Roger
‘Jona. Gedicht’ van Gery Florizoone*, 38, pp. 102-103 |
O, zo oosters en zo universeel*, 38, pp. 103-104
Yuko Tsushima, Kind van de wind |
|
|
|
HOOF, Guy van
Kroniek van de arme minnaars*
André Baillon, Een doodeenvoudig man. Vert.: Jos Vandeloo, 38, pp. 96-98 |
Lieven Tavenier, Over water, 38, pp. 94-96 |
John Kennedy Toole: onsterfelijk door één boek [A confederacy of dunces, 1980 - |
Een samenzwering van idioten, 1981, 1984], 39, pp. 83-86 |
|
|
De kleine ronde*, 40, pp. 83-89
Ulrich Bouchard, Het krachtveld woord, p. 86 |
Guy Didelez, Zuster Virginia; Zwartboek Uitgeverijen, pp. 84-86 |
Tom Lanoye, Het circus van de slechte smaak, pp. 88-89 |
Moris de Smet, Intermezzo voor Kaalman, pp. 83-84 |
Dirk Tits, De dode gedichten, pp. 88-89 |
|
|
| |
| |
Vlaamse literatuur ingeblikt*, 40, pp. 90-92
Jaarboek Vlaamse literatuur 1985 met ‘Een jaar literatuur’ door Gaston Durnez |
|
|
Bij nader inzien [door Lionel Deflo]’*, 40, pp. 92-93 |
|
|
OOMS, Karel
Once upon a time [Ontstaan en evolutie van Deus...], 37, pp. 5-6 |
|
|
PAUWELS, Tjen
Editoriaal, 37, pp. 3-4; 38, pp. 7-9; 39, pp. 7-9; 40, pp. 3-4
In nr. 39 over Gery Florizoone, in nr. 40 over Minister De Donnea |
|
|
|
PRETER, Francis de
La strada [door Frank Pollet]*, 38, pp. 101-102 |
|
|
STUYVER, Pros de
Een groot man*, 37, pp. 97-98
Fictief satirisch interview met een ‘groot schrijver’ |
|
|
Bericht aan de lezers van deze rubriek*, 37, p. 100
Bij het einde van zijn medewerking aan Deus ex Machina, ‘een pastiche... op het groteske werk van redacteur Kris Geerts’ |
|
|
|
VERNUL, Leander
Bij leven en welzijn (2)-(9)*
Satirische commentaar bij literaire en culturele gebeurtenissen
2. | de Boekenbeurs, 37, p. 97 |
3. | poëzieavond, 37, p. 99 |
4. | de film De Leeuw van Vlaanderen, regie: Hugo Claus, 38, pp. 105-106 |
5. | grafschriften, 38, p. 105 |
6. | kunstschilder Alfons van Meirvenne, 39, pp. 86-87 |
7. | Jos van Bergh over Fred Bervoets (Knack, 21-27 mei ‘86, p. 142), 39, pp. 87-88 |
8. | Hugo Claus & de Minister van Cultuur & eerbewijzen, 40, p. 89 |
9. | Jan Berghmans’ poëzieuitgaven (Bert Decorte; Hubert van Herreweghen) en reclameteksten, 40, p. 90 |
|
|
|
| |
V. Illustratie
Bervoets, Fred, 39, p. 71Ga naar voetnoot1 |
Bruylants, Marc, 37, pp. 11-17 |
Calders, Armand, 37, pp. 35-41 |
D'Haese, Roeland P., 37, pp. 53-60, 61Ga naar voetnoot1 |
D'Hooghe, Dirk, 40, p. 77Ga naar voetnoot1 |
Franken, Roel, 37, p. 101Ga naar voetnoot2 |
Geysels, LudoGa naar voetnoot3, 38, pp. 72-83 |
Pauwels, ToneGa naar voetnoot4, 40, pp. 55-63 |
| |
| |
Smet, Jef deGa naar voetnoot1, 39, pp. 53-61 |
T'Seyen, JosGa naar voetnoot2, 40, pp. 21-29 |
Verhelst, R.I.M.Ga naar voetnoot3, 37, pp. 79-85; 38, p. 57Ga naar voetnoot4 |
| |
Bijzondere gedeelten
Het interbellum
(nr. 38, pp. 9-55)
BRUYNSERAEDE, Marc
Kirsti Simonsuuri, Notities over de futuristische strekking in de Finse literatuur en over de poetica van Pentti Saarikoski. Woord voorafGa naar voetnoot5 & vert.: M. Bruynseraede, pp. 37-38; 39-45
Met gedichten vert. uit het Engels door M. Bruynseraede |
Aaro Hellakoski, Dolce far niente; Regen, Uit: Jääpeili (1928), p. 46; 47 |
Pentti Saarikoski, ‘ik hou van jou’; ‘heb je al gehoord wat er gebeurt met’. Uit: Mitä tapahtuu todella (1962), p. 48 |
|
|
|
GEERTS, Kris
Paul Joostens, p. 25 - Met portfolio, pp. 27-35 |
|
Nu kreeg hij van het lot iets naar z'n gading. Verder onderzoek naar de auteur Kurt Köhler: nagelaten literaire teksten, pp. 49-55
Uit de hier opgesomde 16 nagelaten fragmenten (pp. 50-54) ‘blijkt overduidelijk dat de auteur zijn literaire ambities nooit heeft opgegeven’... ‘hij is een van de weinige auteurs in ons taalgebied geweest, die in rechtstreeks contact zijn getreden met de Berlijnse expressionisten-dadaïsten’ (p. 54) |
|
|
|
GEERTS, Leo
Inleiding. Het interbellum, pp. 11-13 |
|
|
JOOSTENS, Frank
Expressivisme in Paul van Ostaijens poetica. De transcendens van het woord, pp. 15-24 |
|
| |
Landelijk zangerig Amerika
(nr. 39, pp. 11-48)
ABICHT, Ludo
Inleiding, pp. 13-15
Met Charles Simics gedicht ‘Aan alle varkenskwekers, mijn voorvaders’. Vert.: L. Abicht (p. 14) en gevolgd door de gedichten van |
William J. Arneth, Did you ever? (p. 17) |
Pamela K. Morton, The breathing paper mountain; California (p. 15; 16) |
|
|
| |
| |
PAUWELS, Tjen
Tom Delabor, Een wereld ben ik kwijt geraakt daarstraks. Het idioom van een dichter: Emily Dickinson. Vert.: T. Pauwels, pp. 21-31 - Met prt. |
|
Emily Dickinson, [Gedichten]Ga naar voetnoot1 508, 1581; 125, 1202. Vert.: T. Pauwels, p. 32; 34 |
|
Don Camp, p. 37 - Met portfolio, pp. 39-43 |
|
| |
Kleine Tsjechische bloemlezing
(nr. 40, pp. 5-82)
Poëzie (in vertaling)
PRETER, Francis de
Vladimir Holan, Kijk; Altijd; Mozartiana XXI, p. 43 |
|
|
|
Proza (in vertaling)
DAM, A. van
Bohumil Hrabal, Hoe ik de Engelse koning diende (Fragment uit het hoofdstuk: Glazen grenadine), pp. 11-18 |
|
|
GEERTS, Hank
Eda Kriseova, Wat er gebeurde in het gekkenhuis, pp. 47-52 |
|
Ota Pavel, Een wedloop door Praag, pp. 33-40 |
|
|
VELDMAN, Ilja
Jan Stavinoha, De winnaars. Uit: Dat was nog eens luisteren, pp. 67-76 |
|
|
|
Kritische bijdragen
GEERTS, Hank
Bohumil Hrabal, pp. 9-10 - Zie Proza, sub: A. van Dam |
|
Eda Kriseova, pp. 45-46 - Zie Proza |
|
Ota Pavel, pp. 41-42 - Zie Proza |
|
|
GEERTS, Leo
Jan Stavinoha, pp. 65-66 - Zie Proza, sub: Ilja Veldman |
|
Erasmus. Het nieuwe stuk van Vaclav Havel, pp. 81-82
Satire, n.a.v. de uitreiking van de Erasmusprijs aan Havel te Rotterdam en de herrie in Nederland; in de rubriek: Uit de Congo |
|
|
|
|
-
voetnoot1
- Met kort In memoriam door Roger Geerts, p. 8
-
voetnoot1
- Pastiche in de rubriek: Uit de Congo
-
voetnoot1
- De titels met * behoren tot de rubriek: Uit de Congo
-
voetnoot1
- Originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple
-
voetnoot1
- Originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple
-
voetnoot1
- Originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple
-
voetnoot2
- Cartoon = De redactie n.a.v. het 10-jarig bestaan van het tijdschrift
-
voetnoot4
- Met inleidende tekst door André van de Vijver, p. 53
-
voetnoot1
- Met inleidende tekst door Johan de Vos o.d.t. Het moment waarbij alles nog mogelijk is, p. 51
-
voetnoot4
- Originele genummerde en gesigneerde offsetmultiple
-
voetnoot5
- ‘Het futurisme in Finland’; de tekst van Simonsuuri verscheen in Books from Finland, 1985, derde kwartaal
-
voetnoot1
- Engelse tekst en Nederlandse vertaling
|