|
| |
| |
| |
Trazil, of overrompelt Sina.
Maövenlung. Koja. Trazil.
ZOo wort de heerschappy uw grootscheit op gedrongen!
En uw naemhaftigheit, bestorven op de tongen
Der dankbare gemeente in hof en burgervreugt,
Ten Hemel opgevoert! uw aengebore deugt,
Waer door gy d'aerdboom stut met onvermoeide schouderen
Trotzeert de heldefaem van uw doorluchtige ouderen,
Wier onbevlekte roem in alle harten leeft,
Van yder aengebeên, van niemant nagestreeft.
Indien Thïenki, uit het marmergraf gerezen,
De mond des doods ontrukt, uw daden quam te lezen
Die 't overprachtig Hof met beeld en schildery
Versieren, koninklijk gegoten, ry aen ry,
Hoe zou de gryze Heer zijn doorgewaekte nachten,
En tevens 't Godendom bedanken en grootachten,
Als hy zijn strijdbre Zoon Heer Vaders heldespoor,
Met loffelijke drift, en dringende dwers door
De stormen van 't geval, zoo moedig na zag stappen!
Wie dorst den aertstieran het hart te barste trappen
Voor wie dees kreitsgodin bekrete neder lag,
En wachte, half verkracht, den allerjongsten slag?
Wie plante in Tartarie een bosch van krijgsstandaerden,
Op 't rustig hoefgeklep der brieschende oorloogspaarden
En olifanten, in den oorloge uitgeleert?
Wie heeft het dom gewelt grootmoedig afgekeert,
En dreef zijn hengst te wedde in d'yszee, en de plassen
Daer 't bars Niüche, reets den nagebuur ontwassen,
| |
| |
't Rijk schuimde, en zwierde alom zijn strenge geeselroê,
In vrede noit vernoegt, in oorlog nimmer moê?
Wie maeide zulk een oogst ontarnde wapenrokken,
Borstschilden, armgespan, verbaest van 't lijf getrokken,
Vergifte pylen op uw yzre borst geknakt,
Als oorlogshelt Trazil, noit in zijn moed verzwakt?
Wie heeft het hartebloet van Vorsten ingezwolgen,
Als keizerbeul Trazil? de wraek stapt hem verbolgen
Met gloeiende oogen na, en spookt met fakkellicht,
Berooft hem haest van brein of 't hatelijk gezicht
Die dus onwettig koomt op Sinaês heerschtroon brallen;
Maer die te schielijk klimt kan schielijk nedervallen.
De kroon, met bloet gekocht, wert weêr met bloet betaelt.
De wrake raak' hem 't meest dieze eerst heeft aengehaelt.
Die neêrgetreden leit leer flux zijn tong betoomen.
't Is met het aenzien van uw stamhuis omgekoomen.
Die vloek treffe uwen kop.
En leggen wyder toe, God regte ons weder op.
Al lieptge daer de zon, gehult met goude stralen,
In haren morgenstont 't gezichte doet verdwalen,
Tot daerze moê gestreeft haer daghreis heeft volbracht,
En blaekt in 't westen klaerst in 't naerst van onzen nacht:
Gy zult de Godheit, die 't verborgen kan doorgronden,
En wiens ontzachbre magt op alle plaets en stonden,
Geproeft wert uur op uur; die 's afgronts ingewant
Draeit uit de middelspil: die holle zee tot land
En strant tot water smelt, en 't onweêr kan gebieden,
Die Godheit kunt gy noch ontveinzen noch ontvlieden.
Hier wort gy voor gedaegt; daer d'ongerechtigheit
Met moort en tieranny haer bystant wert ontzeit.
En gy voor vorst Trazil, die overwonne duiken
En schelmen sneuvlen doe, en zal mijn magt gebruiken
Aen yder die zich niet gewillig nederstrekt.
| |
| |
Vervloekte staetzugt, och! wat hebtge al quaets verwekt.
Hier wort in vorst Trazil herstelt het recht der volken.
De bloethond smoorde in bloet. uw naem dringt door de wolken.
De rijken danken u voor zulken heldendaet.
Voor zulken moort die 't ligt der zonne in 't aenschijn slaet.
Die alle vorsten zal ten doel der zwaerden zetten,
En oefnen wraek en moort in plaets van eer' en wetten.
Koomt onderdanen steekt nu 't lemmer in zijn borst
En kroont een groot tieran tot allergrootsten vorst.
Indien de vleyer, die de Prinsen doet verwilderen,
Die hare afgrijslijkheèn zoo schoon weet af te schilderen,
Om 't zielvergif dat zulk een boosheit met zich sleept,
Wierd hatelijk ten Hove en Steden uitgezweept,
Men zou de grooten in geen schelmen zien verkeeren,
Geen schelmen, even trots haer gruwelen verweeren.
Gedult te lang getergt barst uit in razerny.
Voort. kniel gewillig voor mijn opperheerschapy.
Erkenme voor uw Vorst, en spaer uw eigen leven.
Ik zal my nimmer in uw vloekverbond begeven.
Ik haete u meer dan een verslinbre krokodil,
Of bloetziek landgedrocht, ondankbare Trazil.
Geen aengefokte wolf zou 't weldoen min vergelden.
Geen Tiger, woedende in het zuiderbosch en velden
Die Ganges waterkolk beknabbelt met zijn vloet,
Houd op. het ziedend bloet
Bruischt door mijn adren. vrees de strengheit van mijn toren.
Ik leef niet langer nu heer broeder 't vorstlijk graf,
De waren erfgenaem d'ontwronge septerstaf,
Hoe lang zult gy my wederstreven?
Tot gy den dooden helt het leven weêr zult geven.
| |
| |
Geen bastertnazaet op ons erftroon triomfeert.
De wolfhont wort vergeefsch het blaffen afgeleert.
Mijn lijfstaffiers schiet toe. betoomt die lasterwoorden.
Schiet toe, en slingert om de kop de taje koorden.
Welaen ik zal mijn hals ontblooten
En moedig geven aen de strop.
Daer deugt wert uit 'et rijk gestooten
Besteigert tieranny den top.
Ik zie heer broeders schimme zweven,
Gewont aen regte en slinkerborst.
Ach! daer 's de moortpook ingedreven
Met onwaerdeerbaer bloet bemorst.
Een boschleeuw zelfs weet van ontfermen
En quetst een droeve moeder niet,
Noch 't kroost, gestrengelt in haer armen,
Of 't schoon den honger hem gebiet.
Trazil alleen wort onbewoogen:
Bestookt zijn Heer op 't ledekant.
Zijn vorst groet hem met sluimrende oogen.
Hy moort zijn vorst met eigen hand.
Thïenchu rol' zijn donderklooten,
Ja heel den hemel op dat hooft
Wel waert in d' afgront neêrgestooten,
En van zijn valsche glans berooft.
Zijn straf doe alle boozen beven!
Beschaf hem nergens troost of heul.
Hy moet op alle tongen leven,
Geschandvlekt voor een keizerbeul.
ô Wee! ô smert! laet los.
Knijp toe. gy herwaerts aen.
Gy zult met uwen voet op zijnen gorgel staen.
Maövenlung trap gy 't hartnekkig hart om stukken.
| |
| |
Zoo leer een onderdaen voor overheeren bukken!
't Gaet wel. de weereltkroon beschaduwt uwe kruin.
De tegenblaffer stort in 't akelige puin
Van 't omgevroete hof. de lastermont, verlegen,
Zoek heul aen uw gezach, of val voor uwen degen.
Nu moet Namolizont my vreezen als zijn heer,
En offren vorst Trazil het uitgedient geweer,
Of sterven. 't rijk vereischt dat wy hem leeren buigen.
Hy moet gehoorzaem zijn, of alles valt in duigen.
De hofspie, die ik zond aen 't zuiden van 't gebergt',
Dat met zijn steile kruin 't gespan der wolken tergt,
Is weêrgekeert, en zag in 't eerst een stofwolk dryven:
Daer na Namolizont de lucht en Goôn bekyven.
[De reden wort gezust] hy trekt na d'oude poort
Met al zijn kamerwacht en weinig aenhang.
Men dubbele de wacht aen bolwerken en muuren.
De poorten blijven toe. men zal hun wel verduuren.
Wy stellen 't aen uw zorg. gâ heen mijn Xurian.
Een schrander Vorst let ook op 't geen gebeuren kan.
Sochidon. Kamizame.
Droog op die vochte peerlemijnen,
Die d'overvloet der hertepijnen
Uitgieten op dat aengezicht,
Daer al wat schoonheit heeft voor zwicht.
't Is vorstelik, gehard in plagen
En fier te zijn in onheil dragen.
Dat past uw zonnestam, heldin.
Ei toom de vrouwen aert wat in,
En toon dat nu de mannekleeren
U met een heldenmoet vereeren.
| |
| |
Een maegdenherte is teer, en andre raet te geven
Valt lichter als die zelf volbrengen. die het leven
Noch zoet is luistre, wy zijn 't moede. al onze pyn
Is om heer broeder. of kan die flauwhertig zijn
Wanneer 't geluk hem heeft begeven,
En onderdrukt met hand en voet,
Die is eerst dapper van gemoet.
Kloekmoedigheit blijft onbewoogen,
En ziet het onheil onder d'oogen,
Hoe yslik dat het woed en barnt.
Al rolde d'aerdkloot om 't gestarnt,
Al viel den Hemel uit zijn haken,
Al krielde 't ront van slang' en draken,
Noch buigt de dapperheit voor 't wee,
Gelijk een steenklip voor de zee.
Hou op. mijn droefheit is te groot om raet te hooren.
Zy barst ten oogen uit. en poogde ik die te smooren,
De vloer zou tegen my getuigen dat mijn hert
Veel harder was van aert als 't marmer in zijn smert.
Trazil werde eerst zijn kop gebroken.
Ik wil niet datge niet en treurt;
Maer dat gy 't opkropt op zijn beurt.
Ach! Sochidon wanneer is 't grooter noot tot klagen
Als nu? ik ben te zwak zoo sterken rouw te dragen.
Of meintge dat mijn kunne ook wisselt met mijn kleet?
't Ge dult moet verder gaen als 't leet.
Wanneer een heete storm van rampen
De deugt bere it staet aen te klampen,
Be Proeft zy eerst haer kracht te recht.
Een Vrouw bied weers genoeg die met haer tranen vecht.
| |
| |
Dat toone u Nankaes starrewagen
Met haer ten Hemel opgedragen.
Die heeft Peking gebout vol moet,
Uit haer verslagen zoonen bloet.
Zy trat de moordenaer op 't harte
Die alle vorsten plaegde en tarte:
Nu zietge noch haer stad om hoog
Gestegen tot den regenboog.
Gy zult veel eer een vlucht van zwarte zwanen vangen
Aen Croces oever, en de witte raef zien hangen
En drijven op de lucht, als zulke Nankaes meer;
Dat toon haer lang geviert, maer gadeloos geweêr.
Het lijden slijt door moedig lijden.
Ei zet de droefheit wat ter zijden,
En trek in deze rusting voort
Na Pucheu langs de legerpoort,
Om uw heer Broeder te begroeten:
En als den helt u komt ontmoeten
Stort dan uw volle borst eens uit,
Terwijl de tent uw stem besluit.
Hier kan ook 't zwijgen u verraden.
Spoei voort. spoei voort heldin, 't is spade.
Ach! moet ik dan by nacht deur nare bosschen waren
En staen misschien ten doel voor nachtvrybuitenaren
Op moort gescherpt? hoe past een maegt dit streng bevel!
Doorluchte Sochidon waert gy mijn metgezel.
Zoo is 't met u en my gedaen.
Ga. tis zeer zorglik hier te staen.
De Goden tellen uwe treden.
Maek haest, uw leet is haest geleden.
Hou moet heldin! volg uw geluk,
Zoo zie ik ons verlost van 't juk:
En uw heer Broeder met den degen
Zijn erftroon rustig op gesteegen.
| |
| |
Dat monster treden op den nek.
Maer stil. 't is tijt dat ik vertrek:
Ik hoor de binnekamer kraken.
Nu kan de noot ons voeten maken.
Mijn voeten gy kunt noit godvruchter bevaert hoopen
Als nu gy Boeder en u zelven vry zult loopen.
Vaer wel dan eerloos Hof, ik ga in ballingschap
Uw' keizer zoeken. zie zoo lang ten hoogsten trap
Een vorstenmoordenaer. bewaertme alziende Goden!
Dit hofgevaer worde eerst ontvloden.
De Held kan nu niet ver meer zijn.
Ik zal u beide hier, met pijn,
Verwachten voor de middaghstralen.
Vaer wel dan moortspelonk ik gâ in duister dwalen.
Sinkio. Hungüan.
Ach! ryxverraet wat steekt uw angel vol venijn,
Dat al mijn lusten blust met ingebeelde schijn.
Zoo dikwils my de haet het schelmstuk komt te raden,
Ontraet het d'achtbaerheit. maer 't is nu al te spade.
Wat raet? en schoon dit strekt tot d'ondergang van 't rijk,
Het vordert tot mijn wraek, en die is loffelijk.
Wat doet heer Sinkio, daer alles legt gedoken,
In rust, met zulken angst in zijne kamer spoken
In 't zijden bedgewaet en 't naerste vande nacht?
Hoe zoo flauhartig! ei, herstel d'aeloude kracht.
De Hemel draegt ons gunst. de heldre starren blinken
Aen 't Hemelsche gewelf. de flauwe maen aen 't zinken
Rolt steil van 't noorderas om 's aerdkloots andre kant,
Daer 't zout met ys bevloert, aenstootende op het strant,
De hooge duinen beukt door storm op storm gezwollen.
Zoo helpt te felle spoor het spoorloos ros op hollen!
Zoo maekt de grijze zorg een staetheers brein verwart!
| |
| |
Zoo baert verslofte zorg, als 't quaet wil, bittre smert
Een wyzen laet zijn voet de maet niet overtreden:
Hy toetst zijn levensloop int spiegelglas der reden
Die 't alles evenaert na recht met onderscheit;
Daer elk geketent wort van zijn begeerlijkheit
Toomt hyze, en leert het al hem met ontzach gemoeten,
De wolken tredende groothartig met zijn voeten:
Bepaelt de vuurigheit der hartstochte in haer maet,
Dat door haer drift het brein of niet aen 't quynen slaet
Heer Hungüan, het vreezen
Voor rijxverraet, dat, eer de tweede zon verrezen
In 't oosten 't land beschijnt met een bebloeden dagh,
D'ontranste Hulk van 't rijk zal breken met een slag,
Ontstelt mijn harssenen. zal Sinkio dan baden
In 't reutelende bloet, afkeerig van genaden?
Zal ik heel Sina, met de bloettoorts van veraet,
Ontsteken? Xunchi, dien aertsvyant van den staet,
Met al zijn roofgevolg de grenzen open zetten,
Dat, door erfhatery heel 't landschap zal verpletten?
Versteende ziel zijt gy 't die zulke gruwlen brout?
Roofzieke handen, zult gy dat bezoedlent gout
Die moordbezolding dan ontfangen met u vingren?
Of, razende van spijt, die geene in 't aenzigt slingren
Die u met valsche schijn, zoo schendig heeft verleit?
Hoe waeit de wêerhaen om van uw genegentheit!
Een helt, maer eens gehoont is steets van wraek bezeten.
Ik ken geen eedler wraek als zelfs de wraek vergeten.
Zoo God elk straffen zou die tegen 't hemels mort,
Hy schoot aen donderen en blixemen te kort.
Ey keer de kiel na land eer 't onweêr deur komt breken.
Geen noot, al barsten al de stormen uit haer streken.
Die veilig stranden kan daer 't lommerrijke bosch
Het water schildert met een paviljoen van mosch
| |
| |
En bladren, vreest vergeefsch de worstelende winden;
Maer die geduurig wikt kan altijt onrust vinden.
Die niet lafhartig is houd evenmoedig stal.
De reukeloosheit stort haer zelven in haer val.
Ik volg de zon, en haete een wispeltuurig wezen.
Die grootheit voegt een man. wy hebben niets te vreezen.
Indienmen deze wraek maer heimelijk belegt
Zie ik de standers voor Peking al opgerecht.
Zoo dra de donkre nacht, de daghtorts heeft verdreven,
Zie ik den Tarter al tot hooft des Ryx verheven.
De ringmuurwachters zijn in slaep gezust met gelt.
Nu duikt hy in 't gebergte om al zijn krijgsgewelt,
Zoo haest ik hem alom de wapenburgten open',
Met magt te pressen en de rijxstad af te loopen.
Dan zal 't ondankbaer rijk, na zulk een langen haet,
In Tarter en Sineesch verwisselen van staet.
Wel aen ik blijve u trou. zoo wort de wrok verbeten
Die steets de Tarter voede op Sinaes ingezeten,
Zoo lang de ringmuur hem, van alle kant benart,
Gelijk een marmerberg gesmeten wierd op 't hart.
Een oorloogsborstwêer die zijn razerny kon breken!
Die gadelooze muur, die 't daghlicht ziet ontsteken
Als d'oosterzon verrijst met roozen in 't gezigt,
En dooven in het west het uitgediende licht,
Tart noch, na zoo veel ramps, het woeden van de jaren,
En steekt haer voorhooft by Korea uit de baren
Daer Galoos snelle vloet, door 't uitgedroogde zant,
Met ongestuimigheit, in Iratuzi strant:
Van daer wortze opgehaelt op hemelhooge duinen
En bergen, woest en wilt met ongenaekbre kruinen,
Daer Xenzis tigerlant het west in d'oogen heeft,
Tot datze in 't steil gebergt de Hoang deurtocht geeft,
En stut dat trots gevaerte, op onverwrikbre stylen,
In eene schakeling van driemaelhondert mylen;
| |
| |
Een werkstuk dat met recht den vreemdeling ontstelt.
Die muurschans buigt zijn hooft voor Xunchis krijgsgewelt.
Ik vrees heel Sinaes vloek my op den hals te halen.
Denkt nu de helt niet meer op al zijn staetschandalen?
Hoe hy, in ballingschap ter ryxstede uitgejaegt,
Van 't mandorijnsdom als een schelm wierd aengeklaegt,
En 't opperveltheerschap zijn dapperheit ontrokken?
Dat zy nu voelen hoe wy wreken na het wrokken.
Zal ik een zonneling mijn adelijk geslacht,
Dat onlangs noch aen 't eind der weerelt hooggeacht,
Van inheemsch en uitheemsch met vrees wierd aengebeden,
Van dit ondankbaer rijk dus op den nek zien treden,
En vorderen mijn val? en...
De hoon is groot genoeg; maer onze wraek te groot.
Hoe fel'er wraek hoe nutst. zoo leertmen Vorsten achten.
Hoe hebt gy 't voords beleit?
'K vergaderde al de krachten
Van mijn verstant byeen, vervloekte Vorst en stad.
Maer aen de slykrivier wierd ik by 't hooft gevat
Van legerronden, my met kracht op 't lijf gevallen.
Men sleepte my geboeit in hare legerwallen,
Daer keizer Xunchi elk gebied na d'aert van 't land,
En d'oorlogsblixem zwaeit in zijn ontzachbre hand.
Daer heb ik, steunende op uw eed en achtbaerheden,
Peking hem opgeveilt. hy komt vast aengereden
De groote heirbaen langs met al zijn ruitery.
Ons landvolk valt hem toe, uit vrees voor tieranny.
Hou op. ik zie Trazil genaken.
Hy treet in zijn vertrek. het keizerlijk scharlaken
Vloeit om zijn schouderen. de gele tullebant
Die styf van peerlen staet met gout en diamant,
Op 't heerlijxt geborduurt, verdooft de starrelichten.
| |
| |
Zijn zilver borstgewaet hoeft voor geen glans te zwichten.
Ik vrees bespieders. volgme in mijn geheimzalet,
Op datmen alles wikke en raedslage onbelet.
Rei van Sineezinnen.
I. Keer.
Hofjofferschap houd op van zingen
En meng' een schielijk moortgeklag,
Opdat de weergalm door mag dringen
Met naer gekerm van wee, en ach!
Tot daer uw vorst legt opgetoogen
In d'eerste stilte van de nacht.
Wend na dit bloedtooneel uw oogen.
Barst uit. barst uit met al uw magt.
Rukt vanden hals de peerelsnoeren
En knooptze zamen tot een koort,
Opdat den schelm niet uit kan voeren
De gruwelijxste vorstemoort.
Trazil, door kroonzucht aengedreven,
Heeft reets de moortpook opgeheven.
De bloetdorst luistert na geen weenen.
De moorder heeft zijn wil volbracht.
Men zou de doove marmersteenen
Eer smelten door de maegdeklagt,
Als dat versteende herte, op moorden
En keizerslachten afgericht,
Vermurwen door gezochte woorden.
ô Maen! verberg uw bleik gezicht,
Of ruk uw paerden om in 't draven.
Wiens boezem barst niet van verdriet,
| |
| |
Die dus van aengefokte slaven
De milde Heer verraden ziet.
Slaep nu gerust op kamerlingen,
Die wakende uwe koets omringen.
Ja krab de blanke borsten open:
Ontzeg my niet die zwakke hulp.
Op dat het bloet, daer uitgeloopen,
Het hof en hofmagt overstulp.
Wie zal nu zuchten als wy klagen,
En, tot verlichting onzer last,
Die op zijn schoudren helpen dragen,
Nu ryxcham Koja leit vermast
En onderdrukt van dwingellanden?
Hoe heeft de nyt haer gal gebraekt!
ô Wreede en eerelooze handen,
Die eerst de koorden hebt gemaekt
Waer door nu onze zon gaet duiken!
Maer wreeder dieze dorst gebruiken.
Daer is noch hoop in onze rampen.
Ons onheil is niet zonder troost.
Gelijk de zon de bruine dampen,
Wanneer zy 't dorstig oosten roost,
Doet vlieden voor haer heldre stralen
En met een aldoorkruipent licht,
Gedrongen door de hemelzalen,
Van 's aertryx duister aengezicht
De nevel vaegt en op doet klaren:
Zoo zal den Helt Namolizont,
Al wat ons hier kan schaduw baren
Verdryven in zijn morgenstont,
| |
| |
En drukken die hem wou verdrukken.
Den Hemel doe zijn wensch gelukken.
Hoe kruipt de wreetheit in de herten
Daer hoovaerdy gekoestert wort!
ô Moedersmert van alle smerten,
Wat hebt gy menig neêrgestort!
Gy helpt Trazil door zoo veel klingen
Door zulk een heir van kamerwacht,
Den zoon der zonnegod bespringen
En moorden in de nare nacht.
Daer kroonzucht wort in 't hert gelaten,
Krijgt eer en deugt een wisse krak.
Waer op is toch een mensch verwaten!
Hy is een huis vol ongemak,
Een licht in d'oopen lucht te branden.
Een bal, gestelt in 't noodlots handen.
|
|
Auteursrechtvrij